Эрон президенти Трамп билан музокара ўтказишдан бош тортди
0
Эрон президенти Масъуд Пезешкиён АҚШ президенти Дональд Трамп билан ҳеч қандай музокара ўтказмаслигини қатъий маълум қилди. У АҚШнинг кучли босими остида музокаралар ўтказиш мумкин эмаслигини таъкидлаб, Трампга кескин жавоб қайтарди.
"Хоҳлаганингизни қилинг" – Пезешкиёндан Трампга қатъий жавоб
Давлат нашрларининг хабар беришича, Пезешкиён Теҳрон Вашингтоннинг босим ва таҳдидларини қабул қилмаслигини билдирди.
"Улар (АҚШ) буйруқ бериб, таҳдид қилаётган пайтда музокара ўтказиш ҳақида гап ҳам бўлиши мумкин эмас. Мен ҳатто сиз билан ҳам музокара қилмайман. Хоҳлаган нарсангизни қилинг", – деди у.
Бироқ шуни таъкидлаш жоизки, Эронда ташқи сиёсатни белгилайдиган асосий шахс мамлакат олий раҳбари Али Хоманаий ҳисобланади. Шунга кўра, Пезешкиённинг сўзлари Эрон расмий позициясининг тўлиқ ифодаси эмас, балки шахсий қарашлари бўлиши мумкин.
Теҳрон ва Вашингтон ўртасидаги зиддиятлар янада кучаймоқда
Сўнгги ҳафталарда Эрон ва АҚШ ўртасидаги муносабатлар янада таранглашди. Трамп Хоманаийга мактуб йўллаб, Эрон ядро дастури бўйича янги музокараларни бошлашга чақирган эди. Шу билан бирга, у агар музокаралар рад этилса, ҳарбий чоралар кўрилиши мумкинлигини маълум қилган.
Бунга жавобан, олий раҳбар Али Хоманаий АҚШнинг "босим сиёсати"ни кескин танқид қилди ва Теҳрон ҳеч қандай музокара ўтказмаслигини билдирди.
"Баъзи тажовузкор ҳукуматлар – мен айрим хорижий етакчиларни тасвирлаш учун мосроқ сўзни билмайман – музокараларни зўр бериб талаб қилмоқда. Уларнинг мақсади муаммоларни ҳал қилиш эмас, балки ҳукмронлик ўрнатиш", – деди Хоманаий.
Унинг фикрича, Вашингтон музокаралар ниқоби остида Эроннинг ядро дастури, ҳарбий салоҳияти ва минтақадаги таъсирини чеклашни кўзламоқда.
Ядро битими ва санкциялар борасидаги келишмовчиликлар
2015 йилда имзоланган ядро келишуви АҚШ ва Эрон муносабатларидаги асосий масала бўлиб қолмоқда. Вашингтон 2019 йилда ушбу битимдан бир томонлама чиққан эди. Кейинчалик Теҳрон келишув талабларига амал қилишни қисман тўхтатган ва урани бойитишни кучайтирган.
Эрон ҳозирги кунда ядро дастури бўйича музокараларга тайёрлигини билдирган, бироқ АҚШ қўшимча чекловлар ва санкцияларнинг юмшатилишини янги шартлар билан боғлашни талаб қилмоқда. Бу эса Теҳрон ва Вашингтон ўртасидаги келишмовчиликларни янада кучайтирмоқда.
Нима кутилмоқда?
Дональд Трампнинг Оқ уйга қайтиши билан Эронга нисбатан қатъий босим сиёсати қайта жорий этилди. АҚШ санкцияларни кучайтириш ва Эронни музокараларга мажбур қилишни режалаштирмоқда. Бироқ Эрон ҳеч қандай босимга бўйсуниш ниятида эмаслигини ва АҚШ билан музокаралар ўтказмаслигини аниқ билдириб келмоқда.
Тарафлар орасидаги зиддиятлар кучайиши мумкин ва ядро дастури бўйича келишувга келиш эҳтимоли тобора пасайиб бормоқда. Бу эса нафақат Эрон ва АҚШ, балки бутун Яқин Шарқ минтақаси учун жиддий геосиёсий оқибатларга олиб келиши мумкин.
"Хоҳлаганингизни қилинг" – Пезешкиёндан Трампга қатъий жавоб
Давлат нашрларининг хабар беришича, Пезешкиён Теҳрон Вашингтоннинг босим ва таҳдидларини қабул қилмаслигини билдирди.
"Улар (АҚШ) буйруқ бериб, таҳдид қилаётган пайтда музокара ўтказиш ҳақида гап ҳам бўлиши мумкин эмас. Мен ҳатто сиз билан ҳам музокара қилмайман. Хоҳлаган нарсангизни қилинг", – деди у.
Бироқ шуни таъкидлаш жоизки, Эронда ташқи сиёсатни белгилайдиган асосий шахс мамлакат олий раҳбари Али Хоманаий ҳисобланади. Шунга кўра, Пезешкиённинг сўзлари Эрон расмий позициясининг тўлиқ ифодаси эмас, балки шахсий қарашлари бўлиши мумкин.
Теҳрон ва Вашингтон ўртасидаги зиддиятлар янада кучаймоқда
Сўнгги ҳафталарда Эрон ва АҚШ ўртасидаги муносабатлар янада таранглашди. Трамп Хоманаийга мактуб йўллаб, Эрон ядро дастури бўйича янги музокараларни бошлашга чақирган эди. Шу билан бирга, у агар музокаралар рад этилса, ҳарбий чоралар кўрилиши мумкинлигини маълум қилган.
Бунга жавобан, олий раҳбар Али Хоманаий АҚШнинг "босим сиёсати"ни кескин танқид қилди ва Теҳрон ҳеч қандай музокара ўтказмаслигини билдирди.
"Баъзи тажовузкор ҳукуматлар – мен айрим хорижий етакчиларни тасвирлаш учун мосроқ сўзни билмайман – музокараларни зўр бериб талаб қилмоқда. Уларнинг мақсади муаммоларни ҳал қилиш эмас, балки ҳукмронлик ўрнатиш", – деди Хоманаий.
Унинг фикрича, Вашингтон музокаралар ниқоби остида Эроннинг ядро дастури, ҳарбий салоҳияти ва минтақадаги таъсирини чеклашни кўзламоқда.
Ядро битими ва санкциялар борасидаги келишмовчиликлар
2015 йилда имзоланган ядро келишуви АҚШ ва Эрон муносабатларидаги асосий масала бўлиб қолмоқда. Вашингтон 2019 йилда ушбу битимдан бир томонлама чиққан эди. Кейинчалик Теҳрон келишув талабларига амал қилишни қисман тўхтатган ва урани бойитишни кучайтирган.
Эрон ҳозирги кунда ядро дастури бўйича музокараларга тайёрлигини билдирган, бироқ АҚШ қўшимча чекловлар ва санкцияларнинг юмшатилишини янги шартлар билан боғлашни талаб қилмоқда. Бу эса Теҳрон ва Вашингтон ўртасидаги келишмовчиликларни янада кучайтирмоқда.
Нима кутилмоқда?
Дональд Трампнинг Оқ уйга қайтиши билан Эронга нисбатан қатъий босим сиёсати қайта жорий этилди. АҚШ санкцияларни кучайтириш ва Эронни музокараларга мажбур қилишни режалаштирмоқда. Бироқ Эрон ҳеч қандай босимга бўйсуниш ниятида эмаслигини ва АҚШ билан музокаралар ўтказмаслигини аниқ билдириб келмоқда.
Тарафлар орасидаги зиддиятлар кучайиши мумкин ва ядро дастури бўйича келишувга келиш эҳтимоли тобора пасайиб бормоқда. Бу эса нафақат Эрон ва АҚШ, балки бутун Яқин Шарқ минтақаси учун жиддий геосиёсий оқибатларга олиб келиши мумкин.