اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان از گسترش روابط اقتصادی افغانستان با ازبکستان خبر میدهد
اتاق تجارت وسرمایه گذاری افغانستان می گوید روابط تجارتی و ترانزیتی با ازبکستان در ماه های اخیر گسترش یافته است.
مسئولان این اتاق می گویند که ایجاد سهولتها در انتقال و ترانزیت کالاها و کاهش موانع گمرکی، زمینه را برای افزایش مبادلات تجارتی را فراهم کرده است.
خانجان الکوزی عضو هیئت مدیره اتاق تجارت وسرمایه گذاری افغانستان روز شنبه ۲۷دسمبر به رادیو آزادی گفت تلاش می شود برای یافتن راه های بدیل تجارتی پاکستان،با شماری دیگر از کشور ها از جمله با ایران، ازبکستان و سایر کشور های آسیای میانه روابط تجارتی وسعت پیدا کند.
«در این اواخر که مشکلات با بعضی از همسایه ها پیدا شده است به پیدا کردن راه های بدیل تلاش صورت می گیرد که ما از همین طریق ها صادرات و واردات داشته باشیم، ازبکستان هم یکی ازشریکای خوب است و سهولت ها در این زمینه به وجود آمده است صادرات ما هم خوب است و روز به روز زیاد شده می رود ، درگذشته ما سالانه تا ۲۰ میلیون صادرات داشتیم حالا این رقم به ۱۰۰میلیون افزایش یافته است.»
آقای الکوزی گفت که در حال حاضر مواد غذایی به شمول آرد ، گندم ،مواد نفتی، سامان آلات الکترونیکی ، تخم مرغ ، ادویه طبی، حبوبات و لبنیات از ازبکستان وارد افغانستان شده و از افغانستان نیز میوه خشک و تازه، نباتات طبی و دیگر اقلام به ازبکستان صادر می شود.
او افزود که حدود دومیلیارد دالر صادرات و واردات که با پاکستان وجود داشت که متوقف شده است .
شماری از تاجران که از ازبکستان صادرات و واردات می کنند در مورد سهولت ها و مشکلات هزینه های بالای محصول گمرگی از سوی حکومت طالبان نظریان متفاوت دارند.
امان الله یکی از تاجران که تخم مرغ را از ازبکستان وارد می کند می گوید هزینه های محصول گمرکی بسیار گزاف است.
«فعلا محصول تخم مرغ بسیار بلند است فعلا یک موتر تخم مرغ که بیست پنج تن وزن دارد بین ۸ تا ۱۰ لک افغانی محصول می شود هزینه های گمرکی بلند است.»
اما مخلص احمد یکی از تاجران دیگر که سامان آلات طبی را از ازبکستان به افغانستان وارد می کند، نظر متفاوت دارد.
«جنس که از ازبکستان می آید تعرفه گمرکی شان بلند نبوده، بلکه مناسب می باشد و برای تجارهم مفید تمام می شود.»
این درحالیست که به تازگی کمیته ملی احصائیه ازبکستان نیز اعلام کرده است که از ماه جنوری تا نوامبر سال ۲۰۲۵، ارزش صادرات این کشور به افغانستان به ۱.۳ میلیارد دالر امریکایی رسیده است
این اداره با نشر اعلامیه ای به تازگی گفته که افغانستان پس از روسیه و چین، سومین مقصد بزرگ صادراتی ازبکستان بهشمار میرود.
این کمیته همچنین چند روز پیش گفت که شهروندان افغان بزرگترین گروه اتباع خارجی بودهاند که در سال جاری به هدف تجارت وارد ازبکستان شدهاند.
بر اساس این آمار، از ماه جنوری تا اکتوبر، نزدیک به ۳۴۰ هزار تاجر افغان وارد ازبکستان شدهاند.
این درحالیست که بر اساس گزارش ادارهٔ کل گمرک و درآمدهای داخلی ایران (IRICA)این کشور از ماه مارچ تا نوامبر سال جاری به ارزش ۱.۶۶ میلیارد دالر امریکایی کالاهای غیرنفتی به افغانستان صادر کرده است.
افغانستان پنجمین مقصد صادرات غیرنفتی ایران در این دورهٔ خوانده شده است.
تلاش کردیم نظر آخند زاده عبدالسلام جواد سخنگوی وزارت صنعت وتجارت حکومت طالبان را درپیوند به روابط تجارتی با ازبکستان و ایران بگیریم ، اما تا نشر گزارش به پرسش های رادیو آزادی پاسخ نداد.
اما آیا صادرات میلیارد دالری ازبکستان و ایران به افغانستان نشاندهنده وابستگی اقتصادی است یا فرصت تجارت متقابل؟
شماری از کارشناسان امور اقتصادی گسترش روابط تجارتی با کشورهای منطقه را در شرایط که پاکستان راه های تجارتی خود را با افغانستان مسدود کرده است یک فرصت خوب می دانند.
شبیر بشیری یکی از این کارشناسان درمورد به رادیو آزادی گفت :
«با تشنج سیاسی با پاکستان و متوقف شدن تعاملات تجارتی و اقتصادی ما با آن کشور، درکل این یک فرصت خوب است که و امکان دارد که این فرصت ها در آینده باعث گسترش تجارت های از طرف افغانستان هم شود و این کشور ها به ویژه کشور های منطقه علاقه مند محصولات افغانستان هم هستند که وارد بکنند ، بنابر این فرصت خوب پنداشته میشود.»
این در حالیست که پاکستان در بیش از دو و نیم ماه گذشته پس از تنش ها با حکومت طالبان، تمام گذرگاه های خود را با افغانستان مسدود کرده و تجارت میان دو کشور متوقف شده است که از این ناحیه خسارات مالی قابل توجه به تاجران دو طرف وارد شده است.
در واکنش به این اقدام پاکستان، حکومت طالبان به تاجران افغان هشدار داده تا قرار داد های تجارتی شان را با پاکستان فسخ کنند و ظاهرا در تلاش است تا راه های بدیل تجارتی را پیدا کند.
مقام های حکومت طالبان از جمله نورالدین عزیزی وزیر صنعت وتجارت طالبان اخیر به کشور های مختلف منطقه سفر کرده و روی بهبود روابط تجارت و ترانزیت بین کشورها، توافقنامه های را نیز به امضا رسانده است.
ازبکستان سه هفته پیش بهگونهٔ رسمی مرز خود با افغانستان را که از سال ۲۰۲۱ بسته مانده بود، دوباره بازگشایی کرد.
این اقدام زمینهٔ رفتوآمد مسافران و وسایط نقلیه را فراهم ساخته و مقام های ازبکستان ابراز امیدواری کردهاند که گشایش دوبارهٔ مرز به افزایش چشمگیر تجارت دوجانبه منجر شود. به گفتهٔ آنان، پیشبینی میشود که پس از این اقدام ارزش صادرات ازبکستان به افغانستان تا سال ۲۰۲۶ به ۲.۵ میلیارد دالر امریکایی برسد.
وزارت صنعت و تجارت حکومت طالبان در ۱۸ قوس اعلام کرده که افغانستان دیگر در بخش واردات و صادرات به پاکستان وابسته نیست و توافقهایی با ایران، هند، ترکیه و شماری از کشورهای منطقه برای واردات دوا، مواد غذایی و مواد سوختی انجام شده و در نتیجه، بازارهای تازهای برای بازرگانان افغان فراهم شده است.
آگاهان اقتصادی از جمله آذرخش حافظی اما به رادیو آزادی گفته است که کوتاهترین و ارزانترین مسیر افغانستان به بندرها و همچنین به بازار های هند و دیگر بازار های جنوب آسیا از طریق پاکستان است و افغانستان نیاز دارد که همهٔ مسیرهای ترانزیتی به رویش باز بمانند.