Εισφορά Αλληλεγγύης: Μόνο 12.000 συνταξιούχοι γλιτώνουν τη μείωση μέσω του «κόφτη»

Περιορισμένος θα είναι τελικά ο αριθμός των ωφελουμένων από την προωθούμενη τροπολογία του υπουργείου Εργασίας όσον αφορά την ΕΑΣ (Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων), γεγονός που προκαλεί έντονες αντιδράσεις. Εκτιμάται ότι περίπου 10.000-12.000 συνταξιούχοι με συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ, που βρίσκονται στο όριο των επτά κλιμακίων της εισφοράς αλληλεγγύης, θα είναι τελικά οι ωφελημένοι από τη διόρθωση της στρέβλωσης που δρομολογεί το υπουργείο Εργασίας. Η διόρθωση θα έρθει με τη μορφή «κόφτη», ώστε να μην εξανεμίζονται οι ετήσιες αυξήσεις, αλλά και να μη μειώνεται – όπως συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις – το καθαρό ποσό της σύνταξης.

Το υπουργείο Εργασίας αναμένεται να καταθέσει το επόμενο διάστημα τροπολογία με την οποία θα θεσπίζεται αυτόματος κόφτης κρατήσεων, ώστε εάν η παρακράτηση της ΕΑΣ είναι μεγαλύτερη από την αύξηση ο συνταξιούχος να λαμβάνει το υψηλότερο ποσό του κλιμακίου στο οποίο ανήκει. Η διαφορά θα καλύπτεται από τον ΕΦΚΑ, ενώ ο συνταξιούχος θα λαμβάνει ολόκληρη την αύξηση.

Οι συνταξιουχικές οργανώσεις, αναφερόμενες στη σχεδιαζόμενη κυβερνητική παρέμβαση στην ΕΑΣ, παρατηρούν ότι κινδυνεύουν να εξανεμιστούν οι αυξήσεις του 2025 εξαιτίας των στρεβλώσεων που προκαλεί ο μηχανισμός με τον οποίο υπολογίζονται οι κρατήσεις. Οι στρεβλώσεις που προκαλεί η ΕΑΣ στις συντάξεις δεν είναι μόνο ότι προκύπτουν μειώσεις αντί για αυξήσεις στις συντάξεις, αλλά και ότι η αύξηση περιορίζεται όσο ανεβαίνει το ποσό της σύνταξης.

Οι συνταξιούχοι παρατηρούν ότι η ΕΑΣ είναι μια άδικη και παράνομη παρακράτηση, η οποία όχι μόνο απομειώνει τις όποιες προβλεπόμενες νόμιμες αυξήσεις στις συντάξεις, αλλά σε πολλούς συνταξιούχους, με την αύξηση των συντάξεων το 2025 κατά 2,5% και ταυτόχρονα αλλαγής της κλίμακας ΕΑΣ σε μεγαλύτερο ποσοστό, θα παρατηρήσουμε μείωση του πληρωτέου ποσού, γεγονός που αντίκειται στις διατάξεις του Συντάγματος, οι οποίες ορίζουν ότι κανένα πληρωτέο ποσό δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το προηγούμενο.

Τονίζεται ότι το «ψαλίδι» στην ΕΑΣ μηδενίζει σε πολλές περιπτώσεις την αύξηση των συντάξεων, με αποτέλεσμα το καθαρό ποσό μετά την αύξηση και την παρακράτηση να είναι μικρότερο από το αρχικό. Για παράδειγμα, συνταξιούχος με σύνταξη 1.690 ευρώ, λαμβάνοντας αύξηση 2,5% το 2025, περιμένει η σύνταξή του να αυξηθεί στα 1.732 ευρώ. Ωστόσο με την κράτηση ΕΑΣ της δεύτερης κλίμακας (6%), όχι μόνο η αύξησή του μηδενίζεται λόγω ΕΑΣ, αλλά το ποσό που θα λάβει (1.628 ευρώ) είναι χαμηλότερο από το προηγούμενο.

Η επέκταση

Ο «κόφτης» ισχύει σήμερα μόνο για 188.000 συνταξιούχους με σύνταξη 1.400 ευρώ, που έχουν κρατήσεις 3%, την πολυπληθέστερη ομάδα συνταξιούχων που υφίστανται το «χαράτσι» της ΕΑΣ. Αυτό το μοντέλο θα επεκταθεί και στις άλλες βαθμίδες των συνταξιούχων, που βρίσκονται στο όριο της κλίμακας. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ΕΝΥΠΕΚΚ, οι συνολικές απώλειες για την περίοδο 2010-2024 από τις περικοπές υπέρ ΕΑΣ των κύριων και επικουρικών συντάξεων ανήλθαν σε 10 δισ. ευρώ. Ο μέσος όρος των περικοπών για κάθε συνταξιούχο ή τους κληρονόμους του έχει ανέλθει μέχρι σήμερα στο ποσό των 30.000 ευρώ κατά μέσο όρο.

Σήμερα εισφέρουν στον «κουμπαρά» αλληλεγγύης των γενεών (ΑΚΑΓΕ) περισσότερα από 700 εκατ. ευρώ, τα μισά εκ των οποίων είναι απευθείας από τις «τσέπες» των συνταξιούχων και τα υπόλοιπα τα εισφέρει ο ΕΦΚΑ. Σήμερα τα έσοδα του ΑΚΑΓΕ υπολογίζεται ότι ανέρχονται σε 14,5 δισ. ευρώ, κεφάλαιο που έχει στόχο να προστατεύσει σε δύσκολες περιόδους τις συνταξιοδοτικές παροχές. Οπως τονίζει η ΕΝΥΠΕΚΚ, η ΕΑΣ «αποτελεί τον πιο άδικο και αντικοινωνικό φόρο επί των συντάξεων, χωρίς προηγούμενο τόσο στην Ευρώπη όσο και στα παγκόσμια χρονικά των συντάξεων».

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Πώς λειτουργεί το πλαφόν ΕΑΣ και αύξησης

Συνταξιούχος που λαμβάνει σύνταξη 1.395 ευρώ μεικτά δεν έχει κράτηση. Ωστόσο, με την αύξηση 2,5% το 2025, η σύνταξή του θα διαμορφωθεί στα 1.429,8 ευρώ, οπότε εμπίπτει στο πεδίο των κρατήσεων 3%, που σημαίνει ότι η σύνταξη θα μειωθεί (αντί να αυξηθεί) στα 1.386,9 ευρώ. Ομως, σύμφωνα με τον κόφτη, δεν μπορεί το ποσό της σύνταξης μετά την αύξηση να υποχωρήσει κάτω από τα 1.400 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η σύνταξη μπορεί να ανέβει μέχρι 1.400 ευρώ.