Ο «πόλεμος για το Ισραήλ» στη Eurovision της Σουηδίας

Το αίτημα του Κινήματος για τα δικαιώματα των Παλαιστινίων την προηγούμενη εβδομάδα προς το συμβούλιο της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης της Σλοβενίας (RTVSLO), απαιτούσε τον αποκλεισμό του Ισραήλ από την Eurovision 2024, αλλά και από την Ευρωπαϊκή Ενωση Ραδιοτηλεόρασης (EBU), τη διοργανώτρια αρχή του μουσικού θεσμού. Αλλη μια υπενθύμιση ότι ένας διαγωνισμός τραγουδιού δίνει αφορμή για μεταφορά των πολιτικών αντιπαραθέσεων… on stage. Οι φωνές των χωρών που συντάσσονται στην ίδια γραμμή πληθαίνουν, φωτίζοντας όμως και το ερώτημα «είναι αυτός ο χώρος και ο τρόπος για οποιαδήποτε πολιτική διεκδίκηση;».

Μια προσέγγιση βρίσκεται στην απάντηση του RTVSLO: «Η διοίκηση, όπως και ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου κοινού, παρακολουθεί με αγωνία τα γεγονότα στη Γάζα, ιδιαίτερα τους θανάτους αθώων θυμάτων, γυναικών και παιδιών». Στο ίδιο κείμενο τονίζεται ότι η διοίκηση της EBU έχει ήδη εξηγήσει δύο φορές ότι «τα μέλη του διαγωνισμού τραγουδιού της Eurovision, δηλαδή οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς, και όχι οι χώρες, είναι αυτοί που διαγωνίζονται». Την ίδια στιγμή όμως η διοίκηση της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης της Σλοβενίας προτίθεται να κάνει μια ουσιαστική συζήτηση με την EBU, για το θέμα αυτό.

Δεν εξαντλούνται εδώ οι αντιδράσεις για την ισραηλινή συμμετοχή στην Eurovision 2024. Περισσότεροι από 1.000 μουσικοί από τη Σουηδία, τη χώρα που θα φιλοξενήσει τον διαγωνισμό τραγουδιού στο Μάλμε τον Μάιο, με ανοιχτή επιστολή τους προς τη διοργανώτρια αρχή του θεσμού, την EBU, επισημαίνουν ότι η στάση της είναι υποκριτική απέναντι στην «ανθρωπιστική καταστροφή» που συντελείται στη Γάζα, όπως αναφέρει η Aftonbladet.

Στο ίδια κλίμα κινούνται και οι φινλανδοί καλλιτέχνες, οι οποίοι καλούν τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα της χώρας (YLE) να πιέσει την EBU να αποτρέψει «μια χώρα που διαπράττει εγκλήματα πολέμου και συνεχίζει μια στρατιωτική κατοχή μια δημόσια σκηνή για να καθαρίσει την εικόνα της στο όνομα της μουσικής». Στον κατάλογο των χωρών που πιέζουν για τον αποκλεισμό του Ισραήλ, βρίσκεται και η Ιρλανδία. Η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση της χώρας (RTÉ), σύμφωνα με δημοσίευμα της «The Journal», δέχθηκε σχεδόν 500 e-mails, που καλούσαν να αποσυρθεί από τη διοργάνωση, εάν το Ισραήλ πάρει μέρος στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision 2024.

Αντιισραηλινά αισθήματα δηλώθηκαν και στον πρώτο ημιτελικό του εθνικού τελικού της Νορβηγίας για τον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision 2024, του λεγόμενου Melodi Grand Prix 2024 στις 13 Ιανουαρίου. Κατά τη διάρκεια της ζωντανής μετάδοσης εμφανίστηκε διαδηλώτρια με τη σημαία της Παλαιστίνης. Στην Ισλανδία, η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση της χώρας (RÚV) προτίθεται, όπως δήλωσε, να καθυστερήσει την απόφασή για το αν θα συμμετάσχει στον φετινό διαγωνισμό της Eurovision αφού ολοκληρώσει τη διαδικασία εθνικής επιλογής, στην οποία συμμετέχει ένας παλαιστίνιος τραγουδιστής, ο Bashar Murad με το τραγούδι «Vestrið Villt».

Οι ισπανικές διαθέσεις επί του ζητήματος εκφράστηκαν διά στόματος της ευρωβουλευτού Idoia Villanueva. Η Villanueva με σχετική επιστολή της που περιήλθε στην κατοχή του «Politico», μεταξύ άλλων, τονίζει: «Υπενθυμίζεται ότι ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας του Ισραήλ (ΚΑΝ) δημοσίευσε, τον περασμένο Νοέμβριο, ένα βίντεο με ανήλικους να τραγουδούν για τη Γάζα και να εκστομίζουν φράσεις όπως «μέσα σε έναν χρόνο θα τους εξοντώσουμε όλους», αναφερόμενοι στον παλαιστινιακό πληθυσμό της Γάζας».

Η θέση της EBU

Στις 8 Δεκεμβρίου 2023 η βελγική εφημερίδα «HLN» δημοσίευσε τη θέση της EBU, η οποία ξεκαθαρίζει ότι δεν σχεδιάζει να αποκλείσει το Ισραήλ στη Eurovision. Τα επιχειρήματά της αναπτύσσονται ως εξής: «Ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision είναι ένας διαγωνισμός για δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς από όλη την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Είναι ένας διαγωνισμός για ραδιοτηλεοπτικούς φορείς –όχι για κυβερνήσεις– και ο ισραηλινός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας συμμετέχει στον διαγωνισμό εδώ και 50 χρόνια. Η EBU είναι ένας οργανισμός που καθοδηγείται από τα μέλη της.

Τα διοικητικά όργανα της EBU –με επικεφαλής το διοικητικό συμβούλιο– εκπροσωπούν τα μέλη. Τα όργανα αυτά αξιολόγησαν τον κατάλογο των συμμετεχόντων και αποφάσισαν ότι ο ισραηλινός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας συμμορφώνεται με όλους τους κανόνες του διαγωνισμού. Μαζί με άλλα 36 κανάλια, μπορεί να συμμετάσχει στον διαγωνισμό του επόμενου έτους. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια συμπεριληπτική στάση απέναντι στους ισραηλινούς συμμετέχοντες σε μεγάλους διαγωνισμούς, ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision παραμένει ένα μη πολιτικό γεγονός, που ενώνει το κοινό σε όλο τον κόσμο μέσω της μουσικής».