Αναποφάσιστοι: Η κρίσιμη δεξαμενή

Πάμε να χαρτογραφήσουμε μία δεξαμενή πολιτών που απαντούν στις μετρήσεις με θέμα την πρόθεση ψήφου και που καταγράφονται σε μια ενιαία περιοχή: Οι «δεν έχω αποφασίσει» και οι ΔΞ/ΔΑ («δεν ξέρω/δεν απαντώ»). Η πρόσφατη δημοσκόπηση της Interview (για την Political) βρίσκει τους «δεν έχω αποφασίσει» στο 18,9. To ποσοστό δεν είναι μικρό σε σχέση πάντα με το γεγονός πως διανύουμε περίοδο ασθενούς δικομματισμού, με έναν κυρίαρχο πόλο (ΝΔ) και κατακερματισμό στην Κεντροαριστερά.

Οι έμπειροι δημοσκόποι λένε, και αυτό συμβαίνει σήμερα για όλες τις εταιρείες μετρήσεων, πως η εν λόγω δεξαμενή είναι κυρίως προερχόμενη από δύο χώρους, έχει δύο καταβολές: Από τη ΝΔ. Κοινώς έχουν ψηφίσει κάποιοι εξ αυτών τουλάχιστον μία φορά την κυβερνώσα παράταξη. Και από τον ΣΥΡΙΖΑ του 2015 και του 2019. Εδώ όπως λένε οι εκλογολόγοι δεν έχει δεξαμενή το ΠΑΣΟΚ. Και μια δυνητική κάθοδος του Αλέξη Τσίπρα με νέο φορέα μπορεί να ανακόψει ένα μέρος των αναποφάσιστων που αλλιώς μπορεί να ψήφιζαν το ΠΑΣΟΚ.

Λίγο πριν απ’ την κάλπη

Στις ευρωεκλογές του 2024 παρατηρήθηκε το εξής φαινόμενο. Ενώ η πρόθεση ψήφου για τη Νέα Δημοκρατία ήταν στο 28% και οι αναποφάσιστοι – που είχαν γαλάζια καταβολή – ήταν στο περίπου 7-8% τελικά κανείς εκ των αναποφάσιστων δεν ψήφισε ΝΔ. Κι ενώ η λογική μετακίνηση θα ήταν αυτή. Βέβαια η ακινησία τους οφείλεται και στον χαρακτήρα της κάλπης. Στις ευρωεκλογές δεν κρίνεται η κυβερνησιμότητα μιας χώρας και υπάρχει χώρος για ευκολότερη επίδειξη δυσαρέσκειας και αποστολής μηνυμάτων. Προφανώς σε εθνικές κάλπες, η εκλογική συμπεριφορά θα είναι διαφορετική.

Παρ’ όλα αυτά οι αναποφάσιστοι δεν έχουν λόγο για να εκφράσουν πρόθεση ακόμη και όπως λένε οι άνθρωποι των μετρήσεων: «Θα τους βρίσκουμε αναποφάσιστους για καιρό, ακόμη και πολύ λίγο καιρό πριν από την κάλπη».

Εδώ βέβαια υπάρχει μια νέα μεταβλητή. Δεδομένου πως μέρος των αναποφάσιστων έχουν προέλθει και από τον παλιό ΣΥΡΙΖΑ, θα μετρήσουν τη δυναμική και τα χαρακτηριστικά της νέας πρωτοβουλίας του Αλέξη Τσίπρα όταν αυτά μορφοποιηθούν καλύτερα.

Επαναχάραξη στρατηγικής

Το σημείο πάντως που βρισκόμαστε είναι εκείνο όπου και ένα μέρος της γαλάζιας δεξαμενής έχει μετακινηθεί στην γκρίζα ζώνη των αναποφάσιστων και το ίδιο το πολιτικό σημείο ευνοεί την εγκατάστασή της εκεί για καιρό. Το τελευταίο δεν είναι κάτι αμελητέο. Μπορεί να είναι καταλύτης της επαναχάραξης στρατηγικών γραμμών από το Μέγαρο Μαξίμου αφού σύμφωνα με πληροφορίες, μέρος της «δυσαρεστημένης βάσης» σήμερα – που αυτόματα πάει σε αναποφάσιστους ή έχει και μια ροή σε πόλους δεξιά της ΝΔ – είναι αγρότες, κτηνοτρόφοι και ένα μέρος των ΕΒΕ. Καθοριστικές επαγγελματικές ομάδες για το κυβερνών κόμμα και για την ισχύ του.

Από την άλλη, η αξιωματική αντιπολίτευση σήμερα καλείται με τα νέα δεδομένα να πετύχει τρία πράγματα: Να πάρει το άστεγο κεντροαριστερό κομμάτι. Να πάρει κεντρώους ψηφοφόρους της ΝΔ. Να προσελκύσει νέους ψηφοφόρους που το 2027 θα ψηφίσουν πρώτη φορά. Οι αναποφάσιστοι έχουν ένα επιπλέον χαρακτηριστικό. Είναι διαταξική ομάδα. Συχνά δεν είναι απολίτικοι. Το αντίθετο. Εχουν αυστηρά κριτήρια ψήφου. Μεγάλο τους ποσοστό ιεραρχεί την κυβερνησιμότητα. Είναι εν συνόλω μια ενδιαφέρουσα δεξαμενή που πάντως δεν ταυτίζεται με το λεγόμενο κεντρώο κοινό και απαιτεί άλλη στρατηγική από τους πολιτικούς της μνηστήρες.