Ο συντηρητισμός, ο αυτοσαρκασμός και οι «στοχαστικές προσαρμογές» του Κώστα Τασούλα

Γνώρισα τον Κώστα Τασούλα πριν από 25 χρόνια και έκτοτε γίναμε φίλοι.

Για να είμαι ακριβής, ο Κ. Τασούλας είναι ο μόνος φίλος που έχω «από την άλλη πλευρά του λόφου», δηλαδή της πολιτικής. Και υπάρχει ένας λόγος για να συμβαίνει αυτό, τον οποίο θα μοιραστώ μαζί σας.

Κατ’ αρχάς, είναι αυτό που βλέπουν όλοι, δηλαδή το χιούμορ του, το οποίο για τον Κ. Τασούλα, αν τον γνωρίσεις προσωπικά και τον συναναστραφείς, είναι μια φυσική κατάσταση. Παράγεται, θαρρείς, από την επαφή του με την πραγματικότητα. Υπάρχουν φορές που αισθάνεσαι μαζί του ότι το αστείο είναι κάτι σαν φυσική ανάγκη γι’ αυτόν – αν δεν το βγάλει θα σκάσει, που λέμε.

Αυτό όμως είναι η επιφάνεια, είναι αυτό που βλέπουν και εκτιμούν όλοι, αυτό που βοηθούσε να εκτονώνεται η ένταση στη Βουλή και να προχωρά η συζήτηση.

Η πηγή του χιούμορ του Κώστα Τασούλα

Το πραγματικά ενδιαφέρον όμως στην προσωπικότητα του Κ. Τασούλα είναι η εσωτερική πηγή αυτού του χιούμορ. Η προσωπική μου διάγνωση είναι ότι το χιούμορ του πηγάζει από την απαισιόδοξη θέαση της ζωής.

Το χιούμορ είναι η αντίδραση του οργανισμού του στην απαισιοδοξία, γι’ αυτό και είναι φυσική ανάγκη και ζωτικό στοιχείο της προσωπικότητάς του. Ο Κ. Τασούλας βλέπει τους ανθρώπους όπως είναι και περιμένει από αυτούς το χειρότερο. Αυτή η απαισιόδοξη διάθεση είναι που τον κάνει συντηρητικό ως προσωπικότητα και, φυσικά, στην πολιτική. Αυτό είναι δηλαδή που τον κάνει να δίνει την προτεραιότητα στη συντήρηση θεσμών και παραδόσεων, των οποίων το ιστορικό βάθος και μόνο αποδεικνύει την αξία.

Ενας προοδευτικός… συντηρητικός

Ως έξυπνος άνθρωπος, όμως, ο Κ. Τασούλας καταλαβαίνει ότι ο συντηρητισμός δεν μπορεί να μένει ακίνητος, μέσα σε έναν κόσμο ο οποίος κινείται διαρκώς. Καταλαβαίνει δηλαδή την ανάγκη των «στοχαστικών προσαρμογών», για να το πω με τον τρόπο του Καβάφη. Καταλαβαίνει αυτό που εννοεί ο ήρωας του Λαμπεντούζα στον «Γατόπαρδο», με την παραδοξολογία ότι «αν θέλεις τα πράγματα να μείνουν όπως είναι, τότε πρέπει να αλλάξουν» – κάτι που το επαναλαμβάνει συχνά και στις δημόσιες ομιλίες του.

Για τον λόγο αυτόν, οι πολιτικοί τους οποίους θαυμάζει από την Ιστορία ανήκουν στην κατηγορία των «προοδευτικών συντηρητικών», αν μου επιτρέπετε το οξύμωρο, όπως ο Ντισραέλι, ο Τσόρτσιλ, ο Καραμανλής. Να θυμίσω, με την ευκαιρία, σε όσους μνημονεύουν την πολιτική προέλευση του Κ. Τασούλα από τον κύκλο του Ευάγγελου Αβέρωφ, ότι και ο Αβέρωφ μεταγραφή του Καραμανλή από τους Φιλελεύθερους ήταν.

Η σχέση του µε την τεχνολογία

Το σημείο στο οποίο βλέπει κάποιος να συγκλίνουν ο συντηρητισμός, ο αυτοσαρκασμός και οι «στοχαστικές προσαρμογές» είναι στη σχέση του Κ. Τασούλα με την τεχνολογία. Κυκλοφορεί με ένα αρχαίο κινητό, από αυτά που τα λένε «burners» στις αστυνομικές ταινίες.

Δεν μπορείς να του στείλεις ούτε φωτογραφία ούτε κάτι από το Ιντερνετ. Ετσι αν πρόκειται για κάτι σοβαρό, αναγκαστικά το στέλνεις στον στενό συνεργάτη του, Βασίλη Νταβώνη, με την παράκληση «όπως τεθεί υπ’ όψιν του κ. προέδρου». Μόνο όμως εφόσον πρόκειται για κάτι πραγματικά σοβαρό και επείγον – ας πούμε, να έχεις φωτογραφίσει στον δρόμο έναν κύριο με αφύσικα βαμμένο μαλλί ή με αθλίας ποιότητας περούκα και να πρέπει να του το δείξεις.

Αυτό όμως είναι η επιφάνεια. Είναι μια πόζα αυτοσαρκασμού, αν θέλετε, που υπάρχει για να καλύπτει τις «στοχαστικές προσαρμογές» στο βάθος. Γιατί ο Κ. Τασούλας μπορεί να κυκλοφορεί με το «burner» στην τσέπη του σακακιού, αλλά στο γραφείο του έχει τάμπλετ και από εκεί παρακολουθεί τον κόσμο. Δεν απέχει λοιπόν από τη σύγχρονη τεχνολογία· την έχει, αλλά από απόσταση και, κυρίως, δεν τη βάζει στην τσέπη του.