Είναι τρελοί αυτοί οι Ευρωπαίοι

Αν είχε υπάρξει πραγματικά και αν ζούσε σήμερα ο υπερήφανος ανυπότακτος Γαλάτης, ο θρυλικός Οβελίξ, θα έλεγε την εξίσου θρυλική του ατάκα: «Είναι τρελοί αυτοί οι…». Σύντροφος και συμπολεμιστής του Αστερίξ στο ανυπότακτο γαλατικό χωριό που δεν δεχόταν να κυριαρχηθεί από τις ρωμαϊκές λεγεώνες, είχε βγάλει «τρελούς» τους Βρετανούς, τους Ελβετούς, τους Γότθους, τους Βίκινγκς, τους ίδιους τους Ρωμαίους και γενικώς όποιους χαλούσαν την ησυχία του. Δεν θα έβγαζε τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι οποίοι, σύμφωνα με νέα έρευνα, πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον ο σημαντικότερος σύμμαχός τους σε αυτόν τον κόσμο, αυτή δε τη στιγμή; Και που πιστεύουν ότι πρέπει η Ευρωπαϊκή Ενωση να… αραιώνει από τους Αμερικανούς;

Εκείνα που μετράνε όμως, δηλαδή το αν, το πώς και το πότε υποτίθεται θα εγερθεί η Ευρωπαϊκή Ενωση, το γιατί δεν το έχει κάνει μέχρι τώρα, το τι πίστευαν έτσι κι αλλιώς από πριν για τους Αμερικανούς οι Ευρωπαίοι, μα και το τι θα σημαίνει έναντι των άλλων μεγάλων δυνάμεων αυτός ο χωρισμός, ούτε τα ρωτούν οι έρευνες, ούτε φυσικά μπορούν και θέλουν οι ίδιοι να τα απαντήσουν: όλα αυτά λέγονται ανεύθυνα. Και τζάμπα.

Τζάμπα ίσως είναι η λέξη – κλειδί για την κατανόηση όλης αυτής της αντίληψης. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ευρώπη, πολύ απλά, κακόμαθε. Βρήκε την κότα που γεννά τα χρυσά αβγά. Το Σχέδιο Μάρσαλ στην αρχή και ακολούθως η συνεχής δωρεάν εγγύηση της άμυνάς της της επέτρεψαν να απαλλαγεί από ένα τεράστιο κόστος αλλά και από την ανάγκη να πάρει τα πράγματα στα χέρια της. Τόσο οι κυβερνήσεις όσο και η κοινή γνώμη σε πολλές χώρες είχαν την πολυτέλεια να ζουν κάτω από την αμερικανική ομπρέλα ασφαλείας και, την ίδια ώρα, όχι απλώς να μην πληρώνουν δεκάρα, αλλά και να βρίζουν τους Αμερικανούς απ’ το πρωί μέχρι το βράδυ. Τι δεν είχαν όμως;

Δεν είχαν τη σοβαρότητα να αναλάβουν εκείνες αυτό το κεφαλαιώδες κόστος. Για δύο λόγους: αφενός οικονομικούς, γιατί είναι τεραστίων μεγεθών, αφετέρου, ακόμα πιο σημαντικό, πολιτικούς, επειδή υποκρίνονται ότι είναι ενωμένοι ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι. Ή, τουλάχιστον, είναι μέχρι του σημείου που έχουν φτάσει, αλλά δεν έχουν καμία πρόθεση να πάνε πιο πέρα. Ομως το πιο πέρα είναι εκείνο που κάνει τη διαφορά: να αποκτήσουν κοινή εξωτερική πολιτική και, κυρίως, κοινό αμυντικό μηχανισμό, κοινό στρατό. Και αυτό επειδή δεν έχουν, ούτε και πρόκειται ποτέ να αποκτήσουν, κοινά συμφέροντα: τα μεγάλα κράτη της Ευρώπης, με πρώτη και κύρια την επανενωμένη Γερμανία, έχουν τη δική τους εθνική ατζέντα και αυτή υπηρετούν – κάτι που φάνηκε πολύ καθαρά και με την ενεργειακή υποδούλωση που επέβαλε το Βερολίνο στη Μόσχα εις βάρος ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με τα γνωστά αποτελέσματα, προκειμένου να ευνοήσει τη γερμανική βιομηχανία και να ενισχύσει την ηγεμονία του.

Η κοινή εξωτερική και αμυντική πολιτική της Ευρώπης είναι παραμύθι για μικρά παιδιά. Ουδέποτε υπήρξε, ούτε θα υπάρξει. Είναι αντίθετη με τις βασικές προτεραιότητες που οδηγούν την πραγματική εξουσία στην «κοινή» Ευρώπη. Και γι’ αυτό η αμηχανία παρατείνεται δραματικά, ό,τι κι αν συμβαίνει.

Σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα του Ιδρύματος Bertelsmann στα 27 κράτη – μέλη, το 49% των πολιτών της ΕΕ θεωρεί ότι οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον ο πιο σημαντικός σύμμαχος της  Ευρωπαϊκής Ενωσης – ενώ στην Ιταλία πιστεύουν σε ποσοστό 13% ότι αντιθέτως είναι… η Κίνα! Οι Πολωνοί πάλι, που κάτι παραπάνω ξέρουν, επιμένουν αμερικανικά με 65% θετική στάση. Πάντως, δημογραφικά, το Ινστιτούτο αναλύει ως κύριους… αμερικανοσκεπτικιστές τους Ευρωπαίους ηλικίας 18-35 ετών, με χαμηλή εκπαίδευση και αριστερόστροφη πολιτική θέση. Οι «αμερικανόφιλοι» δείχνουν να είναι πάνω από 55 ετών, υψηλότερης μόρφωσης και μάλλον αστικότερου περιβάλλοντος. Ο,τι κι αν είναι όμως, η ουσία δεν αλλάζει: αυτό που θέλει η μεγάλη πλειοψηφία, το 73%, δηλαδή μία Ευρώπη με δική της αυτόνομη πορεία ασφαλείας στον κόσμο, δεν είναι μόνο φενάκη, αλλά και απόλυτη τρέλα.