Μια άλλη «δημοκρατία»

Η εκλογή Τραμπ ήταν, βέβαια, το επιστέγασμα, όμως υπάρχουν και άλλα σημάδια για την είσοδο σε μια νέα εποχή. Η εποχή αυτή δεν έχει να κάνει μόνο με τις σχεδόν βέβαιες γεωπολιτικές, κλιματικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις, αλλά και με την ίδια τη δημοκρατία. Που όχι απλώς απειλείται, αλλά, για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, τρεμοπαίζει –τουλάχιστον στην «παραδοσιακή», αλλά μόνη αυθεντική, μορφή της.

Οξυνση της σύγκρουσης μεταξύ «Δύσης» και Κίνας, αλλά και αμερικανικού εναντίον ευρωπαϊκού πόλου εντός μιας όλο και πιο ετερογενούς, και άρα αδύναμης, «Δύσης». Ενίσχυση της Ρωσίας, όχι μόνο σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά στον γενικότερο συσχετισμό δυνάμεων. Αναβάθμιση ρόλου του λεγόμενου «παγκόσμιου Νότου», ιδίως χωρών που «βγαίνουν μπροστά», λόγω γεωγραφίας, μεγέθους και οικονομίας (Ινδία, Τουρκία, Βραζιλία, αλλά και χώρες Ευρασίας, καθώς και «πετρελαϊκές δυνάμεις» στη Μέση Ανατολή). Αλλαγή πορείας του παγκόσμιου εμπορίου, κυριολεκτικά – τόποι και μέθοδοι διέλευσης – και μεταφορικά – είδος και κανόνες συναλλαγών. Κάμψη, ήδη εμφανής, του αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Εγκατάσταση της συγκρουσιακής, δυνάμει πολεμικής, «λογικής» στον πυρήνα των διεθνών αλλά και των κοινωνικών σχέσεων. Ολα αυτά είναι μπροστά στα μάτια μας, όπως και η «νομιμοποίηση» και πάντως το εκλογικό ντοπάρισμα των απανταχού αυταρχικών κομμάτων και καθεστώτων. Η δυσμενής για το κράτος δικαίου ισορροπία μεταξύ θεσμών και ωμής ισχύος. Η «κανονικοποίηση» της εχθροπάθειας ως εκλογικής στρατηγικής, η επέκταση της προπαγάνδας και των ψευδών ειδήσεων, η σύμφυρση ιδιωτικού και δημοσίου, νομιμότητας και παρανομίας.

Το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ δεν υπήρξε αναπάντεχο, παρότι η έκταση και ένταση της νίκης του Τραμπ ξεπέρασε κάθε εφιαλτική προσδοκία. Ούτε επιτρέπεται να εκπλησσόμαστε – γιατί είχαν προαναγγελθεί και με βάση αυτά ψήφισαν οι Αμερικανοί – με τα βασικά, και ήδη προετοιμαζόμενα, μέτρα της επερχόμενης θητείας. Μαζικές και με τη βία απελάσεις. Μαζικές και με προεδρικά διατάγματα απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων και αντικατάστασή τους με οπαδούς του καθεστώτος. Μαζικά και με την ανοχή των δικαστηρίων συγχωροχάρτια σε πολιτικούς εγκληματίες – με πρώτους εκείνους που εφόρμησαν στο Καπιτώλιο. Μαζικοί και κομματικού χαρακτήρα διορισμοί δικαστών και κάθε λογής «αρμοδίων». Μαζικοί και αντίθετοι στους διεθνείς κανόνες δασμοί και άλλες κάμψεις της ελευθερίας. Ισως πιο αποκαλυπτικές είναι κάποιες «λεπτομέρειες». Ο διορισμός δύο δισεκατομμυριούχων απόλυτα εμπλεκόμενων με προμήθειες του αμερικανικού Δημοσίου ως «τσάρων» για την «εξυγίανση» των δημόσιων οικονομικών. Ενός τηλεοπτικού «αστέρα» (της Fox News, φυσικά) ως επικεφαλής της εθνικής άμυνας –και του «τερματισμού» πολέμων παγκόσμιας κλίμακας. Μιας όχι απλώς υπερμάχου της οπλοκατοχής, αλλά περήφανης οπλοκατέχουσας, ως υπεύθυνης για την αντιμετώπιση των «λαθρομεταναστών». Ενός αρνητή της πανδημίας και ενός αρνητή της κλιματικής αλλαγής ως ρυθμιστών των αντίστοιχων τομέων… Τα παραδείγματα είναι ανεξάντλητα, και μάλιστα αρχίζουν να βρίσκουν μιμητές. Χαρακτηριστικότερη όλων η κατάσταση στη Διάσκεψη για το Κλίμα, που όχι απλώς φιλοξενείται από πετρελαιοπαραγωγική χώρα, το Αζερμπαϊτζάν, αλλά και προσφέρει, ανοικτά, το πλαίσιο για συμφωνίες άντλησης πετρελαίου. Στην πιο ζεστή χρονιά της Ιστορίας και ενώ ο «στόχος» του Παρισιού για σταθεροποίηση της θερμοκρασίας έχει ήδη χαθεί. Ομως και η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν πάει πίσω, καθώς κοιτά ανήμπορη, σπαράσσεται από υπαρξιακές αμφιβολίες κι αφήνει Μελόνι και Ορμπαν να κάνουν παιχνίδι. Φοβούμαι ότι δεν είμαστε μπροστά στο φάσμα μιας Δημοκρατίας χωρίς την Αμερική, αλλά ενός κόσμου χωρίς πραγματική δημοκρατία.