Σε ποια τρόφιμα… κρύβεται η λακτόζη

Το γιαούρτι, το παγωτό, το βούτυρο περιέχουν, ως γνωστόν, λακτόζη – εκείνο το σάκχαρο που βρίσκεται στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα. Και παρότι τα τρόφιμα αυτά είναι ιδιαίτερα δημοφιλή, αρκετοί είναι εκείνοι που είτε για λόγους υγείας (όπως είναι η κοιλιοκάκη ή το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου) είτε για λόγους διατροφής τα αποφεύγουν. Πόσο εύκολο όμως είναι να τη διακρίνει κανείς σε αυτά;

Η διαιτολόγος της παγκοσμίου φήμης κλινικής Cleveland στις ΗΠΑ, Anna Taylor, παραδέχεται πως πρόκειται για μία δύσκολη… αποστολή. Και προτρέπει τους καταναλωτές που επιθυμούν να αποφύγουν τη λακτόζη, να διαβάζουν αναλυτικά τις ετικέτες.

Επειτα παραθέτει μία λίστα με τρόφιμα που παρότι δεν θα θεωρούσε κανείς πως είναι «ύποπτα», στην πράξη μπορεί να περιέχουν λακτόζη, επισημαίνοντας πως οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν να είναι διπλά προσεκτικοί.

Ψωμί.

Η κρίσιμη αυτή πληροφορία για το εάν το ψωμί που προμηθευτήκατε από το σουπερμάρκετ περιέχει λακτόζη (χρησιμοποιείται σε κάποιες περιπτώσεις ως γλυκαντικό) ή ορό γάλακτος (που χρησιμοποιείται ως συντηρητικό) βρίσκεται στην ετικέτα. Επίσης και σύμφωνα με την ειδικό, οι καταναλωτές πρέπει να ελέγχουν κατά τον ίδιο τρόπο και τα κράκερ, που αποτελούν αγαπημένο σνακ.

Αρτοσκευάσματα. Μπισκότα με λευκή ή μαύρη σοκολάτα, κέικ βανίλιας, τσουρέκι: ο κατάλογος με τα αρτοσκευάσματα που περιέχουν κάποια μορφή γαλακτοκομικών προϊόντων είναι μακρά. Αρκεί κανείς να αναλογιστεί πως οι περισσότερες συνταγές περιέχουν βούτυρο, γάλα ή γιαούρτι.

«Φυσικά, δεν περιέχουν όλα τα αρτοσκευάσματα γαλακτοκομικά προϊόντα. Τα σουπερμάρκετ και τα παντοπωλεία διαθέτουν ειδικά προϊόντα, χωρίς λακτόζη», σημειώνει η Taylor. «Ακόμη και παγωτά κυκλοφορούν στην αγορά που παρασκευάζονται από φυτικό γάλα, όπως είναι το γάλα καρύδας και  σόγιας», συμπληρώνει.

Χοτ ντογκ.

Πρόκειται για ένα τρόφιμο που δεν θα περίμενε κανείς να συμπεριλαμβάνεται στη συγκεκριμένη λίστα, η ειδικός όμως εφιστά την προσοχή των καταναλωτών, όταν υπογραμμίζει ότι ακόμη και τα λουκάνικα και τα αλλαντικά μπορεί να περιέχουν λακτόζη ή παράγωγα γάλακτος.

Στιγμιαίος πουρές πατάτας, έτοιμες σούπες και ζωμός. Ο κλασική συνταγή σπιτικού πουρέ πατάτας έχει ως βασικά συστατικά το γάλα και το βούτυρο. Τι ισχύει όμως για τον στιγμιαίο πουρέ; Η συνταγή είναι παρόμοια, συνεπώς το μείγμα συχνά περιέχει γάλα σε σκόνη ή/και βούτυρο ώστε η γεύση να παραμένει όσο το δυνατόν αναλλοίωτη. Αντίστοιχα, παράγωγα γάλακτος μπορεί να εντοπίσει κανείς στα συστατικά που αναγράφονται στις έτοιμες σούπες αλλά και στον έτοιμο ζωμό κοτόπουλου, λαχανικών και βοδινού κρέατος.

Ετοιμες σάλτσες για σαλάτες (dressing). Ο κανόνας θέλει τα προϊόντα αυτά να περιέχουν λακτόζη, καθώς μεταξύ άλλων συμβάλλει στη διατήρηση της κρεμώδους υφής τους. Γι’ αυτό και η ειδικός της Cleveland προτείνει σε εκείνους που αποφεύγουν τη λακτόζη, να φτιάχνουν σπιτική σος.

«Δοκιμάστε να αναμείξετε ένα μέρος ξίδι (όπως μηλόξιδο, ξίδι από κόκκινο κρασί ή μπαλσάμικο) ή χυμό λεμονιού με τρία μέρη ελαιόλαδο», λέει η Taylor. «Μη διστάσετε να προσθέσετε μερικά καρυκεύματα (όπως πιπέρι ή ιταλικό καρύκευμα) και μια κουταλιά από την αγαπημένη σας μουστάρδα για να δώσετε γεύση. Είναι μια εύκολη, γρήγορη και νόστιμη λύση – χωρίς όλα τα περιττά πρόσθετα».

Πατατάκια με γεύση.

Πρόκειται για μια ακόμη… κρυφή πηγή λακτόζης. Τα πατατάκια με γεύση μπάρμπεκιου, με αλάτι και ξίδι, κρεμμύδι κ.ο.κ. συχνά περιέχουν γαλακτοκομικά στο καρύκευμά τους.

Τόνος σε κονσέρβα. Στο νερό ή στο λάδι, το μόνο βέβαιο είναι πως ελάχιστοι είναι οι υποψιασμένοι που μπορούν να φανταστούν ότι στην κονσέρβα τόνου μπορεί να κρύβεται λακτόζη. Η Anna Taylor εντούτοις προειδοποιεί ότι σε αρκετές περιπτώσεις περιέχουν καζεΐνη (φυσικό μέρος του γάλακτος) για τις πηκτικές και ενισχυτικές της ιδιότητες.

Τσίχλα. Πρόκειται για ένα ακόμη προϊόν που μοιάζει… αθώο, αλλά δεν είναι πάντα. Αναλυτικότερα και σύμφωνα με την ειδικό, ορισμένες μάρκες τσίχλας περιέχουν καζεΐνη. «Βεβαιωθείτε συνεπώς ότι έχετε διαβάσει την ετικέτα πριν μασήσετε μια τσίχλα».

Φάρμακα και βιταμίνες. Η Anna Taylor προσθέτει όμως στην ίδια λίστα και τα φάρμακα. Και σημειώνει ότι περίπου το 20% των συνταγογραφούμενων φαρμάκων και το 6% των μη συνταγογραφούμενων σκευασμάτων περιέχουν λακτόζη – ιδίως όταν διατίθενται σε μορφή χαπιού. «Μιλήστε με τον γιατρό σας ή τον φαρμακοποιό σας σχετικά», συνιστά.

Τα… άλλα συστατικά

Εκτός από το γάλα που αναγράφεται στην ετικέτα υπάρχουν και άλλα συστατικά, όπως συμπληρώνει η διαιτολόγος της κλινικής Cleveland, που πρέπει να αναζητεί κανείς, όπως:

n Βούτυρο.

n Καζεΐνη.

n Καζεϊνικά άλατα.

n Τυρόπηγμα.

n Ξηρά στερεά γάλακτος.

n Λακταλβουμίνη.

n Φωσφορική λακταλβουμίνη.

n Λακτοσφαιρίνη.

n Λακτόζη.

n Υποπροϊόντα γάλακτος.

n Μη λιπαρό ξηρό γάλα.

n Ορός γάλακτος.