ارز تک نرخی؛ شکست یک سیاست صحیح؟

در روزهای اخیر عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وعده کاهش تعداد نرخ‌های ارز را مطرح کرد. همتی کاهش تعداد نرخ‌های ارز را یکی از اولویت‌هایی دانست که به بهبود شرایط اقتصادی منتهی می‌شود و سیگنال مثبتی برای صادرکنندگان خواهد بود. این وعده در شرایطی مطرح شد که در ماه‌های گذشته فاصله میان قیمت دلار ترجیحی، نرخ تسعیر ارز در بودجه‌سالانه، بهای دلار نیمایی و... با قیمت دلار در بازار آزاد به‌شدت فاصله گرفته‌است. البته باید تأکید کرد در دهه‌های اخیر ارز چند نرخی در کشور ما به‌عنوان روالی مورد انتقاد، پذیرفته‌شده‌است. این روال درحالی است که فعالان اقتصادی از ارز چند نرخی به‌عنوان عامل بروز رانت در بخش‌های مختلف یاد می‌کنند. البته در دوره‏‏‏‌هایی برخی از دولت‌ها به سمت کاهش تعداد نرخ ارز پیش رفته‏‏‏‌اند اما این سیاست که از آن به‌عنوان جراحی اقتصادی نیز یاد می‌شود، عموماً نتیجه‏‏‏‌بخش نبوده و در میان‌مدت ضربات جدی را به مردم و حتی اقتصاد تحمیل‌کرده و درنهایت نیز همه‏‏‏‌چیز به روال قبل بازگشته است؛ بنابراین، با توجه به تجربیات قبلی و همچنین با استناد به‌عملکرد سایر کشورها در مدیریت اقتصادی باید ادعا کرد تک‌نرخی‌شدن ارز، یگانه راهکار مبارزه با رانت است، اما اجرای این راهکار اگر با جایگزینی سایر سیاست‌های حمایتی همراه نباشد، به شکست منتهی خواهد شد.