Το χάσμα της συνδεσιμότητας: 3,1 δισ. άνθρωποι μένουν εκτός διαδικτύου

Ψηφιακός αποκλεισμός και κινητό διαδίκτυο εξακολουθούν να αποτελούν κρίσιμα ζητήματα στον 21ο αιώνα. Η πρόσβαση στο διαδίκτυο δεν είναι πλέον πολυτέλεια, αλλά προϋπόθεση συμμετοχής στην κοινωνία, την οικονομία και τη γνώση. Παρ’ όλα αυτά, δισεκατομμύρια άνθρωποι παραμένουν εκτός του ψηφιακού κόσμου. Το ζήτημα δεν είναι αν υπάρχει τεχνολογία, αλλά πώς αυτή μπορεί να φτάσει σε όλους.

Σύμφωνα με στοιχεία του GSMA, από τα 3,4 δισεκατομμύρια ανθρώπους που δεν χρησιμοποιούν κινητό διαδίκτυο, πάνω από το 90% ζει σε περιοχές που καλύπτονται ήδη από δίκτυα κινητής ευρυζωνικότητας, αλλά δεν τα αξιοποιεί. Το φαινόμενο αυτό, γνωστό ως «χάσμα χρήσης», αποτελεί τον μεγαλύτερο παράγοντα ψηφιακού αποκλεισμού. Με βάση τις τρέχουσες τάσεις συνδεσιμότητας, θα χρειαστούν περισσότερα από 30 χρόνια για να εξαλειφθεί πλήρως.

Αν και το χάσμα αυτό μειώνεται σταδιακά, 3,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι –περίπου το 38% του παγκόσμιου πληθυσμού– εξακολουθούν να ζουν σε περιοχές με κάλυψη κινητής ευρυζωνικότητας χωρίς να τη χρησιμοποιούν.

Τα εμπόδια και οι προκλήσεις

Τα βασικά εμπόδια στην υιοθέτηση του κινητού διαδικτύου περιλαμβάνουν την έλλειψη ενημέρωσης, την αδυναμία απόκτησης κατάλληλης συσκευής και την έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων. Ακόμη και όσοι χρησιμοποιούν ήδη κινητό διαδίκτυο, συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες όπως ανησυχίες για την ασφάλεια, το κόστος ή την ποιότητα της σύνδεσης. Παράλληλα, η περιορισμένη αντίληψη για τη χρησιμότητα του διαδικτύου αποτελεί επιπλέον εμπόδιο στη χρήση του.

Σήμερα, το 96% του πλανήτη διαθέτει την απαραίτητη υποδομή για σύνδεση μέσω κινητού δικτύου. Όπως επισημαίνει ο Vivek Badrinath, γενικός διευθυντής του GSMA, η άρση των εναπομεινάντων εμποδίων είναι ζωτικής σημασίας ώστε τα υπάρχοντα ψηφιακά χάσματα να μειωθούν και να μπορέσουν περισσότερα από 3,1 δισεκατομμύρια άτομα να επωφεληθούν από τη συνδεσιμότητα που αλλάζει ζωές.

Η συνδεσιμότητα ως μοχλός ανάπτυξης

Η συνδεσιμότητα έχει ήδη μεταμορφώσει το παγκόσμιο τοπίο. Περισσότεροι άνθρωποι από ποτέ συνδέονται στο διαδίκτυο μέσω κινητού, με το 58% του παγκόσμιου πληθυσμού να είναι πλέον online. Στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, το κινητό παραμένει ο κύριος –και συχνά ο μοναδικός– τρόπος πρόσβασης, αντιπροσωπεύοντας το 84% των ευρυζωνικών συνδέσεων το 2024.

Ενώ μόλις το 4% του παγκόσμιου πληθυσμού παραμένει εκτός κάλυψης, το 38% βρίσκεται εντός κάλυψης αλλά εκτός χρήσης. Οι ομάδες που πλήττονται περισσότερο είναι οι φτωχότεροι, οι λιγότερο μορφωμένοι, οι αγροτικοί πληθυσμοί, οι γυναίκες και τα άτομα με αναπηρία – εκείνοι δηλαδή που θα μπορούσαν να ωφεληθούν περισσότερο από τη συνδεσιμότητα.

Τα οφέλη της γεφύρωσης του χάσματος

Το κλείσιμο του ψηφιακού χάσματος μπορεί να φέρει τεράστια κοινωνικά και οικονομικά οφέλη. Το κινητό διαδίκτυο ανοίγει δρόμους προς την υγεία, την εκπαίδευση, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και το ηλεκτρονικό εμπόριο, αυξάνοντας τα εισοδήματα και μειώνοντας τη φτώχεια. Από το 2023 έως το 2030, η εξάλειψη του χάσματος χρήσης θα μπορούσε να προσθέσει 3,5 τρισεκατομμύρια δολάρια στο παγκόσμιο ΑΕΠ, εκ των οποίων 1,3 τρισεκατομμύρια μόνο από τη μείωση του χάσματος μεταξύ των φύλων.

Η πρόκληση των επόμενων ετών

Το 2024 σημειώθηκε η μεγαλύτερη αύξηση νέων χρηστών από το 2021, με 200 εκατομμύρια ανθρώπους να συνδέονται για πρώτη φορά. Ωστόσο, δισεκατομμύρια παραμένουν ακόμη εκτός σύνδεσης. Το χάσμα χρήσης είναι πλέον δέκα φορές μεγαλύτερο από το χάσμα κάλυψης, γεγονός που καθιστά την αντιμετώπισή του καθοριστική για την ένταξη των αποκλεισμένων πληθυσμών.

Σε έναν ολοένα και πιο ψηφιακό κόσμο, η εξασφάλιση καθολικής και ουσιαστικής συνδεσιμότητας είναι πιο επείγουσα από ποτέ, όπως υπογραμμίζει ο Kalvin Bahia, Senior Director of Economics στο GSMA Intelligence.