Αμερικανικές εκλογές: Γιατί γίνονται πάντα Τρίτη και όχι Κυριακή

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τις αμερικανικές εκλογές, στις 5 Νοεμβρίου. Κάμαλα Χάρις και Ντόναλντ Τραμπ διεκδικούν την προεδρία, με την αναμέτρηση να παραμένει εντελώς απρόβλεπτη.

Ο ένοικος του Λευκού Οίκου θα αλλάξει και οι ΗΠΑ θα γυρίσουν σελίδα. Ωστόσο, αυτό που δεν πρόκειται να αλλάξει είναι η μέρα διεξαγωγής των εκλογών.

Άραγε γιατί η εκλογική διαδικασία πραγματοποιείται πάντοτε Τρίτη και μάλιστα την Τρίτη μετά την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου;

Η απάντηση σχετίζεται με τους αγρότες της Αμερικής του 19ου αιώνα. To 1845 το Κογκρέσο ψήφισε έναν ομοσπονδιακό νόμο που ορίζει την Τρίτη μετά την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου ως Ημέρα Εκλογών (Election Day).

Στις αρχές του 1800, οι περισσότεροι πολίτες εργάζονταν ως αγρότες και ζούσαν μακριά από το εκλογικό τους κέντρο. Έτσι, έπρεπε να ταξιδέψουν τουλάχιστον μία ημέρα για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.

Οι περισσότεροι πολίτες ήταν ευσεβείς και την Κυριακή, που είναι ημέρα λατρείας και ανάπαυσης, εκκλησιάζονταν, ενώ την Τετάρτη, πωλούσαν τα προϊόντα τους στις μεγαλουπόλεις.

Εφόσον, οι πολίτες δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν την Κυριακή και την Τετάρτη, τότε αυτό σήμαινε ότι οι εκλογές δεν θα μπορούσαν να διεξαχθούν Δευτέρα ή Πέμπτη. Έτσι, η Τρίτη θεωρήθηκε ως η ιδανική λύση.

Όσο για την επιλογή του Νοέμβρη; Την περίοδο της άνοιξης και στις αρχές του καλοκαιριού είναι η περίοδος σποράς και φύτευσης, ενώ στα τέλη του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου είναι η περίοδος συγκομιδής.

Στις αρχές Νοεμβρίου, όμως, ο θερισμός είχε ολοκληρωθεί και ο καιρός ήταν ακόμη ήπιος, συνεπώς oι αγρότες είχαν ολοκληρώσει τις εργασίες τους στις καλλιέργειες τους.

Παρότι, εκείνη την περίοδο η Τρίτη θεωρήθηκε ως βολική λύση, σήμερα, λιγότερο από το 2% των Αμερικανών ασχολείται με την γεωργία και για την πλειονότητα των πολιτών είναι εργάσιμη ημέρα.

Ο τρόπος εκλογής του προέδρου

Οι αμερικανικές εκλογές βασίζονται σε ένα ιδιαίτερο σύστημα. Στην καρδιά του συστήματος αυτού βρίσκονται οι εκλέκτορες του Σώματος των Εκλεκτόρων. Οι πολίτες ψηφίζουν εκλέκτορες, οι οποίοι με τη σειρά τους ψηφίζουν για τον πρόεδρο.

Οι εκλέκτορες είναι 538 και, στην πλειονότητά τους, πρόκειται για τοπικούς αξιωματούχους του κόμματός τους. Τα ονόματά τους δεν εμφανίζονται στα ψηφοδέλτια, στα οποία αναγράφονται μόνο τα ονόματα των υποψήφιων προέδρων και αντιπροέδρων των δύο κομμάτων.

Ο αριθμός των εκλεκτόρων που έχει κάθε πολιτεία των ΗΠΑ υπολογίζεται από το άθροισμα των βουλευτών που διαθέτει στη Βουλή των Αντιπροσώπων -ο οποίος εξαρτάται από τον πληθυσμό της- και των δύο γερουσιαστών που εκλέγει κάθε πολιτεία.

Για παράδειγμα η Καλιφόρνια έχει 55 εκλέκτορες και το Τέξας 38. Η Αλάσκα, το Βερμόντ, το Γουαϊόμινγκ και το Ντέλαγουερ μόνο 3.

Ο υποψήφιος Πρόεδρος των ΗΠΑ πρέπει να εξασφαλίσει την στήριξη 270 εκλεκτόρων για να αναδειχθεί στο ανώτατο αξίωμα της χώρας. Πρέπει δηλαδή να πάρει την απόλυτη πλειοψηφία στους 538 εκλέκτορες, 269 που είναι το 50% συν 1 εκλέκτορα = 270.

Ο υποψήφιος που κερδίζει τις περισσότερες ψήφους σε μία πολιτεία αυτομάτως κερδίζει και όλους τους εκλέκτορές της. Εξαίρεση αποτελούν η Νεμπράσκα και το Μέιν που μοιράζουν αναλογικά τους εκλέκτορες στους δύο υποψήφιους.