Τι γυρεύει ο Σουλτάνος στα Βαλκάνια;

^«Παρών» δηλώνει για μία ακόμα φορά στα Βαλκάνια ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με τη μίνι περιοδεία που πραγματοποιεί χθες και σήμερα στην (εταίρο του στο ΝΑΤΟ) Αλβανία και τη Σερβία. Αλλωστε, ο επί 22 χρόνια ηγέτης της Τουρκίας, είτε ως πρωθυπουργός είτε ως πρόεδρος, έχει εργαστεί συστηματικά προκειμένου να ενισχύσει την παρουσία και την επιρροή της χώρας του σε αυτή την εξαιρετικά ευαίσθητη περιοχή, όπου παραδοσιακά διατηρεί στενούς φίλους αλλά και ορκισμένους εχθρούς. Φαίνεται δε πως τα έχει καταφέρει – σε τέτοιον βαθμό ώστε, ειδικά μετά την εξομάλυνση των σχέσεών του με τη Σερβία, αρκετοί να παρουσιάζουν τα Βαλκάνια ως «ένα αληθινό success story για την τουρκική διπλωματία».

Η παρουσία του Ερντογάν στα Τίρανα, συνοδευόμενου από πολλούς υπουργούς, είχε και ουσία και έντονους συμβολισμούς. Ο πρόεδρος της Τουρκίας εγκαινίασε στην αλβανική πρωτεύουσα το μεγαλύτερο τζαμί των Βαλκανίων, η ανέγερση του οποίου άρχισε το 2015 και χρηματοδοτήθηκε από την Αγκυρα. Εχει τέσσερις μιναρέδες ύψους 35 μέτρων ο καθένας και η δομή του παραπέμπει στην οθωμανική αρχιτεκτονική, ενώ στον περιβάλλοντα χώρο θα υπάρχουν πολιτιστικό κέντρο, βιβλιοθήκη, εκθεσιακός χώρος, αίθουσα συνεδρίων, «μουσείο συνύπαρξης» και ιεροδιδασκαλείο.

Η ευθύνη για τη διαχείρισή του θα ανήκει στη Μουσουλμανική Κοινότητα Αλβανίας και την Τουρκία, με επικεφαλής τον μουφτή των Τιράνων Γκαζμέντ Τεκία.

Η προσοχή επικεντρώθηκε όμως σε ένα ακόμα γεγονός: το τετ-α-τετ που είχε με τον επικεφαλής της μουσουλμανικής κοινότητας των Μπεκτασήδων.

Η αιτία δεν είναι άλλη από την πρόσφατη δημοσιοποίηση της πρόθεσης του πρωθυπουργού της Αλβανίας, Εντι Ράμα, να ιδρύσει κοντά στα Τίρανα ένα «κράτος των Μπεκτασήδων», κατά το πρότυπο του Βατικανού.

«Αγκάθια» με Σερβία, αλλά…

Οσον αφορά τη Σερβία και την προγραμματισμένη για σήμερα συνάντηση του προέδρου της Τουρκίας με τον ομόλογό του, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, τα επιτελεία πολλών χωρών παρακολουθούν με εξαιρετικό ενδιαφέρον την εξέλιξη των σχέσεων ανάμεσα σε δύο χώρες που μέχρι σχετικά πρόσφατα θεωρούνταν, στην καλύτερη περίπτωση, άσπονδοι φίλοι.

Ωστόσο, η πολυμερής εξωτερική πολιτική που αμφότεροι ακολουθούν, καθώς και η ικανότητά τους να παραμερίζουν συναισθήματα και παραδόσεις προς όφελος των συμφερόντων τους, φαίνεται πως είναι τα στοιχεία που έχουν φέρει πολύ πιο κοντά Βελιγράδι και Αγκυρα.

Σύμφωνα με όσα είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο αναλυτής Βουκ Βουκτσάνοβιτς, παρά τις εντάσεις και τις διαφωνίες που κατά καιρούς εξακολουθούν να ανακύπτουν ανάμεσα στις δύο πλευρές, οι συνομιλίες Ερντογάν-Βούτσιτς θα κινηθούν γύρω από τρεις κυρίως άξονες: «τη στρατιωτική συνεργασία, τη θέση των τουρκικών επιχειρήσεων και τη βούληση του Βελιγραδίου να πείσει την Αγκυρα να μειώσει την υποστήριξή της προς το Κόσοβο».

Σε κάθε περίπτωση, η σημασία που αποδίδεται από τις δύο χώρες στην επίσκεψη Ερντογάν είναι μεγάλη. Ειδικά όσον αφορά την Αλβανία, το κλίμα αποδίδει το σχόλιο της αγγλόφωνης «Albanian Daily News». Αφού κάνει λόγο για «ιστορική ευκαιρία», συνεχίζει: «Ηρθε ο καιρός οι κυβερνήσεις των Δυτικών Βαλκανίων να ανοίξουν μια νέα σελίδα στην ιστορία τους.

Η Τουρκία, ως η πιο ισχυρή χώρα στην περιοχή, έχει τη δυνατότητα να παίξει έναν ρόλο καταλύτη, αμβλύνοντας τις εντάσεις και προωθώντας τη συνεργασία. Οφείλουμε να αδράξουμε αυτή την ευκαιρία και να ενθαρρύνουμε τον Ερντογάν να ηγηθεί της προσπάθειας για να εδραιωθούν η ειρήνη και η σταθερότητα σε μια περιοχή η οποία έχει υποφέρει επί μακρόν».

Ευκαιρία και για τον Ερντογάν, θα μπορούσε να συμπληρώσει κανείς, ειδικά καθώς η ΕΕ λάμπει διά της απουσίας της και της άρνησής της να επιταχύνει τη διαδικασία διεύρυνσης με τις χώρες της περιοχής…