Ισμαήλ Χανίγια: Ποιος θα είναι ο διάδοχος του ηγέτη της Χαμάς

Μετά την δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια έχει ήδη ξεκινήσει η διαδικασία της αντικατάστασης του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς. Σύμφωνα με την Jerusalem Post και το Reuters, ο Χάλεντ Μεσάαλ προορίζεται για την θέση του ηγέτη της Χαμάς. Έγινε γνωστός σε όλο τον κόσμο, όταν το 1997 Ισραηλινοί πράκτορες του χορήγησαν δηλητήριο σε μία αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας σε έναν δρόμο έξω από το γραφείο του στη πρωτεύουσα της Ιορδανίας.

Ο Μεσάαλ, 68 ετών, έγινε ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς στην εξορία ένα χρόνο πριν το Ισραήλ προσπαθήσει να τον εξοντώσει, μια θέση που του επέτρεψε να εκπροσωπεί την παλαιστινιακή ισλαμιστική ομάδα σε συναντήσεις με ξένες κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, ανεμπόδιστος από τους αυστηρούς ισραηλινούς ταξιδιωτικούς περιορισμούς που επηρέαζαν άλλους αξιωματούχους της Χαμάς.

Οι δύο υποψήφιοι αρχηγοί της Χαμάς

Πηγές της Χαμάς δήλωσαν ότι ο Meshaal αναμένεται να επιλεγεί ως ανώτατος ηγέτης της ομάδας για να αντικαταστήσει τον Ismail Haniyeh, ο οποίος δολοφονήθηκε στο Ιράν τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης, με την Τεχεράνη και τη Χαμάς να ορκίζονται αντίποινα κατά του Ισραήλ.

Ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς Χαλίλ αλ-Χάγια, ο οποίος εδρεύει στο Κατάρ και έχει τεθεί επικεφαλής των διαπραγματευτών της Χαμάς στις έμμεσες συνομιλίες εκεχειρίας στη Γάζα με το Ισραήλ, εξεταζόταν ως υποψήφιος για την ηγεσία, καθώς είναι ο αγαπημένος του Ιράν και των συμμάχων του στην περιοχή.

Οι σχέσεις του Μεσάαλ με το Ιράν είναι τεταμένες λόγω της υποστήριξης που παρείχε στο παρελθόν στην εξέγερση υπό την ηγεσία σουνιτών μουσουλμάνων το 2011 κατά του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.

Απορρίπτει τη ιδέα της μόνιμης συμφωνίας ειρήνης με το Ισραήλ

Όπως και άλλοι ηγέτες της Χαμάς, ο Μεσάαλ αντιμετώπισε το κρίσιμο ζήτημα του αν θα υιοθετήσει μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση του Ισραήλ στην επιδίωξη της παλαιστινιακής κρατικής οντότητας – ο χάρτης της Χαμάς του 1988 απαιτεί την καταστροφή του Ισραήλ – ή θα συνεχίσει να πολεμά.

Ακόμη, ο Μεσάαλ απορρίπτει την ιδέα μιας μόνιμης ειρηνευτικής συμφωνίας με το Ισραήλ, αλλά έχει πει ότι η Χαμάς, η οποία στις δεκαετίες του 1990 και του 2000 έστελνε βομβιστές αυτοκτονίας στο Ισραήλ, θα μπορούσε να αποδεχθεί ένα παλαιστινιακό κράτος στη Δυτική Όχθη, τη Λωρίδα της Γάζας και την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως προσωρινή λύση με αντάλλαγμα μια μακροπρόθεσμη κατάπαυση του πυρός.

Ο Μεσάαλ είχε δηλώσει ότι η επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου επανέφερε το παλαιστινιακό στο επίκεντρο της παγκόσμιας ατζέντας. Προέτρεψε τους Άραβες και τους μουσουλμάνους να συμμετάσχουν στη μάχη κατά του Ισραήλ και δήλωσε ότι οι Παλαιστίνιοι θα αποφασίσουν μόνοι τους ποιος θα διοικεί τη Γάζα μετά το τέλος του τρέχοντος πολέμου, σε πείσμα του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών που θέλουν να αποκλείσουν τη Χαμάς από τη μεταπολεμική διακυβέρνηση.

Ποιος είναι ο επικρατέστερος για διάδοχος του Χανίγια

Ο Meshaal έχει ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του εκτός των παλαιστινιακών εδαφών. Γεννημένος στο Silwad κοντά στην πόλη Ramallah της Δυτικής Όχθης, ο Meshaal μετακόμισε ως παιδί με την οικογένειά του στο αραβικό κράτος του Κουβέιτ του Κόλπου, εστία φιλοπαλαιστινιακών αισθημάτων. Σε ηλικία 15 ετών εντάχθηκε στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, την παλαιότερη ισλαμιστική ομάδα της Μέσης Ανατολής.

Η Αδελφότητα συνέβαλε καθοριστικά στη δημιουργία της Χαμάς στα τέλη της δεκαετίας του 1980 κατά τη διάρκεια της πρώτης παλαιστινιακής εξέγερσης κατά της ισραηλινής κατοχής. Έγινε δάσκαλος προτού στραφεί στην άσκηση πίεσης για τη Χαμάς από το εξωτερικό για πολλά χρόνια, ενώ άλλοι ηγέτες της ομάδας έχουν μαραζώσει για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε ισραηλινές φυλακές.

Ήταν υπεύθυνος για τη συγκέντρωση διεθνών πόρων στην Ιορδανία όταν γλίτωσε με δυσκολία τη δολοφονία.  Ο Μεσάαλ διοικούσε τη Χαμάς, ένα σουνιτικό μουσουλμανικό κίνημα, από την εξορία στη Δαμασκό το 2004 έως τον Ιανουάριο του 2012, όταν εγκατέλειψε τη συριακή πρωτεύουσα λόγω της σκληρής καταστολής του προέδρου Άσαντ κατά των σουνιτών που συμμετείχαν σε μια εξέγερση εναντίον του.

Πώς έφτασε να παραιτηθεί από την ηγεσία

Ο Μεσάαλ μοιράζει τώρα το χρόνο του μεταξύ Ντόχα και Καΐρου. Ενώ βρισκόταν στο εξωτερικό, η Χαμάς διεκδίκησε τον έλεγχο της Γάζας από τον κοσμικό αντίπαλό της, την υποστηριζόμενη από τη Δύση Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία ήταν ανοιχτή σε διαπραγματεύσεις για ειρήνη με το Ισραήλ, καταλαμβάνοντας τον έλεγχο της Γάζας από την ΠΑ σε έναν σύντομο εμφύλιο πόλεμο το 2007.

Οι τριβές μεταξύ του Μεσάαλ και της ηγεσίας της Χαμάς που εδρεύει στη Γάζα εμφανίστηκαν λόγω των προσπαθειών του να προωθήσει τη συμφιλίωση με τον πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος ηγείται της Παλαιστινιακής Αρχής.

Ο Meshaal ανακοίνωσε τότε ότι ήθελε να παραιτηθεί από ηγέτης λόγω αυτών των εντάσεων και το 2017 αντικαταστάθηκε από τον αναπληρωτή του στη Γάζα Haniyeh, ο οποίος εξελέγη επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της ομάδας, που επίσης δραστηριοποιείται στο εξωτερικό.