Συμφωνία ενόψει, για τα Γλυπτά

Τον δρόμο για να προχωρήσει η πολυπόθητη συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και του Βρετανικού Μουσείου για τα Γλυπτά του Παρθενώνα άνοιξε ο Κιρ Στάρμερ κατά τη χθεσινή συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Λονδίνο.

Βρετανική πηγή δήλωσε στα «ΝΕΑ» ότι ο βρετανός πρωθυπουργός διαβεβαίωσε τον έλληνα ομόλογό του ότι «η θέση της κυβέρνησής του δεν έχει αλλάξει».

Ποια είναι η θέση αυτή; Οτι το Λονδίνο «δεν πρόκειται να σταθεί εμπόδιο σε τυχόν συμφωνία, καθώς το ζήτημα είναι αρμοδιότητας του Βρετανικού Μουσείου».

Αξιωματούχος της Ντάουνινγκ Στριτ επανέλαβε ότι «η βρετανική κυβέρνηση δεν σκοπεύει να αλλάξει τον νόμο», γνωρίζοντας όμως ότι, ούτως ή άλλως, ο Μητσοτάκης διαπραγματεύεται με τον Τζορτζ Οσμπορν, τον πρόεδρο του Μουσείου, μια διευθέτηση «που δεν θα απαιτεί νομοθετική παρέμβαση» – τουλάχιστον όχι σε αυτή τη φάση.

«Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι η βρετανική κυβέρνηση δεν θα σταθεί εμπόδιο εφόσον υπάρξει συμφωνία με το Βρετανικό Μουσείο», ανέφερε ελληνική κυβερνητική πηγή, επιβεβαιώνοντας, εμμέσως πλην σαφώς, ότι τη θέση αυτή μετέφερε προσωπικά ο Στάρμερ στον Μητσοτάκη.

«Πρόκειται για ένα διαρκές αίτημα που η Ελλάδα συζητεί με το Βρετανικό Μουσείο», πρόσθεσε η πηγή του Μεγάρου Μαξίμου.

Πρακτικές λεπτομέρειες

Ολες οι πληροφορίες συγκλίνουν στην κατεύθυνση ότι η επίτευξη συμφωνίας δεν είναι πολύ μακριά – μία πηγή, μάλιστα, θεωρεί πιθανό να κλειστεί και να ανακοινωθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2025, εκτός αν κάτι «στραβώσει» την τελευταία στιγμή.

Ηδη από τις 16 Νοεμβρίου, γνώστες των διαπραγματεύσεων είχαν πληροφορήσει «ΤΑ ΝΕΑ» ότι οι συζητήσεις μεταξύ του Οσμπορν και του «αρχιδιαπραγματευτή» της Ελλάδας, υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, βρίσκονται σε «πολύ προχωρημένο στάδιο», ενώ την περασμένη εβδομάδα πηγή του Βρετανικού Μουσείου είπε στα «ΝΕΑ» ότι δεν αποκλείεται να βρεθεί λύση «στο όχι πολύ μακρινό μέλλον».

Παρόμοιες πληροφορίες δημοσίευσαν η «Γκάρντιαν» («το περίγραμμα της συμφωνίας έχει ήδη σκιαγραφηθεί και οι διαπραγματεύσεις επικεντρώνονται στις πρακτικές λεπτομέρειες, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς των Γλυπτών»), οι «Τάιμς» («έχει σημειωθεί πρόοδος για την επιστροφή των Μαρμάρων και γι’ αυτό ο Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον βρετανό πρωθυπουργό») και το BBC («μια συμφωνία για την ενδεχόμενη επιστροφή των Γλυπτών είναι κοντά»).

Με το πέρας τής, διάρκειας 32 λεπτών, συνάντησης, ο Μητσοτάκης αποχώρησε χωρίς να κάνει δηλώσεις στους δημοσιογράφους. Εισερχόμενος στην Ντάουνινγκ Στριτ 10, την ώρα της χειραψίας του με τον Στάρμερ, βρετανός δημοσιογράφος φώναξε στον πρωθυπουργό της χώρας του: «Κύριε Στάρμερ, θα χάσετε τα Μάρμαρά σας;» (λογοπαίγνιο με τη φράση «lose my marbles», ήτοι «τα έχω χαμένα»).

Φυσικά, δεν έλαβε απάντηση.

Ο όρος «κατάθεση»

Οπως έγραψαν «ΤΑ ΝΕΑ» από τον Φεβρουάριο του 2022, η διευθέτηση που φέρεται να έχει προκριθεί για τον επαναπατρισμό (μέρους) των Γλυπτών είναι αυτή της «κατάθεσης» («deposit»), η οποία ακολουθήθηκε, αρχικά, στην περίπτωση της επιστροφής του λίθου VI της ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα από το Παλέρμο.

Τα περισσότερα βρετανικά δημοσιεύματα κάνουν λόγο για «δάνειο».

Πάντως, θεωρείται πιθανό να μην απαιτηθεί από την Ελλάδα να αναγνωρίσει ρητά βρετανική κυριότητα επί των αρχαιοελληνικών τεχνουργημάτων. Αξιωματούχος του Βρετανικού Μουσείου που μίλησε χθες στα «ΝΕΑ» ανέφερε ότι η «Σύμπραξη για τον Παρθενώνα» που οραματίζεται ο Οσμπορν βασίζεται στις «ανταλλαγές» πολιτιστικών αγαθών (αφενός των Γλυπτών, αφετέρου άλλων αρχαιοελληνικών τεχνέργων που θα δανείζει η χώρα μας) και δεν διέπεται από τους συνήθεις όρους των δανειακών συμβάσεων, αφήνοντας να εννοηθεί ότι το «αγκάθι» της ιδιοκτησίας θα μπορούσε να παρακαμφθεί.

Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι «ενώ οι συζητήσεις είναι εποικοδομητικές, υπάρχει ακόμη δρόμος που πρέπει να διανυθεί».

Προτού ακόμη ανακοινωθεί η (όποια) συμφωνία, η βρετανική αντιπολίτευση εργαλειοποίησε το θέμα προκειμένου να επιτεθεί στην κυβέρνηση.

«Ο Στάρμερ φαίνεται έτοιμος να υποκύψει στη ριζοσπαστική Αριστερά και να επιστρέψει τα Ελγίνεια στην Ελλάδα», δήλωσε ο σκιώδης υφυπουργός Πολιτισμού των Συντηρητικών Σάκιμπ Μπάτι.

Διμερείς συμφωνίες

«Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε τη σημασία της σχέσης μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ελλάδας και επανέλαβε τη φιλοδοξία του για στενότερη συνεργασία με τους εταίρους του σε όλη την Ευρώπη», ανέφερε, μετά τη συνάντηση, ο εκπρόσωπος του Στάρμερ.

Και συμπλήρωσε: «Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι παρουσιάζονται σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης και για τις δύο χώρες στο εμπόριο, τις επενδύσεις, την εκπαίδευση και την άμυνα και προσβλέπουν στην ενίσχυση αυτής της συνεργασίας.

Οσον αφορά την παράνομη μετανάστευση, συμφωνήθηκε να ενταθεί η δράση για την αντιμετώπιση αυτής της κοινής πρόκλησης». Σύμφωνα με διπλωματική πηγή, τα πεδία ελληνοβρετανικής συνεργασίας που ενδιαφέρουν περισσότερο τη χώρα μας είναι η ναυτιλία και ο τουρισμός.

Οπως πληροφορούνται «ΤΑ ΝΕΑ», το προσεχές διάστημα αναμένεται να υπογραφούν σχετικές διμερείς συμφωνίες. Στη συνάντηση συζητήθηκε και το Κυπριακό, με το βλέμμα στην άτυπη πενταμερή διάσκεψη υπό τα Ηνωμένα Εθνη.