Διατροφικό χάος

Από τον καρποσυλλέκτη ως τον κυνηγό, από τον πρωτάνθρωπο που έτρωγε την τροφή του ωμή μέχρι τον αυστηρό vegetarian και τον vegan του νέου μιλένιουμ, τα ζητήματα διατροφής ανέκαθεν απασχολούσαν το ανθρώπινο είδος. Για κάποιους, η επεξεργασία και διαχείριση των ζητημάτων διατροφής γινόταν και εξακολουθεί να γίνεται με τρομερή σχολαστικότητα, πλήρως συνειδητοποιημένα και σε πολλές περιπτώσεις, με αδιαπραγμάτευτο φανατισμό. Για κάποιους άλλους, η διατροφή είναι απλώς κάτι που υπάρχει. Με άλλα λόγια τρώνε χωρίς να το πολυσκέφτονται.

Το σίγουρο είναι ότι η τροφή καθορίζει την υγεία γιατί μέσω της τροφής μαθαίνουμε για την υγεία μας. Επίσης, στο πέρασμα του χρόνου, από τότε που η διατροφή «εφευρέθηκε» δεν σταμάτησε ποτέ να αλλάζει. Συνεπώς σήμερα, η διατροφή μας δεν είναι η ίδια με αυτή που ήταν 100 χρόνια στο παρελθόν, όπως και 100 χρόνια στο μέλλον δεν θα είναι η ίδια με αυτή που είναι σήμερα.

Μια από τις αλλαγές για τις οποίες έχουν ήδη γραφτεί πολλά και ενδεχομένως να προκαλέσει  επανάσταση στη διατροφή αφορά το σκουλήκι που ενώ μέχρι τον τελευταίο καιρό συνήθως χρησιμοποιούνταν σε ζωοτροφές, ήδη διατίθεται σε κάποιες μορφές για κατανάλωση από ανθρώπους (σνακς, μπάρες κ.ά.). Τείνει το σκουλήκι να γίνει νέα πρόταση διατροφής;

Πολύ πιθανόν.  Το παράξενο μάλιστα είναι ότι όσο σιχαμένο και αν οι περισσότεροι φανταζόμαστε το σκουλήκι, σύμφωνα με κάποιες επιστημονικές έρευνες, ως οργανισμός, θεωρείται πιο καθαρός π.χ. από την αγελάδα για την οποία επίσης πολύς λόγος έχει γίνει τον τελευταίο καιρό εξαιτίας των αερίων της που υποτίθεται ότι προκαλούν μόλυνση στο περιβάλλον.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα τελευταία 20 χρόνια οι κλιματικές αλλαγές και η μόλυνση του περιβάλλοντος έχουν δημιουργήσει μια εξαιρετικά δυσάρεστη κατάσταση σε όλο τον πλανήτη και πολλά ζητήματα έχουν φτάσει στο απροχώρητο. Στην Ευρώπη, με την «πράσινη πολιτική» της η Ευρωπαϊκή Ενωση προσπαθεί να λειτουργήσει σαν πυροσβέστης αγγίζοντας πάρα πολλούς τομείς προστασίας του περιβάλλοντος και κατά προέκταση του ανθρώπου.

Οπως λοιπόν στα φυτοφάρμακα το χημικό αντικαθίσταται από τους μικροοργανισμούς που είναι κάτι το βιολογικό, έτσι και στη διατροφή το κρέας με τις πολύπλοκες, δύσπεπτες (για κάποιους) πρωτεΐνες του για τον ανθρώπινο οργανισμό, τείνει να καταργηθεί και να αντικατασταθεί με κάτι άλλο.

Μιλώντας προσφάτως με βιολόγο ειδική σε αυτά τα ζητήματα, ρώτησα τι θα μπορούσε να σημάνει στο εμπόριο του κρέατος μια τέτοια ριζική αλλαγή, αν ποτέ γίνει. Η απάντηση που δέχτηκα ήταν μάλλον απλή: βασικά γίνεται μια αλλαγή βιομηχανίας. Αυτός που σήμερα εκτρέφει αγελάδες, στο μέλλον θα εκτρέφει κάτι άλλο, π.χ. σκουλήκια.

Αλλάζει, με άλλα λόγια, η λογική του προϊόντος. Ούτως ή άλλως, όπως μαθαίνω, το να εκτρέφει κανείς αγελάδες είναι εξαιρετικά δύσκολο ενώ αντιθέτως η εκτροφή σκουληκιών είναι πάρα πολύ απλή γιατί η αναπαραγωγή των σκουληκιών γίνεται με ραγδαίους ρυθμούς και σε τεράστιες ποσότητες.

Ομως και πάλι, το ακόμα πιο σημαντικό ερώτημα είναι κατά πόσο  έτοιμοι είμαστε να δεχτούμε ότι το σκουλήκι θα μπορούσε να αποτελέσει κομμάτι της διατροφής μας αντικαθιστώντας την αγελάδα. Νομίζω ότι δεν είμαστε καθόλου έτοιμοι, ή σχεδόν καθόλου. Θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να το… χωνέψουμε.

Οπως συμβαίνει συνήθως με όλες τις αλλαγές, έτσι και αυτή η μετάβαση θα είναι μια πάρα πολύ δύσκολη διαδικασία. Γιατί δύσκολα μπορεί κάποιος να δεχτεί ότι τα σκουλήκια, που επί δισεκατομμύρια χρόνια έτρωγαν τον άνθρωπο μετά τον θάνατό του στο χώμα, θα αποτελέσουν πλέον δική του τροφή (σαν ταινία εκδίκησης ακούγεται).

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, την ίδια ώρα, πρόσφατη επιστημονική μελέτη αναφέρει ότι το κρέας δεν έχει τις βλαβερές συνέπειες ούτε τους βλαβερούς μικροοργανισμούς που επηρεάζουν το έντερο, αλλά αντιθέτως περιλαμβάνει τις αρμόζουσες πρωτεΐνες στις οποίες δίαιτες όπως η Carnivore βασίζουν τη στρατηγική τους σε ό,τι αφορά την κατανάλωση ζωικού κρέατος και λίπους αποκτώντας όλο και περισσότερους οπαδούς.

Επομένως πού βρίσκεται η αλήθεια; Είναι πράγματι τόσο βλαβερά τα αέρια της αγελάδας ώστε το κρέας να καταργηθεί και να αντικατασταθεί από κάτι άλλο; Κάποιος που σκέφτεται στα σοβαρά τη διατροφή του, εύλογα θα βρεθεί σε σύγχυση ανάμεσα σε απόψεις που αποκλίνουν μεταξύ τους.

Με τα χρόνια, έχω καταλήξει ότι μόνο ο καθένας μας μπορεί να καταλάβει τι θέλει και τι όχι το σώμα του. Κανείς άλλος. Γιατί, εν τέλει, το ίδιο το σώμα μας είναι εκείνο που ζητάει. Γιατί μόνο εκείνο ξέρει και μόνο εκείνο έχει την εξυπνάδα να σε καθοδηγήσει για να εξυπηρετήσεις τις ανάγκες του.