Ιστορικός Σταθμός Πελοποννήσου: Δεύτερη ευκαιρία για την αναπαλαίωση

Νέο σχέδιο για την αναπαλαίωση του ιστορικού Σιδηροδρομικού Σταθμού Πελοποννήσου, στο κέντρο της Αθήνας, που έχει χαρακτηριστεί «αρχιτεκτονικό κομψοτέχνημα», δρομολογεί η διοίκηση της  ΓΑΙΑΟΣΕ.

Στόχος είναι ο σταθμός που φέρει την υπογραφή του Ερνέστου Τσίλλερ να ξαναγίνει ζωντανό «κύτταρο» της πόλης, στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας που ξεκινά η ΓΑΙΑΟΣΕ για την αξιοποίηση της μεγάλης ακίνητης σιδηροδρομικής περιουσίας της.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας ανέθεσε ήδη σε εξωτερικό σύμβουλο να εξετάσει τη βιωσιμότητα εναλλακτικών σεναρίων για τον Σταθμό Πελοποννήσου, με σκοπό να τερματιστεί η περαιτέρω απαξίωσή του.

Μετά το «λουκέτο» που μπήκε το 2005 στο διατηρητέο κτίριο της οδού Σιδηροδρόμων, στον Κολωνό, ελέω της οριστικής κατάργησης της παλιάς μετρικής γραμμής της Πελοποννήσου, η πρώτη απόπειρα να αναβιώσει ο σταθμός ως πολιτιστικό κέντρο και σιδηροδρομικό μουσείο απέβη άκαρπη κυρίως λόγω της έλλειψης χρηματοδότησης.

Τώρα, στον ορίζοντα έχει φανεί μια δεύτερη ευκαιρία αναπαλαίωσης του ιστορικού κτιρίου που αποτελεί μικρογραφία του «Chemins de fer Orientaux» στην Κωνσταντινούπολη, χωρίς όμως να διαθέτει τα έντονα ανατολίτικα χαρακτηριστικά της οθωμανικής σιδηροδρομικής εταιρείας.

Ο σιδηροδρομικός σταθμός των πάλαι ποτέ ΣΠΑΠ ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1884 με σχέδια των γάλλων μηχανικών Αλφρέντ Ροντέλ και Αντέλ Γκοτελάν. Οι τρεις χαρακτηριστικοί τρούλοι του σταθμού προστέθηκαν κατά τα έτη 1912-1913, από τον Ερνέστο Τσίλλερ.

Ο σταθμός διατηρεί στοιχεία και αναφορές του νεοκλασικισμού, ενώ διαθέτει και χαρακτηριστικά Art Nouveau. Χαρακτηρίστηκε διατηρητέος το 1985.

Ο σύμβουλος που επέλεξε πρόσφατα η ΓΑΙΑΟΣΕ, η εταιρεία Savills Ελλάς, καλείται να εκπονήσει μελέτη βιωσιμότητας (feasibility study) σε σχέση με αριθμό σεναρίων που μπορούν να υλοποιηθούν επί του κτιρίου, πλην αυτού της πώλησης.

Η εταιρεία έχει στη διάθεσή της περίπου τρεις μήνες (συνολικά 60 εργάσιμες ημέρες) για να οριστικοποιήσει την πρόταση ανάπτυξης και το πρόγραμμα υλοποίησης του έργου, αλλά και να ολοκληρώσει τη χρηματοοικονομική μελέτη για τις μορφές αξιοποίησης.

Πρόθεση της ΓΑΙΑΟΣΕ είναι ο Σταθμός Πελοποννήσου να μετατραπεί σε έναν χώρο αναψυχής και πολιτισμού, που θα προσφέρει και δυνατότητες ανάδειξης εγχώριων προϊόντων αξίας. Εμπίπτει, δε, στον κύκλο των ακινήτων που η εταιρεία σχεδιάζει να αξιοποιήσει σε συνεργασία με τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης (δήμους, περιφέρειες), ώστε να μεγιστοποιηθεί το αποτύπωμα για την πόλη της Αθήνας και τους κατοίκους της.

Ηδη η εταιρεία έχει υπογράψει σχετικό μνημόνιο συνεργασίας με τον Δήμο Κοζάνης, για την πολεοδόμηση έκτασης περίπου 155 στρεμμάτων γύρω από τον τοπικό σιδηροδρομικό σταθμό.

Βάσει του σχεδίου, στη συγκεκριμένη έκταση πρόκειται να δημιουργηθούν βιοκλιματικό πάρκο, χώροι  πολιτισμού και στεγασμένη λαϊκή αγορά.

Αντίστοιχη συμφωνία υπάρχει και με τον Δήμο Κατερίνης για την αξιοποίηση έκτασης 133 στρεμμάτων, στην κατεύθυνση της φιλοξενίας δράσεων αθλητισμού και πολιτισμού.

Τριετές πλάνο.

Δεδομένου ότι το τροχαίο υλικό, που ήταν ο βασικός «αιμοδότης» των ταμείων της ΓΑΙΑΟΣΕ, …φεύγει για τον νέο ΟΣΕ, η εταιρεία αναζητεί τρόπους για ενίσχυση των εσόδων της, στρεφόμενη κυρίως στην αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας της.

Σημειώνεται ότι για το 2023, σύμφωνα με τις πρόσφατα δημοσιευθείσες οικονομικές καταστάσεις, από τον κύκλο εργασιών της ΓΑΙΑΟΣΕ, που ανήλθε σε 20,99 εκατ. ευρώ,  τα 6,02 εκατ. ευρώ (δηλαδή το 28%) προήλθαν  από μισθώσεις ακινήτων.

Η ΓΑΙΑΟΣΕ έχει στο χαρτοφυλάκιό της  περίπου 110.000 στρέμματα αδόμητης έκτασης και πάνω από 4.800 κτίρια, συνολικής επιφάνειας περίπου 628.000 τ.μ., τα οποία η νέα διοίκηση της εταιρείας σχεδιάζει να αξιοποιήσει, καταστρώνοντας  τριετές πλάνο.

Από τα εμβληματικά ακίνητα που έχουν μεγάλη εμπορική αξία, σε τροχιά αξιοποίησης μέσω της προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων μπαίνουν οι  σιδηροδρομικοί σταθμοί Πειραιά και Θεσσαλονίκης, για τους οποίους αναζητείται ήδη τεχνικός σύμβουλος, που θα βάλει μπρος στη δημιουργία δύο μητροπολιτικών συγκοινωνιακών κόμβων.