ایران و جهان اسلام؛ چگونه ایده وحدت اسلامی می تواند به ضد خود بدل شود؟

سید هادی برهانی، استاد مطالعات اسرائیل دانشگاه تهران: یکی از آرمان‌های مطرح و مشخص انقلاب اسلامی ایران و رهبران برجسته آن آرمان وحدت اسلامی بود. این آرمان، پس از پیروزی انقلاب، به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران راه یافت و یک اصل کامل (اصل یازدهم) از قانون اساسی را به خود اختصاص داد. در ایران نظریه واقع گرایانه افراطی، به عنوان مانعی در برابر ایده وحدت اسلامی، عموما با نوعی ملی گرایی افراطی ترکیب و همراه شده است. در این ترکیب، ملی گرایی افراطی که نژاد آریایی را نژاد برتر تصور می‌کند، نگاه منفی و تحقیرآمیزی به سایر نژاد‌ها و ملت‌های منطقه (و در واقع جهان اسلام)، به ویژه اعراب، دارد.