İstismara karşı 'CAPTA' çözümü
Son yıllarda çocuklara yönelik istismar vakalarındaki artışın ardından gerek mevzuatta gerekse de toplumsal alanda atılması gereken adımlar daha sık tartışılır oldu. TBMM Çocuğa Karşı Şiddet ve İstismarı Araştırma Komisyonu'na bilgi veren Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülümser Gültekin Akduman, ABD'de uygulanan "Çocuk İstismarını Önleme ve Tedavi Yasası" yani 'CAPTA' örneğini verdi. Bütüncül bir mevzuat değişikliği için AB ülkelerinde de gündeme gelen CAPTA modeli ile devlet çocuğa yönelik tüm koruma haklarını tek bir mevzuatta topluyor. Bu yasada, çocuğun istismarına yönelik tüm haller, istismar mağduru çocuğun korunması ile istismarda bulunan kişiye uygulanacak tüm cezalar ile tedavi dahil tüm önleyici tedbirler de yer alıyor.
İSTİSMARA İLİŞKİN ULUSAL VERİ YOK
Komisyon üyelerinin sorularını da yanıtlayan Prof. Akduman, "Ülkemizde çocuk istismarı ve ihmali ile ilgili ulusal olarak net bir verimiz yok" bilgisini verdi. Hacettepe Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Kasım Karataş ise "Ne yazık ki yaygın karşılaşılan failler arasında aile üyeleri yer alıyor" diyerek, çocuğa yönelik istismarın aileden de geldiğini söyledi.
3 AŞAMALI KORUMA SİSTEMİ
Çocukların istismara uğramasını önlemek amacıyla 3 aşamalı bir koruma sistemi uygulanabileceğini belirten Hacettepe Üniversitesi'nden Prof. Dr. Kasım Karataş ise şunları kaydetti: "3 aşamalı stratejiden kastım şu; birincil önleme: Daha anne karnından başlamalı koruma ve doğum koşullarıyla beraber, doğduktan hemen sonraki süreç etkili bir şekilde verilebilmesi hâlinde çocuklardan bazılarının ihmal, istismar edilmesi, şiddet görmesi, sömürüye maruz kalması gibi kötülüklerle daha az karşılaşacaklarını düşünüyorum. İkinci aşamada, risklerin olduğu ailelere ve çocuklara öncelikle yönelebilmeli ve onlarla çalışmalıyız. Üçüncül koruma dediğimiz aşamada da görevlerimizi çok daha iyi yerine getirebiliriz çünkü orada artık çok daha fazla emek yoğun çalışmak zorundayız."
Mükemmel ebeveyn tehdidi
Prof. Dr. Akduman, 'mükemmeliyetçi ebeveynlik' uyarısında bulundu. Ailelerin çocuklarının kapasitelerinin üzerinde zorladıklarını söyledi. Akduman, son zamanlarda anne-baba tutumlarıyla ilgili yapılan çalışmalarda 'mükemmeliyetçi ebeveynler' kavramının ortayla çıktığını vurguladı. Akduman, "Çocuklarının mükemmel olmasını istiyorlar ve her anlamda kapasitelerinin üzerinde sorumluluk veriyorlar. Bu da çocuklar için bir duygusal istismar" dedi.