Κατά το υπόδειγμα της Κύπρου

Ακόμη και αυτοί που δεν παίρνουν χαμπάρι από τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) κάτι θα άρχισαν να καταλαβαίνουν για την τεράστια σημασία αυτής της τεχνολογίας, μετά το σοκ που προκάλεσε στους Αμερικανούς η παρουσίαση του DeepSeek από τους Κινέζους. Δεν θα καταπιαστώ με τα καθέκαστα της υπόθεσης, τα οποία μπορείτε να τα βρείτε σε άλλες στήλες της εφημερίδας. Θα πάμε κατευθείαν στην ουσία του ζητήματος: Φανταστείτε πως ό,τι ακριβώς ήταν η κούρσα για την παραγωγή της ατομικής βόμβας στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου είναι σήμερα το ΑΙ. Είναι η τεχνολογία στην οποία θα βασίζονται τα οπλικά συστήματα ενός μέλλοντος που δεν είναι καθόλου μακρινό, όπως ίσως νομίζουμε οι περισσότεροι. Επειδή λοιπόν αυτό είναι το ζητούμενο, Αμερικανοί και Κινέζοι τρέχουν για να προλάβουν οι μεν τους δε σε έναν αγώνα πάλης στον οποίο όλα τα χτυπήματα επιτρέπονται.

Πώς τοποθετείται η Ευρώπη (η Ενωμένη Ευρώπη, μην το ξεχνάμε…) μπροστά στον ανταγωνισμό αυτόν; Την απασχολούν οι περιοριστικές ρυθμίσεις στη χρήση της ΑΙ, αναζητεί το ρυθμιστικό πλαίσιο, προτού ακόμη αναπτυχθεί ο τομέας στην Ευρώπη! Παίρνει τη λογική, δηλαδή, και τη γυρίζει ανάποδα. Κάνει ό,τι και οι Κύπριοι με την αμυντική βιομηχανία που δεν έχουν, οι οποίοι προχωρούν στη σύσταση Συμβουλίου Κυπριακής Αμυντικής Βιομηχανίας, ενώ δεν είναι σε θέση να παραγάγουν ούτε σφαίρες. (Για περισσότερα επί του θέματος, σας παραπέμπω στη στήλη της περασμένης Δευτέρας). Αυτό συμβαίνει επειδή η κυρίαρχη δυναμική στην ΕΕ είναι η γραφειοκρατία της. Η γραφειοκρατία που προκειμένου να επιβιώνει είναι υποχρεωμένη να παράγει ρυθμίσεις και περιορισμούς που δικαιολογούν την ύπαρξή της και το μέλλον της. Αυτό όμως δεν εγγυάται το μέλλον της Ευρώπης. Είναι ένα είδος σοσιαλισμού των ελίτ, για σπουδασμένους και πολύγλωσσους, που δεν δεν θέλουν να ιδρώσουν τον ποπό τους στον πραγματικό κόσμο.

Δυστυχώς, όλο και περισσότερο πείθομαι ότι, αν εξαιρέσουμε το ευρώ και την ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, η Ευρώπη (η Ενωμένη, εντάξει;) υπάρχει για να εξυπηρετεί εκείνους που μισθοδοτεί πλουσιοπάροχα. Πάρτε το παράδειγμα των ευρωβουλευτών μας, που παριστάνουν κιόλας ότι δήθεν μου έχουν έναν ρόλο στην Ευρώπη και, ακόμη χειρότερα, τους ακούς να σου λένε ότι το μέλλον της Ευρώπης είναι στο Κοινοβούλιό της. Κοιτάξτε όμως τις ερωτήσεις που καταθέτουν και διαφημίζουν οι ίδιοι και θα καταλάβετε. Εγείρουν θέματα πρωτίστως ελληνικού ενδιαφέροντος, τα πλασάρουν ως πανευρωπαϊκά κι ύστερα στέλνουν και μια ανακοίνωση στα εγχώρια ΜΜΕ σε θριαμβευτικό τόνο. Δεν ξέρουν ότι είναι άσκοπο να ρωτάς την Επιτροπή, π.χ., για την ακρίβεια στην Ελλάδα ή το στεγαστικό; Το ξέρουν, αλλά δεν απευθύνονται στην Επιτροπή με τις ερωτήσεις τους. Απευθύνονται στους ψηφοφόρους τους, για να τους επανεκλέξουν όταν έρθει η ώρα. Δελτία Τύπου εκδίδουν, δηλαδή, μέσω Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Να διευκρινίσω – αν και οι σταθεροί αναγνώστες της στήλης το ξέρουν – ότι ο θυμός που προσπαθώ να συγκρατήσω και δεν τα καταφέρνω δεν είναι ο θυμός του αρνητή της Ευρώπης. Είναι ο θυμός του ευρωπαϊστή που απογοητεύεται βλέποντας την Ευρώπη να σέρνεται. Κάποτε θα το διασκέδαζα ακούγοντας την κυρία Ούρσουλα να απαντά στον Τραμπ ότι «η Ευρώπη έχει και άλλες εναλλακτικές». Τώρα πια θυμώνω. Πάρτε το παράδειγμα της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας, που δεν υπάρχει, για την οποία όμως συζητούν όλοι μετά την εκλογή του Τραμπ. Πείτε ότι τελικά καταφέρνουν να βρουν τους πόρους που χρειάζονται, είτε περικόπτοντας άλλες δαπάνες είτε μέσω δανεισμού (με τη μορφή ευρωπαϊκού ομολόγου). Τι θα τα κάνουν μετά; Θα φτιάξουν ένα δικό μας, ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ; Μακάρι, μόνο που θα χρειαστούν δέκα χρόνια για να αποφασίσουν πρώτα σε ποια γλώσσα θα γίνεται η συνεννόηση.

Τα λέω αυτά γιατί είναι απαραίτητο να βλέπουμε την ΕΕ όπως είναι, όχι όπως μας αρέσει να τη φανταζόμαστε, για να μη σκούζουμε μετά ότι «μας σκότωσαν τα όνειρα» αν τη δούμε να μεταβάλλεται στο μέλλον σε κάτι διαφορετικό. Να μεταβάλλεται, π.χ., σε μια ένωση πολλαπλών ταχυτήτων, στην οποία τα κράτη-μέλη θα μετέχουν εκεί που θέλουν και μπορούν. Γιατί, εκ των πραγμάτων, προς τα εκεί πορεύεται η ΕΕ., εφόσον θέλει να έχει μέλλον. Πάντως, το σχήμα ως έχει σήμερα δύσκολα πάει παρακάτω και, ξέρετε, μια ματιά στην Ιστορία αν ρίξετε, θα δείτε ότι τίποτα δεν είναι για πάντα, όλα έχουν αρχή και τέλος. Και εφόσον δεν αλλάζεις, απλώς το επισπεύδεις.