In ieder mens schuilt een aangeboren liefde voor de levende planeet, geloofde Edward Osborne Wilson. Op eilanden, ‘de beste van alle natuurlijke laboratoria’, leerde de Amerikaanse bioloog hoe veerkrachtig én kwetsbaar de natuur is.
Massaal trokken Europese walvisvaarders in de zeventiende en achttiende eeuw naar de wateren bij Spitsbergen, totdat de ‘koningin van de zeedieren’ bijna was uitgeroeid. De Noorse eilanden zijn ook nu weer van internationaal belang. ‘De Koude Oorlog is hier terug.’
Hoe ga je om met mensen die qua politieke opvattingen mijlenver van je af staan? Zoek je naar overeenkomsten of ga je elkaar uit de weg? Wetenschappelijk onderzoek naar polarisatie biedt nieuwe aanknopingspunten.
Ook de keuken vormt een belangrijk strijdtoneel tussen China en Taiwan. Clarissa Wei pleit in haar kookboek Made in Taiwan met verhalen en recepten voor de onafhankelijke status van het eiland.
Atlantis lijkt inmiddels vooral het duizenddingendoekje van reactionaire fantasten. Terwijl dat andere mythische eiland, waar koning Arthur zou rusten, een plek blijft om bij weg te dromen. Misschien wel vooral doordat niemand ernaar is gaan zoeken.
Eilanders struinen nog dagelijks de kustlijn af, maar sinds de containervaart spoelt er steeds minder op de stranden aan. Op pad met de jutters van Vlieland. ‘Strandjutters zijn hedendaagse jager-verzamelaars.’
Het Filipijnse Bilangbilangan is voor het einde van deze eeuw opgeslokt door de zee, voorspellen wetenschappers. ‘Elke twee weken, bij springtij, slaan de golven tegen onze huizen.’
Eilanden worden als exotisch gezien, als plekken van avontuur, als onderwerpen van mythes en legenden. Het zomernummer van De Groene gidst je in 148 pagina’s langs alle verschijningsvormen.
Londen – In een toespraak feliciteerde de Britse minister van Financiën Jeremy Hunt de nieuwe regering. Hij zette de toon van een waardige wisseling van de macht, en de terugkeer van de hoffelijkheid in de Britse politiek.
Barcelona – Vorig jaar ontvingen de Canarische Eilanden 16,2 miljoen toeristen op een bevolking van 2,2 miljoen. Dit jaar worden er nog meer verwacht. De uitdrukking ‘onhoudbare situatie’ is weleens voor minder gebruikt.
Athene – Ooit was het eilandje Hydra een vergeten paradijsje. Nu is het een plek geworden voor de superrijken.
Drie op de vier vluchtelingen is momenteel een klimaatvluchteling, aldus het Global Trends-rapport 2024 van VN-vluchtelingenorganisatie unhcr, en de aantallen stijgen snel.
Kaapstad – In mei 1963 kreeg gevangene Nelson Mandela van zijn bewakers te horen dat hij naar ‘die eiland’ zou worden overgebracht. Hij wist meteen wat dat betekende: Robbeneiland.
Of het nu gaat om dieren, talen of het toerisme, op eilanden ontwikkelen ze zich anders. En dat maakt de nissologie, oftewel eilandkunde, tot een relevante tak van wetenschap. ‘Ook planeet aarde is een eiland.’
De atollengroep Tuvalu in de Grote Oceaan dreigt onder de zeespiegel te verdwijnen. ‘Het is tijd voor actie.’ Maar al is het land allesbehalve een droge vlakte, het voelt zich een roepende in de woestijn.
Wat neemt ITA-directeur Clayde Menso mee naar een onbewoond eiland? ‘Ik vrees eenzaamheid. Een boek dat me zou kunnen helpen om met die eenzaamheid om te gaan, is De wand van Marlen Haushofer.’
Het zinkende gevoel is terug: de angst bij de Britten dat hun land bezig is aan een lange achteruitgang naar middelmatigheid, of erger. ‘Je voelt dat er mensen zijn die wíllen dat ons land faalt.’
Wat neemt muzikant Sophie Straat mee naar een onbewoond eiland? ‘Ik zou niet mijn lievelingskunstwerk meenemen, daar heb ik dan niet zoveel aan, zo zonder sentimentele waarde.’
Wat neemt beeldend kunstenaar Natasja Kensmil mee naar een onbewoond eiland? ‘Muziek heeft een inspirerende en helende kracht. Dat geldt voor kunst in het algemeen.’
Waar het verlangen vandaan komt om te breken uit je geoliede bestaan? Nou, de belofte van olijfbomen die kunnen dansen of de aanblik van de schitterende Thalassa…
Jongeren komen er om te feesten en influencers verkopen er esoterie. Rijke mensen smijten met geld en dolende zielen vinden zichzelf. Wat is er zo aantrekkelijk aan Ibiza? ‘Ik kijk geen Netflix, ik kijk sunsets.’
Trekken de superrijken zich steeds meer terug op hun ‘eiland’, dan staat hun volgens economisch historicus Guido Alfani ‘de hooivork’ te wachten. ‘We zijn in een hebzuchtcrisis beland.’
Wat neemt schrijver Tiemen Hiemstra mee naar een onbewoond eiland? ‘Rayuela is voor mij ook een tijdje een handleiding geweest: over hoe je ook een bestaan kunt opbouwen buiten de gebaande paden’.
Voor de komst van de kolonisten kenden veel landschapselementen in de VS een inheemse naam. Dankzij mensen als dichter Gary Snyder worden die nu weer in gebruik genomen.
‘Please say yes. Drie weken Curaçao. Met mij en Quinsy. En je rolstoel kan mee.’