Κενό
Μέχρι τώρα ξέραμε πως το κομματικό σύστημα πέρασε μια τετραετία ως σύστημα του ενάμιση κόμματος κι έπειτα, μετά τις τελευταίες εκλογές, έγινε του ενός κόμματος και κάτι – αφού υπάρχει μια ισχυρή παράταξη που κυβερνά και μια αντιπολίτευση αποτελούμενη από μικρομεσαίες και μικρές κοινοβουλευτικές δυνάμεις που καμία τους δεν πείθει σαν εναλλακτική πρόταση εξουσίας.
Με την ανακοίνωση της πρόθεσης του Ανδρέα Λοβέρδου να φτιάξει το δικό του κόμμα για να κατέβει στις ευρωεκλογές μάθαμε ότι «η πολιτική κατάσταση μοιάζει με τη Χιονάτη και τους 7 νάνους. Υπάρχει ένα μεγάλο κόμμα και 7 μικρά. Εχει έναν κατάλληλο για πρωθυπουργό και από εκεί και πέρα έχει το ΠΑΣΟΚ με 13-14%, τον αρχηγό του στο 7% και τον ΣΥΡΙΖΑ στο 12% και τον αρχηγό του στο 6%».
Οπως κι αν περιγραφεί η κατάσταση – ακαδημαϊκά ή με πιασάρικες παρομοιώσεις – το συμπέρασμα δεν αλλάζει: πράγματι, παρατηρείται κενό πολιτικής εκπροσώπησης. Σύμφωνα δε με τα δεδομένα που συγκεντρώνουν όποιοι διαβάζουν προσεκτικά τα γκάλοπ, αυτό εντοπίζεται στον χώρο ο οποίος βρίσκεται μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.
Ψυχογράφημα
Μια μερίδα των κεντρώων ψηφοφόρων – όσοι αρνούνται να παραβλέψουν τη δεξιά ψυχή της πρώτης ή τις περιπτώσεις που παθαίνει ΣΥΡΙΖΑ η αντιπολιτευτική ρητορική και στρατηγική του δεύτερου – νιώθει πως η προσφορά σε πρόσωπα και πολιτικούς οργανισμούς δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που διαμορφώνουν τη ζήτησή τους.
Οι δημοσκόποι που προσπαθούν να τους αναλύσουν έχουν καταλήξει σε ένα πορτρέτο τους. Το κύριο χαρακτηριστικό τους, λένε, είναι οι χαλαρές ιδεολογικές ταυτίσεις. Μπορεί να τάσσονται υπέρ της συνεργασίας ιδιωτικού και δημόσιου τομέα σε ζητήματα υγειονομικής περίθαλψης ή εκπαίδευσης αλλά ταυτόχρονα εμφανίζονται πιστοί στις κεϊνσιανές λύσεις, υποστηρίζοντας ότι οι κυβερνήσεις πρέπει πάντα να παρεμβαίνουν όπου αποτυγχάνουν οι αγορές.
Για πολιτικούς που έχουν κυνηγήσει τον σταυρό τους, πάλι, είναι ένα εκλεκτικό εκλογικό ακροατήριο – ένα που καλείται κανείς να το κερδίζει σχεδόν κάθε μέρα, μια και είθισται να σχηματίζει γνώμη ανά θέμα. Αν έχει μια αξία το ψυχογράφημά τους, αυτή είναι πως υπογραμμίζει τα εμπόδια που θα συναντήσει όποιος πολιτικός θελήσει την ψήφο τους. Οι ασκήσεις ισορροπίας που θα κληθεί να εκτελέσει έχουν τέτοιο βαθμό δυσκολίας, ώστε λίγοι έχουν πιθανότητες να προσγειωθούν χωρίς λάθος στο έδαφος.