Η μεταρρύθμιση που δεν θα γίνει…

Σε πρόσφατα άρθρα μας για το Εθνικό Απολυτήριο, εκφράσαμε την ελπίδα, μετά και τη σχετική ανακοίνωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ, ότι αυτή τη φορά, και εξαιτίας μιας διαφαινόμενης πολιτικής συνεννόησης, μπορεί να γίνει η μεταρρύθμιση που εκκρεμεί τώρα και δεκαετίες. Κλείνοντας το τελευταίο σχετικό άρθρο μας στα «ΝΕΑ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ» (13/14 Σεπτεμβρίου 2025), σημειώναμε ότι αν το υπουργείο καταλήξει στο Εθνικό Απολυτήριο με παράλληλη διατήρηση ΚΑΙ των Πανελλαδικών, τότε ο εθνικός διάλογος θα οδηγήσει σε εθνική «καταστροφή» με θύμα, για μία ακόμη φορά, τα παιδιά μας, που τους έχουμε αφαιρέσει το δικαίωμα να είναι παιδιά… Η εξεταστική σχέση «στενών δεσμών» και «υψηλών δασμών» Λυκείου – Πανεπιστημίου θα γίνει ακόμη πιο ασφυκτική και ακόμη πιο ακριβή, προκαλώντας ενθουσιασμό στους «εμπόρους παιδείας» και απογοήτευση σε γονείς και μαθητές.

Ο Πρωθυπουργός, την επόμενη κιόλας ημέρα από την παραπάνω εξαγγελία, θα ανακοινώσει ότι οι πανελλαδικές ΔΕΝ καταργούνται. Την ίδια δήλωση θα κάνει και η υπουργός Παιδείας κυρία Ζαχαράκη, διευκρινίζοντας ότι στις Πανελλαδικές – αυτό θα είναι το «νέο», η «μεταρρύθμιση» – θα προσμετρώνται και οι επιδόσεις στο Λύκειο. Και αναρωτιόμαστε, μετά από αυτές τις σαφείς πολιτικές δηλώσεις, ποιο είναι το νόημα του «εθνικού διαλόγου», διατυπώνοντας και τα παρακάτω ερωτήματα στους αρμόδιους:

• Γνωρίζουν ότι στο παρελθόν δοκιμάστηκε και από υπουργούς Παιδείας της ΝΔ, π.χ., ο N. 1035/1980 του Ιωάννη Βαρβιτσιώτη, να προσμετρώνται οι βαθμοί του λυκείου στις Πανελλαδικές; Ακόμη και ο μεταρρυθμιστικός νόμος 1351/1983 του Απόστολου Κακλαμάνη, με τον οποίο στις Γενικές Εξετάσεις για τα ΑΕΙ/ΤΕΙ προσμετρούνταν και οι βαθμοί του Λυκείου, καταργήθηκε από υπουργό Παιδείας της ίδιας κυβέρνησης, τον Αντώνη Τρίτση.
• Εχουν μελετήσει την πρόταση για το Εθνικό Απολυτήριο του «εθνικού προέδρου» των Πανελλαδικών, εκλεκτού επιστήμονα-ακαδημαϊκού  Γιώργου Δάσιου;
• Εχουν υπόψη τους την πρόταση του αείμνηστου Αλέξη Δημαρά, «ΕΘΝΙΚΟ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟ – Μία πρόταση που έγινε», το 1997;
• Γνωρίζoυν την τεκμηριωμένη πρόταση του Γιώργου Μπαμπινιώτη ως επικεφαλής μιας Εθνικής Επιτροπής που είχε συγκροτήσει, το 2011, η τότε υπουργός Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου, της οποίας τον εμβληματικό νόμο 4009/2011 για τα ΑΕΙ είχε υπερψηφίσει η ΝΔ, για να αρχίσει, βέβαια, να τον ξηλώνει αργότερα με τον Κ. Αρβανιτόπουλο;
• Εχoυν αναρωτηθεί γιατί τώρα και δεκαετίες οι γερμανοί μαθητές με κύριο «εισιτήριο» το Αbitur και οι Γάλλοι με το bac χτυπούν και ανοίγουν τις πόρτες των ΑΕΙ;

Από όλα τα παραπάνω προκύπτει μια «καθαρή» πρόταση για Εθνικό Απολυτήριo. Αν, κυρία υπουργέ της Παιδείας, πρόκειται να εφαρμόσετε έναν από τους παλαιούς νόμους, με τους οποίους θεσμοθετήθηκε η συμμετοχή στις Πανελλαδικές ΚΑΙ των βαθμών του Λυκείου, τότε η «μεταρρύθμισή» σας θα είναι αναχρονισμός και οπισθοδρόμηση. Ανθρακες ο θησαυρός…

Tέλος, αν και εμείς οι ιστορικοί γνωρίζουμε ότι η «Ιστορία διδάσκει ότι σπάνια διδάσκει», ας εκφράσουμε την ευχή ότι αφού μελετήσετε την ιστορία των πανελλαδικών, τη διεθνή εμπειρία και τις τεκμηριωμένες προτάσεις της πανεπιστημιακής κοινότητας για το Εθνικό Απολυτήριο, θα μας διαψεύσετε και θα προχωρήσετε σε μία πραγματική μεταρρύθμισή που, βέβαια, απαιτεί σχέδιο, συναινέσεις και οδικό χάρτη. Μία μεταρρύθμιση που, εκτός των άλλων, θα αφαιρέσει από το λύκειο τον ρόλο της «θεραπαινίδας» του πανεπιστημίου και της «εκγύμνασης παπαγάλων» και θα του επιτρέψει να αποκτήσει εκ νέου τον μορφωτικό του ρόλο. Και τότε, και η σοβαρή επιστημονική κοινότητα, αλλά και τα παιδιά και οι γονείς τους, θα σας χειροκροτήσουμε…

Ο Σήφης Μπουζάκης είναι ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών και μέλος του ΣΔ του ΕΑΠ