Ενα χειροκρότημα

Πόσος κόσμος ήταν στην κηδεία; Πολύς; Λίγος; Σε σχέση με την κηδεία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ας πούμε, ήταν λιγότερος; Είχε καθόλου νεολαία ή ήταν όλοι εξηνταφεύγα; Ηταν αρκετά θερμό το χειροκρότημα κατά την έξοδο του φέρετρου από την εκκλησία; Πόσοι φώναξαν «Αθάνατος» ή «Αξιος»; Υπήρχαν σημαίες του ΠΑΣΟΚ; Ελληνικές; Ναι, μιας και το έφερε η κουβέντα, υπήρχαν ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ;

Τι σου είμαστε οι δημοσιογράφοι. Είδηση να βγάλουμε και τι στον κόσμο. Στην πραγματικότητα τίποτα από τα παραπάνω δεν έχει νόημα. Χθες πήγαν να αποχαιρετήσουν τον Κώστα Σημίτη όσοι ήθελαν, όσοι ένιωθαν κι όσοι μπορούσαν (σιγά μην πήγαιναν ο Καραμανλής και ο Σαμαράς). Και τον αποχαιρέτησαν με ένα λουλούδι, με ένα δάκρυ, με ένα χειροκρότημα ή σκύβοντας απλώς το κεφάλι.

Δεν έχει νόημα ούτε η φράση που ακούστηκε κατά κόρον τις τελευταίες μέρες, συνήθως με υστεροβουλία, ότι τον Σημίτη «θα τον κρίνει η Ιστορία». Ποια είναι η Ιστορία; Κάτι αντικειμενικό, ένας κριτής πάνω από τη ζωή, τον χρόνο και τους ανθρώπους; Εχουν ονοματεπώνυμο οι ιστορικοί. Κι όπως είπε χθες ο Γιάννης Βούλγαρης στον επικήδειό του, εκείνοι μεν θα συνεχίσουν να μελετούν το έργο του, αλλά η Ιστορία έχει ήδη μιλήσει.

Δεν έχει νόημα καν ποιοι και γιατί λοιδόρησαν τον Σημίτη πριν από την ταφή του ή συνεχίζουν να τον λοιδορούν και μετά, αν είναι δεξιοί, αν είναι αριστεροί, αν είναι θεούσες που ενοχλήθηκαν από την κατάργηση του θρησκεύματος στις ταυτότητες, τζογαδόροι που έχασαν λεφτά όταν μπήκε η χώρα στην ΟΝΕ, πολιτικάντηδες της συμφοράς ή απλώς ψεκασμένοι. Ζούμε σε μια δημοκρατία και ουδείς είναι υπεράνω κριτικής. Ειλικρινά, όμως, έφυγε από κοντά μας ο καλύτερος πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης και θα ασχοληθούμε με τη Λατινοπούλου;

Στον δικό του επικήδειο, ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς ανέφερε πως γνώρισε τον Σημίτη μέσω του Πουλαντζά, πως αυτή η παρέα διαλύθηκε όταν ο δεύτερος αυτοκτόνησε και ο πρώτος έγινε πρωθυπουργός και πως ο ίδιος βρίσκεται έπειτα από 50-60 χρόνια να αποχαιρετά τον Σημίτη, «αλλά μαζί και μια ολόκληρη εποχή και έναν κόσμο που δεν υπάρχει πια». Να κάτι που έχουν πράγματι να μελετήσουν οι ιστορικοί. Οχι αν ο Σημίτης ήταν καλός ή κακός πρωθυπουργός, αλλά γιατί ο δικός του κόσμος τελείωσε και πού ακριβώς διαφέρει ο σημερινός κόσμος από εκείνον. Μόνο έτσι θα καταλάβουμε πώς γίνεται να αναφέρεις σε έναν σημερινό νέο το όνομα Σημίτης κι εκείνος να σηκώνει τους ώμους.

Η Δάφνη, η Φιόνα κι η Μαριλένα, «ευτυχισμένες που θα τον θυμούνται κάθε μέρα». Ενας εξέχων ιστορικός, μόνος και σκεφτικός σε ένα πεζούλι. Ο υπεύθυνος ασφαλείας δίπλα στο φέρετρο, απαρηγόρητος επειδή «επέλεξες να φύγεις χωρίς να με ρωτήσεις, χωρίς να το έχεις προγραμματίσει, δεν το είχες κάνει ποτέ». Το δάκρυ του υπαλλήλου ενός μπακάλικου του Κολωνακίου. Κι ένα χειροκρότημα.