Υποκρισία

Μας είναι γνωστή κυρίως από το Persepolis (εκδ. Ηλίβατον, 2006 και 2007, και Οξύ, 2024), ένα αυτοβιογραφικό κόμικ που γυρίστηκε και ταινία και αφηγείται τη ζωή της από τα χρόνια του Σάχη μέχρι την επανάσταση του Χομεϊνί. Η Μαργιάν Σατραπί έφτασε στη Γαλλία το 1994, πήρε τη γαλλική υπηκοότητα το 2006 και τον περασμένο Ιούλιο ανακηρύχθηκε ιππότης από το Εθνικό Τάγμα της Λεγεώνας της Τιμής. Πρόκειται για μια από τις υψηλότερες διακρίσεις που απονέμει η Γαλλική Δημοκρατία σε προσωπικότητες διεθνούς κύρους. Μεταξύ των Ελλήνων που έχουν τιμηθεί είναι ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Αλέκος Φασιανός, ο Γιάννης Μπουτάρης και η Μαριάννα Βαρδινογιάννη.

Αλλά η Σατραπί αρνήθηκε αυτή την τιμή. «Δεν μπορώ να αγνοήσω αυτό που θεωρώ υποκριτική στάση της Γαλλίας απέναντι στο Ιράν», έγραψε σε μέιλ που έστειλε στην υπουργό Πολιτισμού Ρασιντά Ντατί και δημοσιεύτηκε στο Instagram. Σε βίντεο που ανέβασε μερικές ώρες αργότερα, η συγγραφέας και σκηνοθέτις κατήγγειλε τη Γαλλία ότι δεν δίνει βίζα σε νεαρούς Ιρανούς που λαχταρούν για ελευθερία, ενώ την ίδια στιγμή επιτρέπει στα παιδιά ιρανών ολιγαρχών να κάνουν βόλτες στο Παρίσι και το Σεν-Τροπέ. «Η υποστήριξη της επανάστασης των γυναικών στο Ιράν δεν μπορεί να εξαντλείται σε φωτογραφίσεις με θύματα ή διασημότητες στις επετείους του θανάτου της Μάσα Αμινί», πρόσθεσε, αναφερόμενη στη γυναίκα που συνελήφθη επειδή παραβίασε τον ενδυματολογικό κώδικα της ισλαμικής δημοκρατίας και που ο θάνατός της πυροδότησε το 2022 ένα ευρύ κύμα διαμαρτυρίας κατά των μουλάδων.

Ποιος είναι εν τέλει ο «σωστός» τρόπος αντίστασης σε μια δικτατορία; Ο Αλεξέι Ναβάλνι πλήρωσε με τη ζωή του – και το ήξερε – την επιμονή του να αμφισβητήσει από το εσωτερικό της Ρωσίας, και με δημοκρατικά μέσα, τον νεοσταλινισμό. Η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια προτίμησε να αφήσει τον σύζυγό της στις φυλακές του Μινσκ και να πολεμήσει τον δικτάτορα από το εξωτερικό. Για τον σαδιστικό τρόπο με τον οποίο έφυγε από τη ζωή ο πρώτος είναι αλήθεια ότι έγιναν διαβήματα, πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, επιβλήθηκαν κυρώσεις. Ποιος μιλάει όμως σήμερα γι’αυτόν; Οσο για την επικεφαλής της λευκορωσικής αντιπολίτευσης, αντιμετωπίζεται από τη Δύση με κάποια συγκατάβαση: εντάξει, καλή είσαι, αλλά δεν θα έπρεπε να μείνεις στη χώρα σου;

Aνάλογη ενόχληση θα εκφραστεί χωρίς αμφιβολία και για τη Σατραπί: σου κάναμε την τιμή να σε κάνουμε Γαλλίδα, στη συνέχεια σε χρίσαμε ιππότη, και το ευχαριστώ είναι να μας προσβάλλεις; «Η άρνηση του παρασήμου δεν συνιστά κατά κανέναν τρόπο μια πράξη ή μια σκέψη κατά της Γαλλίας, αγαπώ βαθιά αυτή τη χώρα που είναι η δική μου», σπεύδει να διευκρινίσει εκείνη. «Οταν έχεις όμως έναν λαό που αγωνίζεται για τη δημοκρατία, πρέπει να τον στηρίζεις».

Ποιος θα βγει κερδισμένος από αυτή την ιστορία; Το μαντέψατε: η γαλλική Ακροδεξιά.