Σοκ και δέος από τον νέου τύπου ιμπεριαλισμό του Τραμπ

Ο Τραμπ ξεκίνησε τη θητεία του ως ταύρος εν υαλοπωλείο.

Τρία διεθνή ορόσημα, θεσμοί και συμφωνίες, αποτελούν τα πρώτα (μαζί, φυσικά, με τους πρόσφυγες και μετανάστες) θύματα της δεύτερης προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ:

η Σύμβαση του Παρισιού για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η δέσμευση περίπου 140 κρατών για ελάχιστη φορολογία στις επιχειρήσεις.

Ταύρος

Ετσι, ο Τραμπ ξεκίνησε τη θητεία του ως… ταύρος σε υαλοπωλείο, διαψεύδοντας τις εκτιμήσεις που τον ήθελαν να βάζει νερό στο κρασί του από τη στιγμή που θα αναλάμβανε και επισήμως το τιμόνι των Ηνωμένων Πολιτειών.

Κάνοντας, παράλληλα, τους πάντες να αναρωτιούνται τι θα τους επιφυλάσσει κάθε μέρα που ξημερώνει, μιας και είναι φανερό ότι δεν θα σταματήσει εδώ, καθώς υπάρχουν και άλλοι που περιμένουν τη σειρά τους – ανάμεσα στους οποίους και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, ενδεχομένως και ο ίδιος ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών.

Τραμπ: Δεν ήταν έκπληξη

Η αλήθεια, βεβαίως, είναι πως τίποτε από όσα είπε και έκανε ο Τραμπ τις ώρες που ακολούθησαν την ορκωμοσία του δεν αποτέλεσαν έκπληξη.

Τουλάχιστον για όσους και όσες είχαν δώσει βάση στις προεκλογικές του δεσμεύσεις και σε εκείνα που είχε προαναγγείλει μετά τον εκλογικό θρίαμβο της 5ης Νοεμβρίου.

Παρ’ όλ’ αυτά, η εικόνα του «βασιλιά χωρίς προσωπείο», ο οποίος επιλέγει να δείξει απευθείας σε όλο τον κόσμο το (αποκρουστικό) πρόσωπό του και τις πραγματικές του προθέσεις είναι κάτι που αναμφίβολα προκαλεί σοκ και δέος.

Με αποτέλεσμα, πλέον, ελάχιστοι να αμφιβάλλουν ότι η τετραετία που θα ακολουθήσει θα συνοδευτεί από μεγάλες – και ενίοτε βίαιες – αλλαγές, καθώς ο κόσμος έχει εισέλθει σε «μια νέα εποχή σκληρού γεωστρατηγικού ανταγωνισμού», όπως διαπίστωσε (μάλλον καθυστερημένα) και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από το Νταβός.

Ρέκβιεμ για τον πλανήτη

Κατά την πρώτη του θητεία στον Λευκό Οίκο, ο Ντόναλντ Τραμπ φρόντισε να αποσύρει την υπογραφή της χώρας του από τη συμφωνία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που είχε υπογραφεί στη διεθνή σύνοδο του Παρισιού το 2015.

Οταν τον διαδέχθηκε ο Τζο Μπάιντεν, το 2021, φρόντισε να αποκαταστήσει την «τιμή» των ΗΠΑ, αποδεχόμενος εκ νέου τις δεσμεύσεις που είχαν αναλάβει στο πλαίσιο της συμφωνίας.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, η επιστροφή του Τραμπ σήμανε μια νέα ανατροπή – τουλάχιστον σε επίσημο επίπεδο, μιας και στην πράξη ο προκάτοχός του (όπως και πολλοί ακόμη υπογράφοντες) είχε υπονομεύσει τη Σύμβαση του Παρισιού.

Το σίγουρο είναι ότι επίκειται μια στροφή στους υδρογονάνθρακες, κυρίως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και λιγότερο τον λιγνίτη, όπως μαρτυρά και η φράση του Τραμπ στην ομιλία του μετά την ορκωμοσία – «drill baby, drill!».

Τραμπ: Τρυπήστε

Καθώς δε είναι πιθανό ότι αρκετές χώρες (με πρώτες Κίνα και Ινδία) θα σπεύσουν να τον ακολουθήσουν, καθώς σε διαφορετική περίπτωση οι ΗΠΑ θα αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, η απόφαση Τραμπ ίσως αποδειχθεί ένα ρέκβιεμ για το κλίμα, την Αρκτική και συνολικά τον πλανήτη.

Τραμπ: Η υγεία στο απόσπασμα

Θεωρητικά, η οδυνηρή εμπειρία που βίωσε η ανθρωπότητα, των ΗΠΑ μη εξαιρουμένων, κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 θα έπρεπε να έχει ως συνέπεια την ενίσχυση και αναβάθμιση της θέσης και του ρόλου του πλέον κρίσιμου θεσμού σε αυτό το επίπεδο – του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Η απόφαση, όμως, του Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τη χώρα του από τον ΠΟΥ εντός των επόμενων 12 μηνών οδηγεί προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση και, ενδεχομένως, αποτελεί τη θανατική του καταδίκη, καθώς η Ουάσιγκτον είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του διεθνούς οργανισμού, συνεισφέροντας το 18% του συνολικού προϋπολογισμού του.

Ο Κένεντι

Αξίζει να σημειωθεί πως και σε αυτή την περίπτωση, το επιχείρημα του Τραμπ είναι το γνώριμο: ότι ο ΠΟΥ και τα κράτη – μέλη εκμεταλλεύονταν τη γενναιοδωρία των ΗΠΑ, οι οποίες πλέον θα ενδιαφέρονται και θα πληρώνουν μόνο για την υγεία των Αμερικανών και κανενός άλλου.

Κι αυτό, ωστόσο, πρέπει να θεωρείται αμφίβολο για ένα μεγάλο τμήμα της αμερικανικής κοινωνίας, που βασίζεται στα συστήματα Medicare και Medicaid, όπως αποδεικνύει και η τοποθέτηση του «αντιεμβολιαστή» Ρόμπερτ Φ. Κένεντι τζούνιορ ως επικεφαλής του αρμόδιου υπουργείου.

Δώρο στις επιχειρήσεις

Η συμφωνία την οποία υπέγραψαν 140 χώρες τον Οκτώβριο του 2021, ύστερα από σχετική πρόταση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), αναφορικά με την επιβολή ελάχιστου συντελεστή φορολόγησης της τάξης του 15% στις επιχειρήσεις, είχε ερμηνευθεί ως βήμα καλής θέλησης προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης του αθέμιτου ανταγωνισμού σε αυτό το επίπεδο.

Προχθές, ωστόσο, ο Ντόναλντ Τραμπ ξεκαθάρισε πως η υπογραφή την οποία είχε βάλει ο προκάτοχός του «ουδεμία ισχύ ή συνέπεια» έχει εντός της επικράτειας των ΗΠΑ, διακηρύσσοντας ουσιαστικά την απόσυρσή τους και από το συγκεκριμένο πλαίσιο.

Ελάχιστος φορολογικός συντελεστής

Υπενθυμίζεται πως η ΕΕ, η Βρετανία και άλλες χώρες έχουν ήδη υιοθετήσει τον ελάχιστο φορολογικό συντελεστή του 15%, σε μια προσπάθεια να κλείσουν τα «παράθυρα» που επιτρέπουν στις μεγάλες πολυεθνικές να επιλέγουν το πιο ευνοϊκό γι’ αυτές καθεστώς.

Πρόκειται για μια πρακτική την οποία έχει αποδειχθεί ότι εφαρμόζουν συστηματικά οι αμερικανικές Big Tech, κάτι που κάνει αρκετούς να «υποψιαστούν» πως η παρουσία των CEO τους στην ορκωμοσία του νέου προέδρου των ΗΠΑ μόνο τυχαία δεν ήταν…