Ρώσοι κατάσκοποι: «Δολοφόνοι» για τη Δύση, «ήρωες» στη Μόσχα
0
Για τη Δύση είναι δολοφόνοι, κατάσκοποι και πράκτορες αποσταθεροποίησης. Για τη Μόσχα, είναι εθνικοί ήρωες που «υπερασπίζονται την πατρίδα». Το Κρεμλίνο έχει μετατρέψει τους ανθρώπους των μυστικών υπηρεσιών του σε πρόσωπα-σύμβολα, βραβεύοντάς τους με κρατικές διακρίσεις, αναδεικνύοντάς τους σε δημόσια πρόσωπα ή ακόμη και κάνοντάς τους πρωταγωνιστές τηλεοπτικών σειρών και βιογραφικών ταινιών.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των Αρτιόμ και Άννα Ντούλτσεφ, οι οποίοι έζησαν επί χρόνια στην Αργεντινή και τη Σλοβενία με ψεύτικες ταυτότητες, ώσπου συνελήφθησαν και ανταλλάχθηκαν σε μια μαζική επιχείρηση ανταλλαγής κρατουμένων το 2024. Η επιστροφή τους στη Ρωσία συνοδεύτηκε από τιμές και παράσημα. Παρόμοια αντιμετώπιση είχαν και άλλοι κατάσκοποι, όπως ο Βαντίμ Κρασίκοφ, καταδικασμένος στη Γερμανία για τη δολοφονία Τσετσένου αντιφρονούντα.
Η Μόσχα απορρίπτει κάθε κατηγορία για παράνομες ενέργειες σε ευρωπαϊκό έδαφος, κάνοντας λόγο για «ρωσοφοβία». Ωστόσο, στο εσωτερικό, η ρητορική είναι εντελώς διαφορετική. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν, σε ομιλία του το 2022 για τα 100 χρόνια του Υπηρεσίας Εξωτερικών Πληροφοριών (SVR), εξήρε τους «παράνομους πράκτορες» που έδρασαν δεκαετίες μακριά από την πατρίδα χωρίς καμία κάλυψη, συγκρίνοντάς τους με τους «θρυλικούς» κατασκόπους της KGB.
Η λίστα των «ηρώων» του Κρεμλίνου είναι μακρά:
- Ο Αντρέι Λουγκοβόι, που κατηγορήθηκε στη Βρετανία για τη δολοφονία του πρώην πράκτορα Λιτβινένκο με πολώνιο, είναι σήμερα βουλευτής της Δούμας.
- Η Μαρία Μπουτίνα, που φυλακίστηκε στις ΗΠΑ για κατασκοπεία, επέστρεψε στη Ρωσία και εξελέγη βουλευτής, πρωταγωνιστώντας σε τηλεοπτική σειρά-αγιογραφία.
- Ο Ντμίτρι Κόβτουν, συνεργός στη δολοφονία Λιτβινένκο, έγινε επιτυχημένος επιχειρηματίας μέχρι τον θάνατό του το 2022.
Το Κρεμλίνο προβάλλει συστηματικά αυτούς τους πράκτορες ως «πατριώτες» που μάχονται τον «εχθρικό» κόσμο της Δύσης. Μέσα ενημέρωσης, σειρές και συνεντεύξεις καλλιεργούν την εικόνα μιας «αθάνατης» ρωσικής κατασκοπείας. Την ίδια στιγμή, αποκαλύψεις ανεξάρτητων μέσων όπως το The Insider δείχνουν ότι η Μόσχα χρησιμοποίησε πολιτικούς στην Ευρώπη, από την Ιταλία μέχρι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εξαγοράζοντας επιρροή.
Η αντίφαση είναι έκδηλη: ενώ η Ρωσία διαψεύδει οποιαδήποτε ανάμειξη σε δολοφονίες, κυβερνοεπιθέσεις ή σαμποτάζ στο ΝΑΤΟ, στο εσωτερικό χτίζει μια μυθολογία γύρω από την «παράνομη» της κατασκοπεία, μετατρέποντας πράκτορες με ποινικό παρελθόν σε πρόσωπα κύρους και παραδείγματα προς μίμηση για τις νέες γενιές. Έτσι, για τη Δύση είναι απειλή, αλλά για τη Μόσχα αποτελούν την επιτομή του ρωσικού «ηρωισμού».