Malatya esnafı dükkan bekliyor
6 Şubat 2023 depremlerinin en çok etkilediği şehirlerden Malatya’da esnaf yer sorunundan şikayet ediyor. 22 metrekarelik konteynerlerde ticari faaliyetlerini gerçekleştirmekte zorluk yaşadığını belirten esnaf, sorunların hızla çözülmesi için girişimlerin hızlanmasını bekliyor.
MÜCBİR SEBEP HALİ 5 YIL UZATILMALI
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, “Sayıları 100 bini bulan vatandaşımızın ve 3 bin 500 civarında esnafımızın hala konteynerlerde ayakta kalma mücadelesi var. Mücbir sebep halinin son bulması beklentimizi karşılamadı. 5 yıl sürmesi talebimiz defaten dillendirdik. 2,5 milyon altında kalan bu kapsamda bu uzatmadan az sayıda firmamız faydalanabilecek. Şehirlerimiz toparlanıp, işyerlerimiz tamamen teslim edilinceye kadar mücbir sebep süresinin tüm işletmeleri kapsayacak şekilde uzatılması talebimizde ısrarcıyız” dedi.
EN BÜYÜK İŞ YERİ ZARARI MALATYA'DA
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın tespitlerine göre Malatya'da 35 bin 680 bina ağır hasar aldı. 1700 esnafın iş yerleri ve ürünleri enkaz altında kaldı. 27 bin 500 bağımsız işyeri ve ofis kullanılamaz hale geldi. Esnafın önemli bölümü hala konteynerde işlerini yürütmeye çalışıyor. Kent meydanında devam eden sembolik çarşının yakın zamanda açılması beklenirken, Bakırcılar Çarşısı, Şire Pazarı, Mısır Çarşısı, Sebze Hali ve Kasap Pazarı gibi çarşıların yapımı bu yıl hızla tamamlanacak. Şehirde 103 bin bağımsız konuta ve işyerine ihtiyaç var. Şu ana kadar teslim edilen konut sayısı 19 bin 751 oldu. Teslim edilen işyeri ise henüz yok. Malatya, yapı stokunun aldığı zararda Hatay’dan sonra ikinci, iş yeri zararı olarak da birinci sırada. Depremin ardından şehirde nitelikli göç verilirken, niteliksiz göç alındı. Gidenlerin büyük bölümü beyaz yakalı.
ÖZEL SEKTÖRDE ÇALIŞAN SAYISI 2022’Yİ YAKALADI
Malatya Organize Sanayi Bölgesi depremde ayakta kalmayı başardı. Ancak, fabrikaları etkileyen en önemli etken personel sorunu oldu. Malatya sanayisinde deprem öncesi 42 bin olan personel sayısı ilk günlerde 15 bine kadar düşmüş. Şu anda ise 30 bin sanayi çalışanı var. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre, Malatya’da 124 bin 88 olan özel sektör çalışan sayısı ise depremler sonrasında 62 bin 685'e kadar düştü. Şu an özel sektör çalışan sayısı 115 bin 739’a çıkmış durumda. Fakat, OSB başta olmak üzere şehirde acil beyaz ve mavi yakalı personellere ihtiyaç duyuluyor. OSB’deki personel sorunu üretim kapasitesini ve şehrin ihracatını olumsuz yönde etkiliyor.
İHRACAT ESKİ GÜNLERİNE DÖNDÜ
Deprem öncesinde yıllık 455 milyon dolar olan ihracat, 2023’te yüzde 13 düşüşle 392 milyon dolara geriledi. 2024'e bakıldığında ise ihracat önceki yıla göre yüzde 8,7 artışla 426 milyon 320 bin dolara yükseldi. Şehrin bir numaralı ihracat ürünü 410 milyon dolarla kuru kayısı ve mamulleri olarak kayıtlara geçti. Onu, 43 milyon 22 bin dolarla elektrik elektronik, 28 milyon 889 bin dolarla su ürünleri, 26 milyon 221 bin dolarla makine ve aksamları ve 15 milyon 980 bin dolarla hububat ve bakliyat ürünleri izledi.
İŞÇİLİK ÜCRETLERİ İSTANBUL’U SOLLADI
- Malatya OSB’de ambalaj ürünleri üretimi yapan Asil İş Ambalaj Başkanı Nadir Geyik, “Depremin ardından kaybettiğimiz iş bilen çalışanların yerini dolduramıyoruz. İstanbul’daki benzer işi yapan bir personelden 2 katı daha fazla maaş vermek zorunda kalıyoruz” dedi. Şehirde üretim yapan Nehir Girişim Konfeksiyon Ortağı Ziya Er ise, “Türkiye’deki tekstil sektörü de işçilik ücreti daha ucuz olan Mısır veya Fas gibi ülkelere kayıyor. İşçilik ücretlerinde rekabet edemiyoruz. Teşvikten öte özel destekler lazım” şeklinde konuştu. Depremde mobilya dükkanını ve tüm malvarlığını kaybeden Ferit Bakan ise vergi borçları ve kredilerin hibe edilmesini istedi.
Fırsatçılar normalin iki katı kira istiyor
- Malatya’nın geçici ticaret merkezlerinden birisinde kuruyemiş ve kayısı ticareti yapan esnaflardan Taha Sarıhan, “Malatya esnafı hâlâ 22 metrekarelik konteyner dükkanda faaliyet gösteriyor. Deprem öncesine göre ciro anlamında yüzde 50 kaybımız var. Yeni yapılan dükkanlar ebat olarak eskiye göre küçük. SGK ve vergi borçlarımızın affedilmesini talep ediyoruz. Öte yandan sektör değiştirip giden personelimiz çok oldu. İnşaatta günlük kazançlar yüksek olduğu için oraya gidişler çok fazla var. Benim 2 elemanım gitti. Kiralar geçen sene 150 bin iken şimdi 300 bin lira oldu. Fırsatçılar yüzünden iki kat kira ödüyoruz. İş yerleri tamamlanınca rahatlarız" ifadelerini kullandı.
Altın fiyatlarında son durum: ABD'li bankanın verdiği rakam piyasayı fena karıştırdı
Yılın ilk enflasyon tahminleri açıklandı: Merkez bankası tahminini 3 puan artırdı