ru24.pro
Новости по-русски
Январь
2024

Мус ныңат нэңхет хоща такаӆыи ант манӆат

Касң куртат, восат аса емаң тахайт тайӆат. Муң восэв еңитман, иуӆты емаң тахаят уӆӆат. Йи емаң таха еӆансак уӆ. Щиящ ӆэваса хантэт ант яңхӆат.

Щи ур пай хоща мус ныңат уӆӆат. Ӆув каӆаңат тайӆат, кара нэңхет ясңат иты. Каӆаңӆаӆ навет, хансаңат па самаруткаят. Мус ныңӆаӆ сэмӆаӆ востэт (этар турам хорпет), упатӆаӆ навет, ям куртэң сэваң па хув паӆ куртэң нэңат, сэвӆаӆ аӆ щулитэӆ. Сахӆаӆ навет па хансаңат. Икиӆаӆ кувщатна па порхаятна уӆтэӆ. Имиӆаӆ милат па охсамат тайтэӆ. Ма нумасӆам, щимащ мус ныңат, иӆампа па восат па куртат лепна, аса ки усат.

Ӆув нэңхет хоща атом ант верӆат. Нэңхет ӆув хощаеӆ такаӆыи ант манӆат. Муң хантыӆув каман хорпи монщат, йис ясңат, емаң тахаят ущӆат. Асат щалитман тайты мосаӆ, щимащ потрат па емаң тахаят. Щиящ ант мосаӆ юх эватты яңхты, хотат ванна верты, вой веӆман яңхты. Щи порайна мус нэңат нэңхет хоща ант кутамӆат. Ӆув юх сэварты сыеӆ ант хуӆӆа, щаӆта сэмна ант вантӆаят. Сэмна ки питӆат — щит ворас.

Щи хощаңна вуӆ кев суп уӆмаӆ. Хор: «Ӆух Авт» архив.

Муң восэв йи пелак пеӆа, ныкащ, воӆӆы ванна, йи емаң таха па уӆ. Щита катрасак, мосаң соткем таӆ томпина, кат няврэм урна манман, юх акатты. Ёхи ант ёхатман. Мета хув кансамңан. Каман пусан йи таха вантман, хата няврэмңан каӆмат нох сохнаммеӆ, ищимет аӆ нох пурӆасңан. Щи хощаңна вуӆ кев суп уӆмаӆ. Каман сэпан щартаӆ, няврэмңан ант ущӆаят. Восаң ёх щи кансатмеӆ, щахар мохаӆты иты, воӆӆы метмеӆ.

Имосайна сыяӆамеӆ, ивейна вантыям тахаеӆна, тапам эви омасӆ вуӆ кев суп ӆоңаӆна. Тохи нёхамӆат па инщасӆэӆ: «Хата усан?» Эви оӆаңна ант мостаӆӆы, хоты инщасӆа. Ёхи туса, веӆащ потарты питас. Ӆын йи ур хот хоща тутлиямңан. Щита уӆты ёх ищи каӆаңат тайтэӆ. Ёхӆаӆ молщаңат тайтэӆ, имиӆаӆ сах тайтэӆ, туп охсамӆаӆ хуӆам щуң тайтэӆ. Эви па энамты ёх няврэм ур хота ӆоңаӆсайңан. Щита пуращ ими омасмаӆ. Ӆув ляватты питмаӆ, ӆув ёхӆаӆ пеӆа: «Молайи тый тусӆан, мохет няврэмат? Ӆув сэңк кансӆаят, каман юр понман, ёхи туваӆан!» Пиращ ими ликащман увтаӆ.

Асат щалитман тайты мосаӆ, щимащ потрат па емаң тахаят. Хор: «Ӆух Авт» архив.

Эви энамты ёхӆаӆна ӆытатна сараӆаты питам, ӆув пиӆаӆ ищи ӆытатна сараӆаты. Эви щимащ номасна ёхатӆа: «Ӆыӆам ки — ёхи ант ёхатӆам». Щукус ӆыты ӆытӆа. Щиты щи ерщаман уӆ. Ёх няврэм хуӆмет хатӆаӆна миям ӆэтот эваӆт ӆыӆ. Щи юпина куртэң антпаӆ нох сухтаӆ па, том ёх пиӆна каӆаң хоща манаӆ. Пуращ ими па ляватты питас: «Тохи туваӆан там эви! Мохиӆаӆна сэңк кансӆа!» Щи юпина иттам эви, ищи тахаяӆна тохи оматӆа. Хоӆща оӆаңна тапиӆыяс. Оӆаңна нэмаса ант мостатаӆ. Ущаӆна, веӆащ нох верӆам иты — еӆащ вантытаӆ, мохиӆаӆ мостаты ант вериттаӆ. Курӆаӆна ӆувеӆна нох ант ӆойлимаӆ.

Юхат щи эви ямми ювмаӆ. Ики таймаӆ, няврэмат. Воӆӆы пурщаматы унты моса уӆмаӆ. Хиӆыӆаӆ итта там моса уӆӆат, муң восэвна. Хощ тапам ёх няврэм, ляль порайна ищи сэмна питыӆымаӆ. Куртэң антпаӆ аӆ щулитаӆ, кувалӆаӆ аӆ ӆуритэӆ. Нэңхэт сыяӆамаӆ па, ёвра керӆамаӆ, па ур пеӆа манмаӆ.

Щи порайна сэпанат, щукус щартмеӆ, туп па ӆытат ӆывмаӆ па, ёхи ёхатты ант вериттаӆ. Па рут пеӆа питмаӆ. Там йисна щи емаң таха иӆампа ярэмаса. Сасыи уӆам ёх эваӆт, воӆӆы сымаӆ ханты хищас. Па еӆансак уӆты куртатна, хоӆна ӆув щирӆаӆ тайӆаӆӆаӆ.

Антонина Сязи (Серасхова) хансам потар