Bariery utrudniające rozwój zawodowy pracowników

Dzisiaj nikogo nie trzeba przekonywać o wartości działań rozwojowych – są one postrzegane jako nieodzowny element kariery zawodowej i efektywności osobistej. Koncepcja „lifelong learning”, czyli uczenia się przez całe życie, stała się normą wśród pracowników różnych branż i poziomów doświadczenia. Czy zaspokojenie tak silnej potrzeby zarówno pracowników jak i pracodawców napotyka jakieś przeszkody?

Bariery rozwoju

Zgodnie z wynikami badania #LEARNINGEVOLUTION2024 przeprowadzonego przez firmę Nowe Motywacje, wśród 1926 respondentów, natłok obowiązków zawodowych jest najczęściej wskazywaną barierą, utrudniającą pracownikom udział w szkoleniach. Ten czynnik został wymieniony przez ponad 25 proc. respondentów. Jako druga najczęściej występująca przeszkoda został wskazany brak czasu (21 proc. wskazań). Ok. 20 proc. respondentów wskazało również na brak środków finansowych jako znaczące ograniczenie w uczestnictwie w szkoleniach. Wzmacnia tę barierę ok. 8 proc. respondentów, którzy wskazują, że przeszkodą jest wysoki koszt szkoleń. Wskazuje to na potrzebę udostępnienia bardziej przystępnych finansowo i elastycznych form dofinansowania kształcenia zawodowego. Istotnym ograniczeniem, na które wskazywało ponad 15 proc. respondentów są formy wyjazdowe, stacjonarne lub weekendowe. Sugeruje to, że dłuższe, wyjazdowe formy rozwoju mogą być trudne do pogodzenia z innymi obowiązkami zawodowymi i osobistymi.

Wśród innych barier, na które zwrócono uwagę, znalazły się niedostępność odpowiednich ofert szkoleniowych, a także brak wsparcia ze strony pracodawców i menedżerów. Znacznie mniejszy odsetek respondentów wskazał na brak motywacji oraz problemy logistyczne (przy obu czynnikach poniżej 5 proc.).

Badanie przeprowadzone w lipcu 2024 r. przez firmę Nowe Motywacje
na grupie 1926 respondentów

Bariery rozwoju a stanowisko

Z analizy grup zawodowych wynika, że natłok obowiązków jest najczęściej wskazywaną barierą utrudniającą udział w szkoleniach wśród pracowników biurowych. Brak czasu to druga najczęściej wymieniana przeszkoda, szczególnie dostrzegana wśród pracowników fizycznych.Ten czynnik został wskazany przez największy odsetek respondentów. Asystenci również w dużym stop niu wskazują na ten problem. To może sugerować, że pracownicy na niższych szczeblach hierarchii mają mniejsze możliwości elastycznego zarządzania swoim czasem, co utrudnia im udział w szkoleniach. Wyniki badania pokazują niewielkie różnice w postrzeganiu barier w zależności od poziomu stanowiska. Z analizy wyłania się obraz szybkiego tempa pracy i wielu zadań, które w połączeniu z celami osobistymi, nie pomagają stawiać celów rozwojowych na pierwszym planie.

Badanie przeprowadzone w lipcu 2024 r. przez firmę Nowe Motywacje
na grupie 1926 respondentów

Jakiego wsparcia w podnoszeniu kwalifikacji oczekują od pracodawcy pracownicy

Najczęściej oczekiwanym rozwiązaniem wspierającym rozwój pracowników są indywidualne programy rozwojowe, które zostały wskazane przez prawie 25 proc. respondentów. Wynik ten sugeruje, że pracownicy cenią sobie spersonalizowane podejście do szkoleń i rozwoju, które uwzględnia ich specyficzne potrzeby i cele zawodowe.

Drugim najbardziej pożądanym rozwiązaniem, wymienionym przez
ok. 21 proc. respondentów, jest przyznanie dodatkowych dni wolnych na uczestnictwo w szkoleniach. Oczekiwanie to wskazuje na świadomość pracowników o potrzebie posiadania odpowiedniego czasu na rozwój zawodowy, który nie koliduje z codziennymi obowiązkami zawodowymi. Blisko 18 proc. respondentów wskazało na potrzebę dofinansowania zewnętrznych kursów i szkoleń, co pokazuje, że pracownicy oczekują większego wsparcia finansowego ze strony pracodawców w zakresie rozwoju. Oczekiwanie to koreluje z postrzeganiem barier przez respondentów – brak środków stanowi trzecią wskazywaną przeszkodę rozwojową. Znaczna część pracowników oczekuje większej elastyczności w zakresie czasu pracy, co zostało wskazane przez ok. 15 proc. badanych. W tym kontekście pracownicy liczą na możliwość dostosowania godzin pracy do potrzeb szkoleniowych. Ponadto ok. 10 proc. respondentów wyraziło potrzebę, aby szkolenia były organizowane w godzinach pracy, co wskazuje na oczekiwanie, że rozwój zawodowy będzie integralną częścią codziennych obowiązków.

Badanie przeprowadzone w lipcu 2024 r. przez firmę Nowe Motywacje
na grupie 1926 respondentów

Jakie wsparcie w rozwoju oferują pracodawcy

Największy odsetek respondentów (ok. 30 proc.) wskazał, że firmy oferują wsparcie poprzez wewnętrzne szkolenia. To sugeruje, że organizacje preferują rozwój swoich pracowników in-house, co może być bardziej opłacalnym i kontrolowanym sposobem podnoszenia kwalifikacji pracowników. Powyżej 20 proc. pracowników wskazało, że firmy umożliwiają im wybór szkoleń. Sugeruje to, że organizacje zaczynają dostrzegać wartość w gwarantowaniu pracownikom autonomii w wyborze. Może to znacząco zwiększać motywację do uczestniczenia w odpowiednich dla nich programach szkoleniowych. Blisko 15 proc. respondentów wskazało, że firmy wspierają pracowników poprzez dofinansowanie studiów i kursów zewnętrznych. Wynik ten pokazuje, że choć wewnętrzne szkolenia są preferowane, to firmy doceniają także korzyści płynące z zewnętrznych źródeł edukacji, oferując pracownikom dostęp do szerokiej gamy opcji rozwoju zawodowego.

To, że organizacje inwestują w tworzenie warunków do samodzielnego doskonalenia się pracowników, potwierdza ok. 12 proc. odpowiedzi wskazujących na możliwość korzystania z biblioteki z materiałami szkoleniowymi oraz ok. 11 proc. na możliwość skorzystania z oddzielnej przestrzeni do samodzielnego uczenia się.

Chociaż indywidualne programy rozwojowe są cenione przez pracowników, jak wskazuje wykres (sposoby na wsparcie pracowników w podnoszeniu kwalifikacji oferowane przez firmy), to w rzeczywistości są one, zdaniem pracowników, oferowane przez firmy stosunkowo rzadko (nieco ponad 5 proc. odpowiedzi). Sugeruje to, że istnieje różnica między oczekiwaniami pracowników a oferowanymi przez pracodawców formami wsparcia. Może to jednak świadczyć również o tym, że pracownicy niewystarczająco chętnie uczestniczą w przygotowywaniu programów rozwojowych w firmie i nie czują, że są one szyte na miarę ich potrzeb.

Badanie przeprowadzone w lipcu 2024 r. przez firmę Nowe Motywacje
na grupie 1926 respondentów

Komentarz

Badanie rynku pracy ujawniło, że główną przeszkodą w uczestnictwie w szkoleniach, z jaką boryka się większość respondentów, jest zbyt duże obciążenie obowiązkami zawodowymi oraz brak dostatecznej ilości czasu. Problem ten jest ściśle powiązany z kulturą organizacyjną przedsiębiorstw i wskazuje na wyzwanie związane z zapewnieniem optymalnej organizacji systemu pracy, który umożliwiałby ciągłe kształcenie pracowników. Respondenci jako efektywne wsparcie ze strony pracodawców wskazują na możliwość skorzystania z indywidualnego programu rozwojowego oraz dni wolnych na edukację.

Analiza wykazała również, że najwięcej i najchętniej w procesy edukacyjne angażują się osoby na stanowiskach dyrektorskich oraz kadra menedżerska, w przeciwieństwie do pracowników fizycznych. Ta dysproporcja może sugerować większą świadomość i dostępność zasobów edukacyjnych wśród kadry kierowniczej. Zarówno pracownicy, jak i menedżerowie deklarują preferencję dla indywidualnych programów rozwojowych jako formy edukacji, której oczekują od swoich pracodawców.

Dodatkowo dofinansowanie do szkoleń jest wskazywane jako konkretne wsparcie w podnoszeniu kwalifikacji. Ta obserwacja może wskazywać na potrzebę rewizji budżetów szkoleniowych i spojrzenie, jak rozkłada się struktura wydatków oraz indywidualne wsparcie dla wybranych osób. Z tym aspektem wiąże się również pytanie, w jaki sposób wiedza zdobyta przez uczestnika dofinansowanej aktywności może być wniesiona do organizacji.

Agnieszka Brongiel, dyrektor Merytoryczny, Nowe Motywacje

Artykuł Bariery utrudniające rozwój zawodowy pracowników pochodzi z serwisu GF24.pl.