Η ποδηλατική άνθηση της Βουδαπέστης και ο ποδηλατικός Μεσαίωνας της… Αθήνας

Τα επίσημα στοιχεία λένε ότι στη Βουδαπέστη 47% των μετακινήσεων γίνονται με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, 16% με τα πόδια και 2% των μετακινήσεων με το ποδήλατο χάρη σε ένα  ικανοποιητικό δίκτυο ποδηλατόδρομων μήκους 190χλμ. Ακόμη και αυτό το 2% όμως είναι αρκετό για να αισθανθεί ένας επισκέπτης της πόλης ότι στην ουγγρική Πρωτεύουσα μπορούν να μετακινούνται με πετάλι μικροί και μεγάλοι!

Μόνο μερικές ώρες αν μείνει κανείς στο «Παρίσι της Ανατολής» θα αντιληφθεί όχι απλώς ότι το ποδήλατο χρησιμοποιείται από μεγάλη μερίδα των κατοίκων για τις μετακινήσεις τους αλλά και ότι προωθείται συστηματικά η χρήση του από τις αρχές, τον Δήμο, τον Οργανισμό των Συγκοινωνιών (BKK). Δεν είναι τυχαίο ότι η Βουδαπέστη μόλις προ ολίγων ημερών κέρδισε το Βραβείο Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα προγράμματα, τις δράσεις και τις εκδηλώσεις που υλοποίησε στην περσινή Εβδομάδα Κινητικότητας (του 2023).

Σκόπιμα θα κάνω και μία σύγκριση της Βουδαπέστης με την Αθήνα για να αντιληφθείτε πού βρίσκεται η μία πόλη από πλευράς προώθησης της Βιώσιμης Κινητικότητας και της μετακίνησης με ποδήλατο και πού η άλλη. Η μέρα με τη νύχτα είναι, σας προλαβαίνω, αλλά θα δώσω συγκεκριμένα στοιχεία.

Ο Δήμος Βουδαπέστης έχει πληθυσμό 1,7 εκατομμύρια, o Δήμος Αθηναίων 667.000. Ο Δήμος Αθηναίων περιβάλλεται από λόφους, του Λυκαβηττού, 277μ , του Στρέφη, 168 μ. τα Τουρκοβούνια, 338μ. Αλλά και ο Δήμος Βουδαπέστης περιβάλλεται από μερικούς λόφους τον Gellert  235 μ, τον Castle 175μ, τον Janos: 528μ. Ο Δήμος Βουδαπέστης έχει 190χλμ ποδηλατόδρομων, ο Δήμος Αθηναίων μόλις… μερικά μέτρα. Η Βουδαπέστη έχει 4 γραμμές Μετρό, η Αθήνα 3. Η Βουδαπέστη διαθέτει 35 γραμμές τραμ, η Αθήνα 3. Η Βουδαπέστη έχει 2460 κοινόχρηστα ποδήλατα, η Αθήνα κανένα…

Όπως είναι εύκολα αντιληπτό το ποδήλατο στη Βουδαπέστη είναι πανταχού παρόν. Αντίθετα στην Αθήνα είναι σαν να βρίσκεται κατά κάποιο τρόπο υπό…διωγμόν.

Υποδομές, υποδομές, υποδομές

Η ποδηλατική άνθηση στη Βουδαπέστη είναι συνεχής ειδικά την τελευταία 10ετία. Ναι, σ’ αυτά τα χρόνια έχουν γίνει και λάθη  – έχουν δημιουργηθεί και ποδηλατόδρομοι με τη στάθμευση αυτοκινήτων στο δεξί άκρο του δρόμου και τη λωρίδα ποδηλάτου στα αριστερά και τον κίνδυνο από το άνοιγμα της πόρτας – αλλά σιγά σιγά αυτά τα λάθη διορθώνονται.

Είναι τόσες και τέτοιες οι υποδομές για ποδήλατο στη Βουδαπέστη που ξαφνικά σου δημιουργείται αυτόματα η επιθυμία να πας παντού με το ποδήλατο! Πολλές φορές έχεις την εντύπωση ότι βρίσκεσαι σε αναπτυγμένες και πρωτοπόρες ποδηλατουπόλεις όπως το Άμστερνταμ ή η Κοπεγχάγη. Κι όμως βρίσκεσαι στη Βουδαπέστη.

Πραγματικά υποκλίνομαι στο οργανωμένο σχέδιο που έχουν οι ουγγρικές αρχές (Δήμος, Οργανισμός Δημόσιων Συγκοινωνιών, Υπουργεία) και το οποίο είναι πρόδηλο ότι ακολουθείται με προσήλωση, για την προώθηση της μετακίνησης με ποδήλατο και τη βελτίωση των ποδηλατικών υποδομών. Εδώ και χρόνια ακούω τόσα και τόσα αρνητικά για την Ουγγαρία του Όρμπαν αλλά – συγγνώμη – σ’ αυτή την περίπτωση η Ουγγαρία και η Βουδαπέστη μας υπενθυμίζουν εμφατικά ότι η Αθήνα βιώνει έναν ποδηλατικό…Μεσαίωνα.

Μεταφέρω μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα για να αντιληφθείτε την ισχυρή παρουσία του ποδηλάτου στην Πρωτεύουσα της Ουγγαρίας:

Μπορεί να δει κανείς στο Κέντρο της πόλης, όπως στη λεωφόρο Ερζέμπετ, μαμά με ποδήλατο  να ποδηλατεί και δίπλα της να κάνει πετάλι η κορούλα της με το παιδικό της ποδηλατάκι.

Μπορεί να δει πιτσιρίκια να χρησιμοποιούν τα κοινόχρηστα ποδήλατα Bubi.

Επίσης, τι κι αν ο Δούναβης χωρίζει την πόλη στα δύο, στη Βούδα και στην Πέστη, οι πολίτες μετακινούνται απρόσκοπτα και πάνω στις γέφυρες όπως είδα δεκάδες να κάνουν πετάλι πάνω στους ποδηλατόδρομους, στις γέφυρες  Liberty και Margιt.

Δείτε τώρα γιατί στη Βουδαπέστη το ποδήλατο είναι πανταχού παρόν:

*1.Λειτουργικές-ελκυστικές θέσεις στάθμευσης ποδηλάτου παντού

Θέσεις για τη στάθμευση ποδηλάτου υπάρχουν παντού μα παντού. Σε κάθε σημείο της πόλης. Έξω από σημεία ενδιαφέροντος, μουσεία, δημόσια κτίρια, έξω από σπίτια. Στις πλατείες. Όλες μα όλες είναι λειτουργικές και καλαίσθητες (όχι τύπου σπιράλ δηλαδή). Και όταν ο Δήμος διευκολύνει τη στάθμευση ποδηλάτου είναι σαν να βροντοφωνάζει σε κατοίκους και επισκέπτες:  «Μ Ε Τ Α

«Κ Ι Ν Η Θ Ε Ι Τ Ε  Μ Ε   Π Ο Δ Η Λ Α Τ Ο».

*2.Κοινόχρηστα ποδήλατα

Τα Bubi τα κοινόχρηστα ποδήλατα της Βουδαπέστης είναι παντού. Η Βουδαπέστη έχει 2460 ποδήλατα σε 202 σταθμούς. Και ακούστε τώρα το ακόμη καλύτερο. Ξέρετε ποιος διαχειρίζεται αυτό το πανεύκολο στη χρήση – μέσω κινητού- σύστημα κοινόχρηστων ποδηλάτων;

Ο Οργανισμός Δημόσιων Συγκοινωνιών της Βουδαπέστης (ΒΚΚ). Για μένα αυτό είναι ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι το ποδήλατο είναι απόλυτα ενταγμένο στο σύστημα Δημόσιων Συγκοινωνιών της Βουδαπέστης. Ότι συμπληρώνει δηλαδή την υπόλοιπη Βιώσιμη Κινητικότητα που υλοποιείται με το Μετρό, το Τραμ, τα Λεωφορεία και την πεζή μετακίνηση.

*3.Ποδήλατο και στα λεωφορεία

Ο Δήμος και οι δημόσιες αρχές στη Βουδαπέστη ενθαρρύνουν και διευκολύνουν τους πολίτες να μετακινούνται με τις δημόσιες συγκοινωνίες και το ποδήλατο. Αυτό είναι εμφανές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Σε κάποιες λεωφορειακές γραμμές επιτρέπεται να μεταφέρεις μέσα ποδήλατο, κανονικό ποδήλατο. Μάλιστα στην πόρτα των συγκεκριμένων λεωφορείων υπάρχει και το σχετικό σήμα που ενημερώνει τους επιβάτες.

*4.Ποδηλατόδρομοι σε κάθε γωνιά

Στη Βουδαπέστη μπορείς να δεις ποδηλατόδρομους σε κάθε γωνιά της πόλης. Δίπλα σε λεωφόρους, δίπλα σε πλατείες, πάνω σε γέφυρες, κάτω από γέφυρες!. Δεν είναι όλοι τέλειοι. Το βέβαιο είναι ότι βοηθούν και ενθαρρύνουν τη μετακίνηση με ποδήλατο μέσα στην ουγγρική Πρωτεύουσα. Υπάρχουν ποδηλατόδρομοι απολύτως διαχωρισμένοι από την υπόλοιπη κυκλοφορία καθώς και άλλοι απλή διαγράμμιση.

*5.Φανάρια για το ποδήλατο

Με τέτοια εξάπλωση του ποδηλάτου εννοείται πως οι αρχές της πόλης έχουν φροντίσει τα φανάρια στις πεζοδιαβάσεις να έχουν και το σηματάκι του ποδηλάτου εκτός από τον «Σταμάτη» και τον «Γρηγόρη».

*6.Στα πάρκα με ποδήλατο

Όταν έχεις ποδηλατόδρομους παντού, τότε ακόμη και μία οικογένεια μπορεί να μετακινηθεί με ποδήλατο  με ασφάλεια, μαζί με τα παιδιά της, για μία βόλτα στο αχανές πάρκο της πόλης δίπλα στην Πλατεία Ηρώων.

*7.Οικογένειες μεταφέρουν τα παιδιά με ποδήλατο

Στο Κέντρο της Βουδαπέστης βλέπει κανείς τέτοιες εικόνες. Μπαμπάδες ή μαμάδες να μεταφέρουν με ποδήλατο τα παιδιά τους, σε ειδικά καλάθια, για να μετακινηθούν μέσα στην πόλη.

*8.Ποδηλατόδρομοι δίπλα στο ποτάμι

Ποδηλατόδρομοι υπάρχουν και δίπλα στον Δούναβη. Οι αρχές της πόλης έχουν αξιοποιήσει  – και πολύ σωστά κάνουν – και για τουριστικούς σκοπούς  το ποδήλατο.