Хрватска со вербална нота до Црна Гора: Да се врати имотот на хрватското малцинство

Официјален Загреб испрати дипломатска нота до црногорското Министерство за надворешни работи, со барање за враќање на имотот во Црна Гора на припадниците на хрватското национално малцинство, потврди Радио Слободна Европа.

„На 8 октомври, министерството доби усна нота од Министерството за надворешни и европски работи на Република Хрватска во врска со прашањето за враќање на имотот на припадниците на хрватското национално малцинство во Црна Гора“, објави Радио Слободна Европа.

Дополнително, се наведува дека хрватското Министерство претходно било заинтересирано за овој случај, кога им бил презентиран ставот дека овие прашања во Црна Гора се регулирани со Законот за враќање на одземените имотни права и надомест.

Црногорското Министерство посочува дека овој Закон се однесува подеднакво на сите граѓани на Црна Гора, без оглед на нивната националност:

„По добивањето на релевантни информации од надлежните органи, Министерството ќе преземе чекори и ќе ја информира хрватската страна за конкретната истрага во согласност со правилата за дипломатска кореспонденција.“

Претходно, хрватските медиуми објавија дека кон крајот на 1950-тите, на 51 хрватско семејство од Тиват им е одземен имот за кој, и покрај судските пресуди, не можеле да бидат регистрирани како сопственици, ниту да бидат внесени во катастарот.

Се вели дека во 1990-тите, трети лица биле нелегално регистрирани на овој имот.

Хрватскиот министер за надворешни работи, Гордан Грлиќ Радман, исто така, зборуваше за ова, како уште еден проблем меѓу двете земји, на форумот 2BS во Будва на почетокот на октомври.

Тој изјави дека за запленетиот имот на Хрватите на брегот слушнал дури пред еден месец.

„Бев згрозен. Не знаев дека 90 проценти од тие парцели во Доброта или Тиват биле едноставно запленети. Дека некој друг ги регистрирал имотите, а имотот е неотуѓив според меѓународното право. Ова мора да се исправи ако сакаме да бидеме заедно во ЕУ“, рече Грлиќ Радман.

Една од зградите за кои има барање за враќање на имотот на претходните сопственици е Палатата Дабиновиќ - „Кокотовата кула“ во Доброта од крајот на 17 век, објави хрватски „Јутарњи лист“.

Од палатата изградена во барокен стил преживеале само резбаните камени ѕидови.

Министерството наведува дека во претходната комуникација и преговори со хрватската страна покажало конструктивен и отворен пристап кон решавањето на сите прашања што ги оптоваруваат односите меѓу двете земји:

„Вклучувајќи ги и оние поврзани со хрватското малцинство во Црна Гора, водејќи еднаква грижа за да се обезбеди остварување на нивните уставни права и заштита на националниот интерес.“

Црна Гора и Хрватска имаат затегнати односи од летото минатата година.

Непосредната причина беше усвојувањето на Резолуцијата за геноцид во Јасеновац во јуни 2024 година во Собранието на Црна Гора, која беше поддржана од парламентарното мнозинство предводено од движењето „Европа сега“ на премиерот Милојко Спајиќ и просрпските партии предводени од претседателот на парламентот Андрија Мандиќ.

Мандиќ, пратеникот Милан Кнежевиќ и вицепремиерот Алекса Бечиќ беа прогласени за непожелни во Хрватска.

Потоа минатиот декември, Хрватска ја блокираше Црна Гора да го затвори поглавјето 31 од преговорите - надворешна и безбедносна политика.

Сè уште има неколку отворени прашања во односите меѓу двете земји.

Хрватска бара отштета од Црна Гора за поранешните хрватски затвореници кои биле притворени во логорот Мориња во Котор во 1991 година. Тие исто така сакаат да го променат името на базенот, кој го носи името на поранешниот ватерполист Зоран Гопчевиќ, кој бил чувар во логорот Морињ.

Покрај тоа, Хрватска бара враќање на воениот брод за обука „Јадран“, кој е дел од црногорската воена флота повеќе од три децении.

Прашањето за границата меѓу двете земји кај Превлака е исто така нерешено.