Η μιζέρια και η διαμαρτυρία

Ηταν υπουργικά χείλη αυτά που πρόσφατα αποκάλεσαν διαμαρτυρόμενους συνδικαλιστές ως «συμμορία της μιζέριας», θέλοντας έτσι να υπογραμμίσουν, φαντάζομαι, τον μειοψηφικό και πολιτικά ιδιοτελή χαρακτήρα των διαμαρτυριών ενάντια στην κυβερνητική πολιτική, θεωρώντας προφανώς ότι οι πολίτες στην πραγματικότητα επαινούν την κυβέρνηση και ότι ο θόρυβος που δημιουργείται εναντίον της είναι έργο κάποιων «οργανωμένων μειοψηφιών».

Βεβαίως, αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη διαπίστωση, που προκύπτει από όλες τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, ότι η κοινωνική δυσαρέσκεια παραμένει εντυπωσιακά πλειοψηφική μέσα στην ελληνική κοινωνία, ότι το τμήμα της κοινωνίας που θεωρεί ότι τα πράγματα πάνε στη σωστή κατεύθυνση έχει περιοριστεί σημαντικά – και συμπίπτει αριθμητικά με το ποσοστό μιας κυβερνητικής παράταξης που ολοένα και περισσότερο φαντάζει ως η συγκριτικά πιο συμπαγής μειοψηφία παρά ως ένα ηγεμονικό ρεύμα –, ότι ζητήματα όπως η κατάσταση του συστήματος Υγείας και η διαρκώς παρούσα κρίση κόστους ζωής (που αποτυπώνεται και στη χαμηλή πραγματική αγοραστική δύναμη, παρά τις ονομαστικές αυξήσεις των εισοδημάτων) εντείνουν ένα συνολικότερο αίσθημα ανασφάλειας που δεν αφορά ούτε πρωτίστως ούτε κυρίως την παραβατικότητα.

Στην πραγματικότητα τέτοιες δηλώσεις δεν αποτυπώνουν παρά μια ολοένα και εντεινόμενη δυσανεξία απέναντι στις συλλογικές διαμαρτυρίες και κινητοποιήσεις, παραβλέποντας ότι αυτές είναι οργανικό στοιχείο της δημοκρατίας εξίσου με το δικαίωμα στην ψήφο. Δείχνουν ταυτόχρονα ότι εμπεδώνεται ως αντίληψη των πραγμάτων η ψευδαίσθηση πολιτικής παντοδυναμίας που διαμορφώνουν η εσωστρέφεια, η στρατηγική κρίση και σε ορισμένες περιπτώσεις η πολιτική αγωνία μιας αντιπολίτευσης που όταν δεν αποδιαρθρώνεται απλώς αδυνατεί να πείσει για τη δυνατότητα να προσφέρει συνεκτική εναλλακτική.

Μόνο που ο πραγματικός κοινωνικός συσχετισμός δύναμης, αυτός που σε τελική ανάλυση συμπυκνώνει την απήχηση όλων των εμπλεκομένων στην κοινωνική και πολιτική αντιπαράθεση, δεν διαμορφώνεται μόνο ως δυνητική εκλογική καταγραφή. Εξίσου καθορίζεται και από τη δυναμική των κοινωνικών ρευμάτων και διεκδικήσεων που συχνά ακολουθούν «υπόγειες» διαδρομές πριν έρθουν στην επιφάνεια με την έκπληξη της κοινωνικής έκρηξης.