Τάση

Το πλήθος που μαζεύτηκε στις πλατείες για να φωνάξει «δεν έχω οξυγόνο» δεν ταξινομείται εύκολα. «Δεν είναι σαν τους Αγανακτισμένους, κατέβηκαν στο Σύνταγμα μαμάδες με καρότσια», έλεγαν άνθρωποι που περπάτησαν ανάμεσα στους συγκεντρωμένους. Οι δε κυβερνητικοί έσπευσαν να δηλώσουν πως βρέθηκαν εκεί και ψηφοφόροι της ΝΔ.

Το συλλογικό τραύμα που άνοιξε πάνω στις ράγες των Τεμπών, λοιπόν, δεν πονάει μόνο εκ πεποιθήσεως αντικυβερνητικούς. Ούτε μόνο όσους θέλουν να παρουσιάσουν ως «λαϊκό μέτωπο» ορισμένα κόμματα. Ούτε όμως μόνο αυτούς που ψηφίζουν παραδοσιακά ενάντια στο σύστημα. Τα γκάλοπ της εβδομάδας που ακολούθησε τα συλλαλητήρια, βέβαια, ανέδειξαν μια τάση: τα ποσοστά των αντισυστημικών δυνάμεων αυξάνονται την ώρα που τα λεγόμενα συστημικά κόμματα χάνουν μονάδες – και τα μεγαλύτερα κέρδη καταγράφουν όποιες αυτοσυστήνονται ως ηγερίες της αντίστασης κατά του κατεστημένου.

Η Φωνή Λογικής έφτασε 8% στην εκτίμηση ψήφου στη μέτρηση της MRB, ενώ η Πλεύση Ελευθερίας 7,4%. Στην έρευνα της GPO, η πρώτη έγραψε 5,5% στην πρόθεση ψήφου κι η δεύτερη 5,4%. Στους ωφελούμενους πρέπει να προστεθεί και η Ελληνική Λύση, η οποία παίζει μεταξύ τρίτης και τέταρτης θέσης σταθερά πλέον.

Απαντήσεις

Η στυλιζαρισμένη εκδοχή του «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια» έχει εισροές 9,1% από την Ελληνική Λύση και 3,1% από τη ΝΔ. Η αρχηγός που συνδυάζει το καταγγελτικό ύφος με τις καρδούλες, πάλι, παίρνει από παντού – 9,1% των υποστηρικτών της προέρχονται από τον ΣΥΡΙΖΑ, 4,3% από το ΠΑΣΟΚ, 3,6% από το ΚΚΕ και 2,9% από τη ΝΔ.

Η εύκολη εξήγηση για τα νούμερά τους είναι πως η εποχή ευνοεί τον αντισυστημισμό. Αυτός που κάθεται στο Οβάλ Γραφείο τούς μοιάζει, αφού έκανε πολιτική καριέρα σαν κυνηγημένος απ’ τις ελίτ, ενώ ολοένα και περισσότεροι ψηφοφόροι στην Ευρώπη γοητεύονται από ακραίες λαϊκίστικες ιαχές – ειδικά των δεξιών. Ωστόσο, όποιος προσέξει λίγο καλύτερα τη ρητορική των κομμάτων που ανεβαίνουν, ίσως αντιληφθεί ότι η στροφή που παρατηρείται δεν γίνεται γιατί οι ΗΠΑ ή οι χώρες της ΕΕ δείχνουν τον δρόμο.

Συμβαίνει επειδή οι λαϊκιστές συνεχίζουν να θέτουν σωστές ερωτήσεις, παρότι δίνουν λάθος απαντήσεις. Οσο οι υπόλοιποι δεν προτείνουν ρεαλιστικές λύσεις (και κυρίως δεν τις εφαρμόζουν), θα μεγαλώνουν τα εκλογικά σώματα που τους αρκεί να ακούν οποιονδήποτε κραυγάζει τα αιτήματά τους. Οσο, ας πούμε, οι σιδηρόδρομοι δεν είναι ασφαλείς, θα υπάρχει κίνδυνος οι καχύποπτοι να πειστούν από τη Λατινοπούλου, την Κωνσταντοπούλου ή τον Βελόπουλο.