Ιντερνετ και Γκουσγκούνης

Το Ιντερνετ είναι ένας απέραντος παράδεισος γνώσεων, πληροφορίας και απόλαυσης.

Είναι ένα εκατομμύριο βιβλιοθήκες της Αλεξάνδρειας μαζί – αλλά φυσικά και αυτονόητα έχει και κακές και σκοτεινές πλευρές, διότι πώς θα μπορούσαμε να αφήσουμε κάτι μεγαλειωδώς καλό, αμαγάριστο;

Δεν είναι στην καλή μας φύση.

Πάντα θα υπάρχει κάποιος να εκμεταλλευτεί και να στρεβλώσει μια κατάκτηση του ανθρώπινου πνεύματος, και πάντα στον χθαμαλό αυτό βίο το καλό με το κακό βαδίζουν δεμένα μεταξύ τους πλάτη με πλάτη. Αρα, το Ιντερνετ είναι και καλό και χαλεπό μαζί, ευεργετικό και επικίνδυνο.

Και πλέον έχει ξεχειλώσει τόσο πολύ και ξεχειλώνει νυχθημερόν απεριόριστα, έτσι που κανείς πια δεν μπορεί να το ελέγξει.

Και έγινε, παρά τις στρεβλώσεις του, τόσο κρίσιμα απαραίτητο στην καθημερινή ζωή μας, ώστε, αν κατέρρεε, θα σαλτάριζε παντού ο σύμπας κόσμος, θα κουτουλούσαμε όλοι, ως αλαλιασμένοι τυφλοί, στους τοίχους.

Αυτή είναι η διπλή, ανελέητη πραγματικότητα. Ουδείς πλέον μπορεί να ελέγξει το ανεξέλεγκτο.

Και αυτά που ακούγονται από πολιτικούς και ιδιώτες πως θα κουμαντάρουν τους εφήβους, πως θα μπορέσουν να τους καθοδηγήσουνε μακριά απ’ το κακό Ιντερνετ, να μπει ένας κάποιος φραγμός, να βλέπουν μόνο τη θετική του πλευρά, να εθιστούν στη χρηστομάθεια, και στην καλή αγωγή, μάλλον περιέχουν κάποια υπερβολή. Ποιος θα ελέγξει και πώς έναν δαιμόνιο έφηβο, ή μια έφηβη (σε αυτή την ηλικία είμαστε όλοι τρελαμένοι), ποιες ώρες και με ποια κριτήρια – και πώς θα τσεκάρεις πως δεν θα βλέπει έξω, κάπου αλλού, κρυφά ή φανερά αυτά που θέλει, κυνηγώντας να περιεργαστεί κυρίως εκείνα που του απαγορεύονται;

Εκείνα θα κυνηγάει πιο πολύ να δει, εκείνα που δεν τον αφήνει η κυβέρνηση, οι γονείς, οι δάσκαλοι κι εμείς, οι υποτιθέμενοι υφηγητές του Καλού – και ποιος, άραγε, εγγυάται απόλυτα, σίγουρα για αυτούς, ή για μας;

Για τα κριτήριά μας, για τα όριά μας, για το ότι κατανοούμε το εκάστοτε χάσμα των γενεών, ή την ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου παιδιού; Τι καταλαβαίνουμε και τι όχι από μια γενιά διαφορετική, άσχετη μ’ εμάς, που γεννήθηκε μέσα στο Ιντερνετ και ζει και αναπνέει με αυτό;

Κυρίως θα λειτουργήσει – όπως πάντα – η λογική της ποτοαπαγόρευσης: κρυφά κινητά και τάμπλετ, συνωμοτικές συναντήσεις, μυθοποίηση του απαγορευμένου, σκοτεινές διαδρομές, αντίδραση και αντίσταση. Μυστικά δίκτυα, παρασυναγωγές, και ο έφηβος μάλλον θα κάνει εκείνο ακριβώς από το οποίο πας να τον αποτρέψεις να δει, ή να διαβάσει. Το απαγορευμένο θα μυθοποιηθεί, η αμαρτία θα εμπνέει.

Συν την αλληλεγγύη των γενεών. Αλλά και κανείς δεν είναι σίγουρος ότι κι εμείς οι μεγαλύτεροι, οι γονείς και οι δάσκαλοι ή όποιος πολιτικός, είμαστε σε θέση να κρίνουμε  ορθώς περί του Αγαθού – πάντως μέσα στα λεωφορεία και στα μετρό και παντού, οι ηλικιωμένοι, μεσήλικες και πουροτηνέιτζερς, δεν είναι λιγότερο σκυφτοί απ’ τους νεότερους στα κινητά, τα τάμπλετ, ή στα κομπιούτερ, παρά είναι συνήθως βυθισμένοι στις οθόνες με τον ίδιο φανατισμό. Επομένως;

Ποιος αναμάρτητος θα ρίξει το κοτρόνι;

Και δεν είναι βέβαιο πως οι περισσότερες οικογένειες μπορούν να θεωρηθούν επαρκείς ή ώριμες να αποφασίσουν, όταν βλέπουμε γύρω μας τι γίνεται, και αυτό που συμβαίνει δεν μας δείχνει πως η ωριμότητα της ηλικίας  συμβαδίζει συνήθως και με την ωρίμανση σε άλλα επίπεδα. Φτάνει μια ματιά στην ειδησεογραφία για να διαπιστώσεις το φρενοκομείο μιας πραγματικότητας που ξέφυγε, πλέον, κι αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στον ατάσθαλο τρόπο που διαχειρίζονται τα κοινωνικά δίκτυα οι ηλικιωμένοι, όσο και οι έφηβοι. Στους αφορολόγητους και αναιδείς ναρκισσισμούς που έχει εγείρει το φέισμπουκ και το Ινσταγκραμ σε ορισμένους που θα είχαν μιαν μετρημένη ζωή αν δεν αποκτούσαν αίφνης έναν λογαριασμό για το «εγώ» τους, και μιαν πιθανή ιπτάμενη κάλαμο.

Είναι βέβαιο και αποδεδειγμένο πως κάποιες πλατφόρμες στο Ιντερνετ βλάπτουν τους νέους, ή, γενικά τους χρήστες. Αλλά σε ποιο βαθμό μπορούν, άραγε, οι κυβερνήσεις και οι ενήλικες πελάτες της πενιχρής δόξας του Ιντερνετ να ελέγξουν τους νεότερους; Κι εμάς, στην εφηβεία μας, μας απαγόρευαν να βλέπουμε πορνοπεριοδικά («Καρδιοχτύπι», κ.λπ.) αλλά μαζευόμασταν κρυφά και μόνο αυτά μπανίζαμε – ή πηγαίναμε συνωμοτικά, όλη η τάξη, να δούμε τον Γκουσγκούνη, «Τα κορίτσια στους βάλτους» και τη Ζέτα Αποστόλου. Αρα: καλή η προσπάθεια ελέγχου, αλλά είναι αμφίβολο πόσο θα βοηθήσει. Μπορεί να έχει και αντίθετο αποτέλεσμα. Ισως το πιο σημαντικό και αποτρεπτικό θα είναι να διδάξουν οι γονείς στα παιδιά κάποιες αρχές, να τους εμφυσήσουν αξίες και κριτήρια ώστε μόνα τους να μπορούν να διακρίνουν και να προστατεύονται.  Είναι εφικτό; Σε κάποιο βαθμό ίσως, αν υποθέσουμε πως οι ενήλικες (που έχουμε καταντήσει τον πλανήτη σε αυτό που τον έχουμε καταντήσει) είμαστε κατάλληλοι για νέα κατηχητικά, αγωγές του πολίτη, και για μια νέα, δραστική ηθικολογία.

Εξάλλου, εμείς, η γενιά μας και η προηγούμενη, φτιάξαμε και το Ιντερνετ, τους πολέμους που μαίνονται, το περιβάλλον που μαραζώνει και τη σύγχρονη παραφροσύνη, όχι οι έφηβοι. Ε, κι αφού δεν μπορούμε να λύσουμε τα μεγάλα και τα κρίσιμα, ας προσπαθήσουμε, τουλάχιστον, (και ίσως μάταια) να ελέγξουμε το διαδίκτυο. Είναι μια επαινετή προσπάθεια.