Белорусија ослободи 14 затвореници меѓу кои и опозиционерот Цихануски и новинарот Карнеи

Белорусија ослободи 14 затвореници, вклучувајќи го и Сиархеј Цихануски, кој беше приведен во мај 2020 година додека се обидуваше да се кандидира за претседател против авторитарниот лидер Александар Лукашенко.

Сопругата на Цихануски, Свјатлана Циханускаја, која на крајот трчаше на местото на нејзиниот сопруг, го потврди ослободувањето.

"Мојот сопруг Сиархеи е слободен! Тешко е да се опише радоста во моето срце", напиша таа во објавата на X со видео на кое се гледа како двајцата се прегрнуваат откако тој излегол од транспортно комбе.

Џон Коал, заменик на американскиот претставник Кит Келог, во објава на X на 21 јуни рече дека вкупно 14 затвореници биле ослободени во договор со помош на литванската влада.

Ослободен е и Ихар Карнеи, поранешен новинар на белорускиот сервис на РСЕ, локално познат како Радио Свабода. Тој беше уапсен во 2023 година и осуден на три години затвор под обвинение за „екстремизам“ што тој ги негира.

Цихануски се обиде да се кандидира против Лукашенко на изборите во август 2020 година, но беше приведен пред гласањето. Кандидатурата за опозицијата ја презеде неговата сопруга.

Лукашенко беше прогласен за победник на изборите, што предизвика протести на десетици илјади Белоруси кои велат дека гласањето било наместено и дека Циханускаја победила.

Демонстрациите траеја со месеци додека Белорусите бараа Лукашенко, кој е на власт од 1994 година, да се повлече и да одржи нови избори. Тој одби.

Гласањето во август 2020 година беше отфрлено како фалсификат од страна на Западот, а земјата, под водство на Лукашенко, почна да го сузбива несогласувањето, апсејќи илјадници и туркајќи ги повеќето водечки опозициски фигури -- вклучително и Циханускаја -- надвор од земјата.

Неколку демонстранти беа убиени во насилството, а организациите за права велат дека има веродостојни докази за тортура што се користела врз некои од приведените.

Лукашенка негира измама на гласачите и одби да преговара со опозицијата предводена од Свјатлана Циханускаја.

Карнеи е ветеран новинар кој работеше со РСЕ повеќе од 20 години.

Тој беше приведен во Минск во јули 2023 година и осуден во март 2024 година на три години затвор за учество во „екстремистичка“ група поради неговата поврзаност со Белоруското здружение на новинари.

Во декември 2024 година казната му беше продолжена за осум месеци.

Белоруската заедница за човекови права го призна Карнеи како политички затвореник.

„Ние сме длабоко благодарни на претседателот [Доналд] Трамп што обезбеди ослободување на овој храбар новинар, кој настрада од рацете на белоруските власти“, рече претседателот и главен извршен директор на РСЕ, Стив Капус, кој се сретна со Карнеи по неговото ослободување.

„Му благодариме на државниот секретар Марко Рубио и неговиот тим, литванската влада и меѓународната заедница за нивната поддршка на нашите затворени новинари.

Европската унија, Соединетите Американски Држави, Канада и други земји одбија да го признаат Лукашенко како легитимен лидер на Белорусија и му удираа санкции на него и на високите белоруски функционери како одговор на „фалсификувањето“ на гласањето и на постизборното задушување.