Η Γροιλανδία δοκιμάζει την Ευρώπη απέναντι στον παραλογισμό του Τραμπ – Πλήρης αποτυχία!

Τα όσα παράλογα λέει ο Ντόναλντ Τραμπ αναφορικά με την Γροιλανδία τις τελευταίες ημέρες, έφεραν στο προσκήνιο αυτό που ακούγεται συχνά στην Ευρώπη, ότι ο πρόεδρος πρέπει να λαμβάνεται «σοβαρά αλλά όχι κυριολεκτικά».

Ωστόσο, όπως αποδεικνύεται ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει κυριολεκτικά τη Γροιλανδία.

Η Nathalie Tocci καθηγήτρια στη Σχολή Διακρατικών Κυβερνήσεων του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας και υπότροφος για το μέλλον της Ευρώπης στο Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών Επιστημών της Βιέννης, προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει την στάση της Ευρώπης στα όσα ακούει από τον Ντόναλντ Τραμπ για την Γροιλανδία.

Ο παραλογισμός του Τραμπ

Ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, διπλασίασε την επιθετική ρητορική του σε ένα οργισμένο 45λεπτο τηλεφώνημα με την πρωθυπουργό της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, πριν από λίγες ημέρες, απειλώντας με ακρωτηριασμένους δασμούς εάν δεν συμφωνούσε να πουλήσει το αυτόνομο έδαφος στις ΗΠΑ.

«Νομίζω ότι ο λαός θέλει να είναι μαζί μας», δήλωσε ο Τραμπ όταν ρωτήθηκε για το νησί

Απαντώντας στην απότομη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών της Δανίας για την Αρκτική, συμπεριλαμβανομένων πλοίων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών, χλεύασε τις άμυνες της Κοπεγχάγης, λέγοντας ότι «δυο σκυλιά δεν μπορούν να την προστατεύσουν».

Η απειλή της βίαιης κατάληψης του εδάφους μιας ευρωπαϊκής χώρας είναι κάτι που οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν πλέον πολύ καλά, λέει στο αφήγημά της η Nathalie Tocci.

Η Ρωσία έχει επανειλημμένα απειλήσει χώρες της ανατολικής Ευρώπης, κάνοντας πράξη αυτές τις απειλές με την εισβολή στη Γεωργία το 2008 και στην Ουκρανία από το 2014. Ωστόσο, πολλοί Ευρωπαίοι έχουν μείνει άναυδοι από το γεγονός ότι μια τέτοια απειλή προέρχεται τώρα από τον μεγαλύτερο σύμμαχό τους.

Γιατί σωπαίνει η Ευρώπη;

Παρά τα όσα λέει ο Τραμπ, η αντίδραση της ήταν υποτονική. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, δεν έχουν πει τίποτα, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς ενώ μίλησαν αρχικά, έχουν προσχωρήσει στη συλλογική σιωπή. Τι συμβαίνει;

Υπάρχουν διάφορες λογικές εξηγήσεις.

Με φόντο τον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων και την κλιματική κρίση, η οποία ανοίγει θαλάσσιες οδούς στην Αρκτική που λιώνει, η όρεξη της Ουάσιγκτον για την πλούσια σε πόρους Γροιλανδία αυξάνεται.

Επιμένει ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ότι οι ΗΠΑ θα αποκτήσουν τον έλεγχο της Γροιλανδίας

Ταυτόχρονα, η σχέση μεταξύ της Κοπεγχάγης και του Νουκ (πρωτεύουσα της Γροιλανδίας) είναι περίπλοκη, με την τελευταία να πιέζει πλέον για ανεξαρτησία.

Αν και τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Γροιλανδίας Sermitsiaq και στη δανική Berlingske αποκαλύπτουν ότι το 85% των Γροιλανδών δεν επιθυμεί να ενταχθεί στις ΗΠΑ, η Δανία φοβάται ότι αν οι αντιδράσεις της στα εδαφικά σχέδια του Τραμπ είναι πολύ έντονες, θα μπορούσε να αποξενώσει τους Γροιλανδούς και να ωθήσει το νησί ακόμη περισσότερο στην τροχιά των ΗΠΑ.

«Προσοχή», είναι τα σύνθημα της Κοπεγχάγης προς τους Ευρωπαίους εταίρους της.

Οι κρίσιμες συναντήσεις

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες λαμβάνουν υπόψη τους την παραπάνω έκκληση της Κοπεγχάγης.

Τόσο η δημόσια σιωπή όσο και οι παρασκηνιακές εργασίες φαίνεται να είναι συντονισμένες, με την πρωθυπουργό της Δανίας να συναντάται τις τελευταίες ημέρες με τους ηγέτες της Νορβηγίας, της Σουηδίας και της Φινλανδίας, καθώς και με τη Γερμανία, τη Γαλλία και τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε.

Η συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Γροιλανδίας εντείνεται επίσης σε θέματα όπως η ενέργεια και οι κρίσιμες πρώτες ύλες.

Η εκ των προτέρων εξήγηση για τη σιωπή της Ευρώπης σχετικά με τη Γροιλανδία είναι, επομένως, ότι πρόκειται για μια σκόπιμη, συντονισμένη τακτική να μην τροφοδοτηθεί το θηρίο της υπερατλαντικής κλιμάκωσης, δίνοντας χώρο στους αξιωματούχους να μετριάσουν και να εκτονώσουν αθόρυβα την απειλή.

Είναι ζήτημα προτεραιοτήτων;

Μια εξίσου λογική, αν και λιγότερο εποικοδομητική, εξήγηση είναι ότι οι Ευρωπαίοι έχουν μεγαλύτερα προβλήματα με την Ουάσιγκτον.

Πρέπει να διασφαλίσουν ότι ο Τραμπ θα παραμείνει δεσμευμένος στο ζήτημα της ευρωπαϊκής στρατιωτικής ασφάλειας, ξεκινώντας από την Ουκρανία, και θέλουν να αποτρέψουν τον Αμερικανό πρόεδρο από το να εξαπολύσει εμπορικό πόλεμο.

Η ευρωπαϊκή σιωπή για τη Γροιλανδία είναι, επομένως, και ζήτημα προτεραιοτήτων- το τελευταίο πράγμα που θέλουν οι Ευρωπαίοι είναι να τον ανταγωνιστούν σε τέτοιο βαθμό ώστε να τραβήξει την πρίζα του ΝΑΤΟ.

Οι Γροιλανδοί, διά στόματος του πρωθυπουργού του νησιού Μούτε Έγκεντε, τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας, αλλά ξεκαθαρίζουν ότι η Γροιλανδία δεν πωλείται

Οι χώρες της βόρειας και της ανατολικής Ευρώπης που θα πληγούν περισσότερο από την αποδέσμευση των ΗΠΑ από την Ουκρανία, καθώς και οι χώρες της δυτικής και της νότιας Ευρώπης που θα είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε έναν διατλαντικό εμπορικό πόλεμο, θα σκέφτονται ότι δεν αξίζει τον κόπο να κάνουν μεγάλη φασαρία για τη Γροιλανδία.

Αλλά αυτές οι ορθολογικές εξηγήσεις φτάνουν μόνο μέχρις ενός σημείου και δεν λαμβάνουν υπόψη το δυνητικά υψηλό κόστος της αδράνειας – όπως η υπονόμευση της έννοιας της ευρωπαϊκής πολιτικής αλληλεγγύης.

Συναισθηματικά είναι… φόβος

Αντί για τη λογική, ίσως αξίζει να σκεφτούμε τα συναισθήματα.

Δύο αντίθετα συναισθήματα αλληλοενισχύονται. Οι Ευρωπαίοι φοβούνται. Φοβούνται τον Τραμπ και ο φόβος τους είναι παραλυτικός.

Παγώνει τις ενέργειές τους και ηρεμεί τη ρητορική τους. Όσο περισσότερο ο Τραμπ επιβεβαιώνει τους φόβους τους μέσω των επαναλαμβανόμενων απειλών του, τόσο λιγότερο είναι διατεθειμένοι να αντιδράσουν.

Η Γροιλανδία δεν είναι τμήμα της ΕΕ ως έδαφος της Δανίας, οι Ευρωπαίοι, όπως και οι ΗΠΑ, έχουν συμφέροντα στο νησί

Ο Τραμπ κατά πάσα πιθανότητα μυρίζεται τον φόβο και όπως όλοι οι νταήδες τον απολαμβάνει, ανεβάζοντας τους τόνους.

Ωστόσο, παραδόξως οι Ευρωπαίοι αισθάνονται επίσης ανεπαρκώς ανήσυχοι. Είναι προσκολλημένοι στην πεποίθηση ότι η καταιγίδα θα περάσει.

Η αναμονή μεταφράζεται σε σιωπή, σε μια αυτάρεσκη ευχή ότι η απειλή του Τραμπ για την Ευρώπη θα μαραθεί ή ότι η προσοχή του θα στραφεί αναπόφευκτα αλλού.

Η ανεπαρκής ανησυχία σημαίνει ότι η Ευρώπη δεν έχει την αδρεναλίνη για να δράσει.

Ένα ζωτικό ερώτημα αναδύεται: αν ένας πρόεδρος των ΗΠΑ που απειλεί ένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν ταρακουνήσει την Ευρώπη από τον εφησυχαστικό της λήθαργο, τότε ποιος θα το κάνει;