Амил Нур: «Татарча диктант»ны быел латин әлифбасында да тикшерәчәкбез

8-10 ноябрьдә дөнья күләмендә «Татарча диктант» акциясе була. Ул татар теле сөючеләрен берләштерүгә, дөрес язу һәм әдәби татар телен белүгә кызыксынуны арттыруга юнәлдерелгән. Диктантта һәркем катнаша ала. Акциягә катнашу, язу ноктасын оештыру, диктантны онлайн язу өчен тулырак мәгълүматны diktant.tatar сайтында табарга мөмкин.

«Мирсәй Әмирнең текстын латин графикасына күчердек, социаль челтәрләрдә алдан чыгарылачак. Кешеләр аны укып, әзерләнеп килә ала. Рәсми рәвештә быел латин әлифбасында да текстны тикшерәчәкбез», - диде «Татар-информ»да матбугат очрашуында Бөтендөнья татар яшьләре форумы сүзчесе, «Татарча диктант» акциясенең кураторы Амил Нур.

Аның әйтүенчә, гадәттәгечә, өч текст сайлап алынган. «Катлаулы дәрәҗәдәге текст Татарстан һәм Башкортстанга тәкъдим ителә. Катлаулы дәрәҗә: Шәриф Камалның «Матур туганда» романыннан өзек. Уртача дәрәҗә Россия төбәкләре өчен. Ул да булса - Гомәр Бәширнең «Туган ягым – яшел бишек» хикәясеннән өзек. Иң җиңел дәрәҗә - чит илләр өчен. Мирсәй Әмирнең «Агыйдел» хикәясеннән өзек», - диде ул.

«Быел Татар китабы йорты белән коллаборация була, алар безгә Шәриф Камалның «Матур туганда» романыннан өзекне сайларга ярдәм итте. Ике текстны КФУның Филология һәм мәдәниятара багланышлар институты тәкъдим итте», - дип өстәде Амил Нур.

Узган елларда диктантта «бишле» билгеләре күп булган. «Быел критерийлар йомшарды, «бишле» билгеләре күп булыр дип уйлыйм. Кайбер кешеләр «өчле»гә яза, киләсе елда килеп, «дүртле»гә язалар. Ягъни тел өлкәсендә белемнәрен арттыралар, дигән сүз. Язучыларның илле проценттан артыгы «бишле» билгеләренә яза. Пунктуация хаталарын катгый карамыйбыз, бу аерым сөйләшер өчен бер тема булып тора. Мәсәлән, бер өтер төшеп калса, барыбер «бишле» билгесе куела», - дип аңлатты ул.

«Быел «бишле плюс» билгесе дә булдырылачак. Бу бер дә хатасыз язган кешегә куела. Андый кешеләр безгә мөрәҗәгать итә ала, без аларга Рәхмәт хатын җибәрербез», - диде «Татарча диктант» акциясенең кураторы.

• Быел беренче тапкыр диктантны латин әлифбасында язарга мөмкин булачак. Аның өчен Tatar Grammar берләшмәсе «Агыйдел» хикәясеннән өзекне латин әлифбасына күчерде. Бу, беренчедән, башка илләрдә яшәүче милләттәшлеребез өчен эшләнә. 8-10 ноябрьдә ТНВ Татарстан һәм ТНВ Планета телеканалларында 10:00 сәгатьтә артистлар, җәмәгать эшлеклеләре һәм башка танылган шәхесләр катнашында Гөлназ Сәфәрова алып барган диктант уку эфиры оештырылачак. Ул Татарстан Милли китапханәсендә яздырылды.
• Казандагы төп язу ноктасы – Казан федераль университетының Филология һәм мәдәниятара багланышлар институты. Анда якынча 300 кешегә урын булачак. Шулай ук анда Шәриф Камалга багышланган күргәзмә дә оештырылачак. Әлеге күргәзмә ТР Милли музее, Татар әдәбияты тарихы музее һәм Шәриф Камал мемориаль фатиры хезмәттәшлегендә әзерләнде.
• Оештыручылар: Бөтендөнья татар яшьләре форумы, Бөтендөнья татар конгрессы, ТР Яшьләр эшләре министрлыгы,Казан федераль университеты, ТР Милли музее, Татар әдәбияты тарихы музее һәм Шәриф Камал мемориаль фатиры (Татар китабы йорты), «Яңа Гасыр» телерадиокомпаниясе.