Τζέιμς Φόγκο: «Νικητής στη Συρία θα είναι ο Ερντογάν»

Η αδιαφορία από την πλευρά των ΗΠΑ θα δώσει πράσινο φως στην Τουρκία και το Ισραήλ να κάνουν ό,τι θέλουν στη Συρία, δηλώνει στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο ναύαρχος (εν αποστρατεία) των ΗΠΑ Τζέιμς Φόγκο, διακεκριμένος συνεργάτης του Κέντρου Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPA) και κοσμήτορας του Center for Maritime Strategy of the Navy League. O έμπειρος ναύαρχος καλεί τις δυτικές χώρες να εμπλακούν άμεσα, ενώ εκτιμά ότι ο πραγματικός νικητής θα είναι ο πρόεδρος της Τουρκίας.

Η ανατροπή του καθεστώτος Ασαντ συνιστά στρατηγική ήττα για τη Ρωσία στη Συρία, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή;

Κατ’ αρχάς, αυτή ήταν μια στρατηγική έκπληξη που κανείς δεν είδε να έρχεται.

Τα δυτικά έθνη πιάστηκαν για άλλη μία φορά εξαπίνης, όπως όταν η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ τον Οκτώβριο του 2023. Σε αυτή την περίπτωση, η κίνηση των ανταρτών στην πρωτεύουσα της Δαμασκού ήταν γρήγορη και εντυπωσιακή.

Στην ταχεία κατάρρευση του καθεστώτος Ασαντ συνέβαλε η πλήρης και ολοκληρωτική αποτυχία του συριακού στρατού, ο οποίος για δεκαετίες τρομοκρατούσε, επετίθετο με χημικά αέρια, δολοφονούσε και βασάνιζε βάναυσα τον πληθυσμό. Δεύτερον, απαντώντας στην ερώτησή σας, αυτή δεν είναι μόνο μια μεγάλη στρατηγική ήττα για τη Ρωσία, αλλά και για το Ιράν.

Η Ρωσία είχε διπλωματικές σχέσεις και μια συμφωνία για βάσεις με τον Χαφέζ αλ-Ασαντ, πατέρα του Μπασάρ, από τη δεκαετία του 1970 και ενίσχυσε την υποστήριξή της στη Συρία μετά την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.

Σε αντάλλαγμα για τη συντριβή της συριακής αντιπολίτευσης

στο έδαφος και από αέρος συνέχισε να χρησιμοποιεί τις βάσεις σε Ταρτούς και Λατάκια. Από αυτά τα λιμάνια, η Ρωσία όχι μόνο έπληττε τις θέσεις των σύρων ανταρτών με πυραύλους Kalibr και αεροσκάφη, αλλά χρησιμοποίησε τις βάσεις για παραστρατιωτικές και στρατιωτικές επιχειρήσεις στην ευρύτερη Μέση Ανατολή και στο Σαχέλ.

Τώρα, όλα αυτά τελείωσαν. Αυτή είναι μια σημαντική αμηχανία για το καθεστώς του Βλαντίμιρ Πούτιν, του οποίου οι στρατοί είναι τόσο αποδυναμωμένοι και αποσπασμένοι από τη σύγκρουση στην Ουκρανία που η απόφαση να εγκαταλείψει τη Συρία ήταν προβληματική.

Αυτή ήταν επίσης μια μεγάλη στρατηγική ήττα για το Ιράν. Η Τεχεράνη επένδυσε πολλά στο συριακό καθεστώς για να της δώσει πρόσθετους χώρους για όπλα και μαχητές να πραγματοποιήσουν επιθέσεις στο Ισραήλ.

Πριν από τον θάνατό του, ο διοικητής της δύναμης Quds του IRGC στρατηγός Κασέμ Σουλεϊμανί ταξίδευε συχνά στη Δαμασκό για να συντονίσει τις κακόβουλες ιρανικές δραστηριότητες στη Συρία, τον Λίβανο και την Υεμένη. Τώρα αυτή η φιλική προς το Ιράν επιχειρησιακή βάση έχει εξαφανιστεί.

Τι ρόλο θα μπορούσαν να παίξουν οι ΗΠΑ στη σταθεροποίηση της μετάβασης προς την «επόμενη» ημέρα στη Συρία;

Οι ΗΠΑ είναι ένθερμος υποστηρικτής των Συριακών Αμυντικών Δυνάμεων (SDF), που συνδέονται με την κουρδική πολιτοφυλακή. Οι SDF πολέμησαν πολλές μάχες και υπέστησαν τεράστιες απώλειες στα χέρια των Ρώσων και του καθεστώτος Ασαντ τα τελευταία χρόνια.

Ωστόσο, ο αγώνας δεν έχει τελειώσει, καθώς οι τουρκικές δυνάμεις που υποστήριξαν την πτέρυγα της Αλ Κάιντα, Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), στρέφουν τώρα την προσοχή τους στους Κούρδους.

Ο ηγέτης του HTS, ο οποίος μάχεται υπό το όνομα Αμπού Μοχάμαντ αλ Γκολάνι, σοφά έχει αποστασιοποιηθεί από την Αλ Κάιντα ή το ISIS. Στις ΗΠΑ το HTS εξακολουθεί να θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση και να υπάρχει ένα τίμημα για το κεφάλι του Αλ-Γκολάνι.

Ο εκλεγμένος πρόεδρος Τραμπ

έχει επισημάνει ότι δεν ενδιαφέρεται να εμπλέξει τις ΗΠΑ στη συμπλοκή, αλλά έχουμε ήδη εμπλακεί με την υποστήριξη των SDF. Δεδομένου ότι η νέα κυβέρνηση Τραμπ δεν είναι ακόμη στην εξουσία, οι βασικές αποφάσεις για το τι πρέπει να γίνει στη Συρία βρίσκονται στο τέλμα μετεκλογικών πολιτικών ελιγμών.

Εν τω μεταξύ, η ΕΕ δεν έχει παρουσιάσει σχέδιο για την αντιμετώπιση της έκβασης της σύγκρουσης ή της τύχης των σύρων προσφύγων που ζητούν άσυλο σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Ο πραγματικός νικητής σε όλα αυτά θα είναι ο πρόεδρος Ερντογάν της Τουρκίας, ο οποίος διατήρησε την υποστήριξη στο HTS καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του.

Ποιο είναι το χειρότερο σενάριο που σας ανησυχεί; Είναι αναπόφευκτη η διχοτόμηση της χώρας;

Ο χειρότερος εφιάλτης μου είναι ότι ύστερα από δεκαετίες πολέμου και διαμάχης ο συριακός πληθυσμός θα στερηθεί του δικαιώματός του στην αυτοδιάθεση.

Επιπλέον, φοβάμαι ένα σενάριο τύπου Λιβύης, όπου μια χώρα με έναν σκληρό δικτάτορα που κυβέρνησε με σιδερογροθιά για 40 χρόνια απελευθερώνεται ξαφνικά και ανόμοιες φατρίες, φυλές ή τρομοκρατικές οργανώσεις παρατείνουν την αγωνία πέφτοντας στην άβυσσο ενός εμφύλιου πολέμου.

Ενώ η ήττα των δυνάμεων του Καντάφι στον αέρα ή στο έδαφος στη Λιβύη ήταν μια στρατιωτική επιχείρηση «εγχειριδίου» που διεξήχθη από έναν συνασπισμό πρόθυμων (ΗΠΑ, ΗΒ, Γαλλία και Ιταλία) και αργότερα από το ΝΑΤΟ, η μεταπολεμική ανοικοδόμηση ήταν αποτυχία.

Για να αποφευχθεί περαιτέρω σύγκρουση και διχοτόμηση της Συρίας, οι ηγέτες του HTS και των SDF και οι υποστηρικτές τους, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, οι ευρωπαίοι ηγέτες, η Τουρκία και το Ισραήλ πρέπει να καθίσουν στο τραπέζι και να διατυπώσουν ένα σχέδιο ειρηνικής μετάβασης της εξουσίας πίσω στον συριακό λαό.

Πώς βλέπετε ειδικότερα τον ρόλο της Τουρκίας και γενικότερα την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή;

Η Τουρκία βρίσκεται ξεκάθαρα στη θέση του οδηγού με υπεροχή της δύναμης στο έδαφος και εδραιωμένες σχέσεις με το κυβερνών HTS.

Η Τουρκία έχει επίσης μια ατζέντα για να βελτιώσει την ποιότητα της δικής της ασφάλειας ελαχιστοποιώντας την παρουσία και τον κυβερνητικό ρόλο των Κουρδικών SDF, που ελέγχουν επί του παρόντος το ένα τρίτο της χώρας. Η αδιαφορία από την πλευρά των ΗΠΑ θα δώσει πράσινο φως στην Τουρκία και το Ισραήλ να κάνουν ό,τι θέλουν.

Σε όλα αυτά θα λείπει η φωνή του συριακού λαού που θέλει την ελευθερία του από ένα καταπιεστικό καθεστώς, μια καλύτερη ποιότητα ζωής, ευκαιρίες για τα παιδιά του και μια διαρκή ειρήνη. Πρέπει να δράσουμε τώρα.