Σαν να μην πέρασε μια μέρα

Πριν από περίπου δύο εβδομάδες συνειδητοποιήσαμε ότι πέρασαν 10 κιόλας χρόνια από την «πρώτη φορά Αριστερά», τη συγκυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ του Πάνου Καμμένου. Τα νταούλια δεν χτύπησαν, οι αγορές δεν χόρεψαν, η ελπίδα ήρθε (και έφυγε τρέχοντας) μαζί με ένα ακόμα μνημόνιο. Η χρονική απόσταση των 10 ετών δίνει την πολυτέλεια να λειανθούν οι γωνίες που γδέρνουν τη συλλογική μνήμη από το δραματικό βίωμα του 2015. Και αυτό μοιάζει επικίνδυνο. Κατά τη γνωστή ρήση του ισπανοαμερικανού φιλοσόφου Σανταγιάνα οι λαοί που ξεχνούν την ιστορία τους είναι καταδικασμένοι να την ξαναζήσουν. Το τοξικό κλίμα που αρχίζει να επικρατεί ξανά στον δημόσιο διάλογο, ο απύθμενος λαϊκισμός, οι κραυγές, η εχθροπάθεια που υποδαυλίζεται από κομματικά γραφεία και το πολεμικό κλίμα που φιλοτεχνείται στα κοινωνικά δίκτυα θυμίζουν εκείνες τις εποχές που η αποσταθεροποίηση της κοινωνίας λειτούργησε ως όχημα εξουσίας.

Καταλύτης πολιτικών εξελίξεων επιχειρείται να καταστεί και πάλι η πλατεία, στην οποία και αυτή τη φορά υπάρχει ώσμωση άκρων κάθε χρώματος. Ο δημόσιος λόγος εκφέρεται όλο και πιο επιπόλαια, ενώ γίνεται όλο και πιο δυσδιάκριτη η κομματική του αφετηρία. Τα επιχειρήματα του Κυριάκου Βελόπουλου υιοθετούνται από αριστερά κόμματα, θυμίζοντας εκείνο τον ανορθόδοξο συνασπισμό πριν από μία δεκαετία, όταν συγκυβερνούσε ο ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ και όταν αργότερα στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ συμπεριελήφθη η Ραχήλ Μακρή. Στην εξαιρετική εκπομπή του Παύλου Τσίμα ο Πίτερ Σπίγκελ έλεγε πως μετά τις εκλογές του 2015 πήρε 6 μήνες στον Αλέξη Τσίπρα να συνειδητοποιήσει την πραγματικότητα. Δεν ήταν όμως οι 6 μήνες ο μόνος χαμένος χρόνος.

Η ελληνική κοινωνία είχε ήδη σπαταλήσει πολλά χρόνια βυθισμένη στο μίσος και την εχθροπάθεια με μια μόνιμα σηκωμένη γροθιά. Μία δεκαετία μετά, το πάθημα δεν δείχνει να έχει γίνει μάθημα. Πρώην πρωθυπουργός στην κυβέρνηση του οποίου υπήρξαν δύο καταδικασμένοι από τη Δικαιοσύνη υπουργοί δίνει διαλέξεις για το κράτος δικαίου. Κόμμα εξετάζει το ενδεχόμενο να συνεργαστεί με εκείνο το κόμμα που το λοιδορούσε, κατηγορώντας τους υπουργούς και τα στελέχη του ως διεφθαρμένους, δωσίλογους που κατέστρεψαν την Ελλάδα. Στελέχη του προσπαθούν να σπρώξουν τον αρχηγό τους να συγκροτήσει «προοδευτικό μέτωπο» με εκείνους που απειλούσαν μέσω της Νοβάρτις να κλείσουν φυλακή πρώην υπουργούς και στελέχη του κόμματος. Πράγματι, δέκα χρόνια είναι πολλά. Αλλά όχι τόσα πολλά, ώστε κάποιοι να ποντάρουν στη συλλογική αμνησία.