Το δικαίωμα στην πληροφόρηση

Το ΕΣΡ προχώρησε στην επιβολή προστίμου κατά του Mega γιατί έκρινε ότι παραβίασε τις διατάξεις της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας περί υποχρέωσης σεβασμού της προσωπικότητας του κ. Γρηγόρη Δημητριάδη. Ασφαλώς δεν είναι δυνατόν με λίγες λέξεις και μέσα σε δύο μέρες να κριθεί στο σύνολό της μια απόφαση 86 σελίδων που εκδόθηκε έπειτα από πολύμηνη διαδικασία. Μερικές πρώτες και επιμέρους σκέψεις όμως είναι δυνατόν να διατυπωθούν με ασφάλεια.

Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι αν και το ΕΣΡ ξεκινά τις σκέψεις του με την, αδιαμφισβήτητη άλλωστε, παραδοχή ότι τα πρόσωπα που ασκούν δημόσια εξουσία και για υποθέσεις που δικαιολογημένα ενδιαφέρουν το ευρύ κοινό είναι υποχρεωμένα να ανέχονται την εναντίον τους κριτική πολύ περισσότερο από τους απλούς πολίτες, καταλήγει να προστατεύει τον κ. Δημητριάδη περισσότερο από όσο έναν απλό πολίτη. Για παράδειγμα, ενώ ένα μεγάλο μέρος των όσων κατηγορείται ότι μετέδωσε το Mega έχει κριθεί, πρωτοδίκως τουλάχιστον, από τα πολιτικά δικαστήρια σε απολύτως συναφή υπόθεση και για τα ίδια περιστατικά, ότι δεν προσέβαλε την προσωπικότητα του προσφεύγοντος και εν πάση περιπτώσει ο τυχόν άδικος χαρακτήρας τής εις βάρος του κριτικής αίρεται λόγω του δικαιολογημένου ενδιαφέροντος, το ΕΣΡ επέλεξε να επικαλεστεί τη μειοψηφία της απόφασης αυτής προκειμένου να στηρίξει την απόφασή του. Οπως άλλωστε, ενώ τα ποινικά δικαστήρια δεν έχουν ακόμη αποφανθεί για το δυσώδες σκάνδαλο των υποκλοπών, για το οποίο ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, αποδεχόμενος άμεσα την παραίτηση του κ. Δημητριάδη, του καταλόγισε την πολιτική ευθύνη, το ΕΣΡ επέλεξε να στηριχθεί στο πόρισμα μιας προκαταρκτικής εξέτασης, το οποίο φυσικά περιορισμένο δεδικασμένο παράγει και ασφαλώς δεν είναι αθωωτική απόφαση, για να κρίνει ότι αποδείχθηκε η μη συμμετοχή του κ. Δημητριάδη στην υπόθεση. Κανείς απλός πολίτης δεν θα μπορούσε να ελπίζει σε τόσο ευνοϊκή διάθεση των κριτών δικής του υπόθεσης, όπως καθημερινά βλέπουμε όταν πολίτες διασύρονται απλώς γιατί υποβλήθηκε εναντίον τους μια μήνυση.

Μια δεύτερη σκέψη είναι ότι με την απόφαση κρίθηκε από την πλειοψηφία του ΕΣΡ ότι ακόμη κι όταν οι πληροφορίες που μεταδίδει ένα μέσο ενημέρωσης βασίζονται σε (στην πράξη αναπαράγουν) δημοσιεύματα άλλων έγκριτων μέσων, όπως είναι για παράδειγμα τα «ΒΗΜΑ», «ΝΕΑ», «Εφημερίδα των Συντακτών», «Le Soir», «Politico», «Reporters United» και «Spiegel», τα οποία έχουν διεξαγάγει έρευνα, αυτό το μέσο οφείλει να κάνει και δική του πρωτογενή έρευνα. Ετσι, αν υποθέσουμε ότι μια μεγάλη εφημερίδα του εξωτερικού διεξαγάγει μια πολύμηνη, ενδελεχή και τεκμηριωμένη έρευνα και ως αποτέλεσμα δημοσιεύσει κάτι που ενδιαφέρει άμεσα το ελληνικό κοινό, για να το αναμεταδώσει ένας επαρχιακός ραδιοφωνικός σταθμός πρέπει να κάνει κι αυτός τη δική του έρευνα, αλλιώς οι ακροατές του δεν δικαιούνται να πληροφορηθούν το γεγονός.

Και βέβαια, κρίνοντας αυτήν την απόφαση, αυτό που εύκολα μπορεί να πει κάποιος χωρίς καν να ασχοληθεί με την ουσία της, είναι ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εκκρεμεί ακόμη το ζήτημα της νόμιμης σύνθεσης του οργάνου που την εξέδωσε. Το ΣτΕ απενίψατο τας χείρας κι έτσι δεν μάθαμε ακόμη την απάντηση στον φοβερό και δυσεπίλυτο μαθηματικό γρίφο, γνωστό και ως «θεώρημα του Τασούλα», αν τα 16/27 είναι τελικά ίσα ή μεγαλύτερα από τα 3/5. Ομως, κάποτε πρέπει να μάθουμε και αυτή ή μια παρόμοια υπόθεση, ίσως είναι η ευκαιρία να τη μάθουμε επιτέλους.

Ο Αντύπας Καρίπογλου είναι δικηγόρος