Οι 7 ώρες που συγκλόνισαν τη Νότια Κορέα: Γιατί ο πρόεδρος κήρυξε στρατιωτικό νόμο και πώς τον «άδειασαν»

O πρόεδρος της Νότιας Κορέας Γιουν Σουκ-Γέολ βρίσκεται πλέον σήμερα με την πλάτη στον τοίχο, βάλλεται όχι μόνο από την αντιπολίτευση, αλλά και από το ίδιο του το κόμμα, αφού χθες Τρίτη κήρυξε στρατιωτικό νόμο, απόφαση που υποχρεώθηκε να πάρει πίσω μερικές ώρες αργότερα.

Ο πρόεδρος Γιουν Σοκ Γέολ στη Νότια Κορέα βρίσκεται αντιμέτωπος με αυξανόμενες εκκλήσεις να παραιτηθεί μετά την κήρυξη στρατιωτικού νόμου σε αιφνιδιαστική ομιλία του αργά το βράδυ της Τρίτης,  την οποία χαρακτήρισε αναγκαία για την προστασία της φιλελεύθερης δημοκρατίας της χώρας από «δυνάμεις κατά του κράτους» και «απειλές που θέτει η Βόρεια Κορέα». Ο πρόεδρος δεν επικαλέστηκε κάποια συγκεκριμένη απειλή από τη Βόρεια Κορέα, η οποία είναι πυρηνική δύναμη, αλλά επικεντρώθηκε στους εγχώριους πολιτικούς αντιπάλους του.

Το στρατιωτικό διάταγμα έξι σημείων του Γιουν,  απαγόρευε πολιτικές δραστηριότητες και κόμματα, «ψεύτικη προπαγάνδα», απεργίες και «συγκεντρώσεις που προκαλούν κοινωνική αναταραχή». Το διάταγμα έφερε επίσης όλα τα μέσα ενημέρωσης υπό την εξουσία του στρατιωτικού νόμου και διέτασσε όλο το ιατρικό προσωπικό, συμπεριλαμβανομένων των απεργών γιατρών, να επιστρέψουν στην εργασία τους εντός 48 ωρών.

Θύελλα αντιδράσεων

Η κίνηση αντιμετωπίστηκε με έντονη κατακραυγή και αποδοκιμάστηκε ευρέως. Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης Λι Τζε-Μιουνγκ, ο οποίος έχασε οριακά τις εκλογές του 2022 από τον κ. Γιουν, χαρακτήρισε «παράνομο» το μέτρο και παρότρυνε τους πολίτες να πάνε να διαδηλώσουν μπροστά στη Βουλή.

Παρά την ανάπτυξη ελικοπτέρων στην οροφή του κτιρίου της Βουλής, 190 βουλευτές κατάφεραν να εισέλθουν στο κτίριο και προχώρησαν σε ψηφοφορία απορρίπτοντας του διακήρυξη του Γιουν και ζητώντας την άρση του στρατιωτικού νόμου.

Στους δρόμους χιλιάδες πολίτες διαμαρτύρονταν και φώναζαν για τη σύλληψη του προέδρου, ενώ ακόμη και το κυβερνών κόμμα κάλεσε τον πρόεδρο Γιουν να άρει το διάταγμα.

South Korea’s parliament rejected President Yoon Suk Yeol’s declaration of martial law, the most serious challenge to the country’s democracy since the 1980s https://t.co/iFALMbE1kX pic.twitter.com/0mRnketj6r

— Reuters (@Reuters) December 3, 2024

Με βάση το Σύνταγμα της Νότιας Κορέας, εάν η πλειοψηφία των βουλευτών απορρίψει την επιβολή στρατιωτικού νόμου, τότε αυτός θα πρέπει να αποσυρθεί. Σημειώνεται ότι το κόμμα του Νοτιοκορεάτη προέδρου (People Power Party-PPP) δεν έχει πια την πλειοψηφία στη Bουλή, όπου κυριαρχεί το Δημοκρατικό Κόμμα (Democratic Party-DPK) με 170 έδρες σε σύνολο 300. Συγκριτικά, οι έδρες του PPP δεν ξεπερνούν τις 110.

«Να φύγει…»

Το ενδεχόμενο ο Γέολ να παραμείνει στην προεδρία της χώρας σαν να μην έγινε τίποτα, είναι πια εξαιρετικά αμφίβολο. Από την άλλη πλευρά, πιθανότερα θα πρέπει να θεωρούνται τα ενδεχόμενα της (αναγκαστικής) παραίτησης ή της αποπομπής του.

Ο πρόεδρος Γιουν «είναι καταδικασμένος να βρεθεί αντιμέτωπος με διώξεις», σημειώνει ο Rory Green, οικονομολόγος στην εταιρεία ερευνών TS Lombard, ο οποίος έχει εργαστεί για σχεδόν μια δεκαετία στην Ασία, όπως μεταδίδει το Bloomberg. Στη συνέχεια θα διεξαχθούν προεδρικές εκλογές, πιθανότατα στις αρχές του β’ τριμήνου του 2025, προσθέτει ο ίδιος, με το κόμμα των Δημοκρατικών που είναι σήμερα στην αντιπολίτευση να είναι το φαβορί να νικήσει.

Ο Γιουν άλλωστε έχει να αντιμετωπίσει φωνές τόσο στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος, που αντιτάχθηκε στην απόφαση του ζητώντας εξηγήσεις, καθώς και την οργή της αντιπολίτευσης που απαιτεί την παραίτηση του.

Η παράταξη της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Νότια Κορέα ανακοίνωσε σήμερα πως θα κάνει μήνυση για «ανταρσία» στον πρόεδρο της χώρας Γιουν Σοκ-γελ και κορυφαία στελέχη των δυνάμεων ασφαλείας.

«Θα καταθέσουμε μήνυση για ανταρσία» εναντίον του κ. Γιουν, των υπουργών Άμυνας και Εσωτερικών και «προσωπικοτήτων-κλειδιών του στρατού και της αστυνομίας», ιδίως των αρμόδιων για την εφαρμογή του στρατιωτικού νόμου —πρόκειται για πτέραρχο και τον αρχηγό της αστυνομίας—, σύμφωνα με ανακοίνωση Τύπου την οποία έδωσε στη δημοσιότητα το Δημοκρατικό Κόμμα.

Την ίδια στιγμή ο επικεφαλής του κυβερνώντος Κόμματος της Λαϊκής Εξουσίας Χαν Ντονγκ-χουν κάλεσε να αποπεμφθεί ο υπουργός Άμυνας Κιμ Γιονγκ-χιουν και να παραιτηθούν όλα τα υπόλοιπα μέλη της κυβέρνησης του προέδρου Γιουν.

Ο κ. Χαν είπε ακόμη πως εισηγήθηκε ο κ. Γιουν να αποπεμφθεί από το κόμμα, αλλά τα στελέχη της παράταξης δεν συναινούν, εξέφρασαν διάφορες απόψεις.

Παραιτήσεις κορυφαίων συνεργατών του Γιουν

«Κορυφαίοι συνεργάτες του κ. Γιουν», ανάμεσά τους ο γενικός γραμματέας της προεδρίας Τζονγκ Τζιν-σοκ, «υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους μαζικά», σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Yonhap, μεταδίδει το ΑΠΕ. Η προεδρία της Νότιας Κορέας δεν απάντησε αμέσως όταν της ζήτησε σχόλιο για την πληροφορία το Γαλλικό Πρακτορείο.

Στο μεταξύ, η μεγαλύτερη συνομοσπονδία συνδικάτων στη Νότια Κορέα ανακοίνωσε σήμερα πως προκηρύσσει «γενική απεργία επ’ αόριστον» ώσπου να υποβληθεί παραίτηση από τον πρόεδρο Γιουν Σοκ-γελ.

Η συνομοσπονδία κορεατικών συνδικάτων, η οποία μετρά όχι λιγότερα από 1,2 εκατ. μέλη, χαρακτήρισε «παράλογο και αντιδημοκρατικό μέτρο» την κίνηση που αποπειράθηκε ο κ. Γιουν, προσθέτοντας πως με αυτήν «υπέγραψε το τέλος» της εξουσίας του.

Δύσκολη η επόμενη μέρα

Η κίνηση του προέδρου Γιουν να κηρύξει στρατιωτικό νόμο θεωρήθηκε από τους αναλυτές ένα στοίχημα υψηλού ρίσκου που ήταν πολύ πιθανό να γυρίσει μπούμερανγκ αντί να καρποφορήσει ως μια προσπάθεια για επιστροφή στα στρατιωτικά καθεστώτα του παρελθόντος. Έχοντας κρατήσει το κόμμα του αλλά και τα μέλη της κυβέρνησής του, στο σκοτάδι, ο Γιουν προκάλεσε μόνο χάος που τον άφησε απομονωμένο καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολο να ελέγξει τις εξελίξεις.

Αν και ο Γιουν αναγκάστηκε να υποχωρήσει μέσα σε λίγες ώρες, η άρση του στρατιωτικού νόμου δεν μπορεί να επουλώσει τη βαθιά πολιτική κρίση που διέρχεται η Νότια Κορέα.

Αυτή ήταν η πρώτη φορά που κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος στη χώρα εδώ και περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, προκαλώντας ανησυχία στους συμμάχους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες στέλνουν σχεδόν 30.000 στρατιώτες στη Νότια Κορέα, για να την προστατεύσουν από τον πυρηνικό Βορρά, εξέφρασαν αρχικά βαθιά ανησυχία για τη διακήρυξη και στη συνέχεια διαβεβαίωσαν ότι ο στρατιωτικός νόμος έχει τελειώσει.

Η υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου για τον Ινδο-Ειρηνικό Ωκεανό, Κάθριν Γουέστ, εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία ζητά «ειρηνική επίλυση της κατάστασης, σύμφωνα με το νόμο και το σύνταγμα της Δημοκρατίας της Κορέας».

Τα Ηνωμένα Έθνη και η Βρετανία εξέφρασαν ανησυχία, ενώ η Κίνα κάλεσε τους υπηκόους της στη χώρα να επιδείξουν σύνεση. Η Μόσχα, που έχει συσφίξει τις σχέσεις της με την Πιονγκγιάνγκ εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, χαρακτήρισε κι αυτή πολύ «ανησυχητική» την κατάσταση. Η Ιαπωνία από την πλευρά της διά στόματος του πρωθυπουργού Σιγκέρου Ισίμπα ανέφερε πως παρακολουθεί στενά την κατάσταση με «εξαιρετική και σοβαρή ανησυχία».

Βαθιά κρίση

Για πολλούς που παρακολουθούν από έξω, το ξαφνικό πολιτικό χάος φαίνεται να έχει έρθει από το πουθενά, μεταδίδει ο Guardian. Αλλά στο εσωτερικό της Νότιας Κορέας, ο βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος Κιμ Μιν Σεόκ είχε προειδοποιήσει τους τελευταίους μήνες ότι ο Γιουν ετοιμάζεται να κηρύξει στρατιωτικό νόμο.

Κορεάτες αναλυτές λένε ότι οι ανησυχίες είχαν αυξηθεί μετά την κάλυψη βασικών στρατιωτικών θέσεων, που σχετίζονται με την άμυνα, την αντικατασκοπεία και τις πληροφορίες για τη Βόρεια Κορέα, από άτομα που αποφοίτησαν από την ίδια σχολή με τον πρόεδρο. Προσωπικότητες της αντιπολίτευσης, όπως ο Κιμ, υποστηρίζουν ότι αυτά τα στοιχεία θα μπορούσαν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην επιβολή του στρατιωτικού νόμου σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Demonstrators are still outside the National Assembly and chant «arrest Yoon Suk Yeol».

They vow to stay until the President resigns or is impeached.#SouthKorea

follow and support us for the latest updates:@GlobeWarReport pic.twitter.com/I7SGRjao2J

— Global war Report. (@GlobeWarReport) December 4, 2024

«Ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας, Γιουν Σουκ Γέολ, κήρυξε στρατιωτικό νόμο, όταν είδε την πολιτική πίεση σε βάρος του να εντείνεται», γράφει το BBC σε ανάλυσή του, υπενθυμίζοντας ότι η κυβέρνηση Γιουν έχασε τον έλεγχο του κοινοβουλίου νωρίτερα φέτος και ότι έκτοτε ήταν αναγκασμένη να «αποκρούει» τα νομοσχέδια και τις προτάσεις με τις οποίες τη «βομβάρδιζε» η αντιπολίτευση.

Πολιτικοί αναλυτές αναφέρουν ότι ο Νοτιοκορεάτης πρόεδρος είχε όντως έρθει σε εντεινόμενη σύγκρουση με την αντιπολίτευση το τελευταίο διάστημα, αλλά για μια σειρά από άλλα θέματα: σχετικά με τις δαπάνες στον προς έγκριση προϋπολογισμό και την ψήφιση νομοσχεδίων που δεν του ήταν αρεστά, τις καταγγελίες περί διαφθοράς (δωροληψιών, ευνοιοκρατίας κ.ά.) στο στόχαστρο των οποίων είχαν μπει ο ίδιος και η σύζυγός του, πρώτη κυρία της χώρας, Κιμ Κέον Χι, τις πιέσεις εκ μέρους όσων ζητούσαν την αποπομπή μελών της κυβέρνησης και υψηλόβαθμων κρατικών αξιωματούχων κ.ά.

Ο Γιουν Σουκ Γέολ είδε τους περασμένους μήνες τη δημοτικότητά του να καταρρέει και τις σε βάρος του καταγγελίες να πληθαίνουν. Ο ίδιος έφτασε, μάλιστα, στο σημείο να αναγκαστεί να απολογηθεί δημόσια για τα πεπραγμένα της συζύγου του, η οποία κατηγορείται ότι έπαιρνε δώρα με αντάλλαγμα πολιτικές χάρες.