Ψησταριά
Οι προϋπολογισμοί του κράτους κατατίθενται και ψηφίζονται στο τέλος του χρόνου. Για αυτό και καμιά φορά θυμίζουν γράμμα προς τον Αϊ-Βασίλη. Μπορεί τα νούμερα να είναι ακριβή και να μην κάνουν τρύπες στο τεφτέρι, όμως το πνεύμα του προϋπολογισμού και, κυρίως, οι εκτιμήσεις της εκάστοτε κυβέρνησης συχνά παραπέμπουν στη σφαίρα του φανταστικού. Στη συζήτηση, σε επίπεδο αρχηγών, η κυβέρνηση θα δεχθεί πίεση και κριτική για το ύψος των μισθών και το τέρας της ακρίβειας. Ο Πρωθυπουργός θα αντιτάξει τους θετικούς αναπτυξιακούς δείκτες, τις εκθέσεις και τις εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών. Η συζήτηση θα κλείσει με ψήφιση του προϋπολογισμού και, κατά την ψηφοφορία, θα μας απασχολήσει η συμπεριφορά του Αντώνη Σαμαρά. Θα είναι μία συζήτηση κατά την οποία όλοι θα έχουν μία ισχυρή εκδοχή της αλήθειας στα χαρτιά τους.
Ο Πρωθυπουργός δεν θα λέει ψέματα όταν εκθέσει τους οικονομικούς δείκτες. Ούτε και οι αρχηγοί της αντιπολίτευσης όταν περιγράψουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η μέση οικογένεια για να βγάλει τον μήνα. Διότι, πράγματι, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το ύψος των μισθών. Αλλά για ποιο λόγο οι μισθοί παραμένουν καθηλωμένοι σε χαμηλό επίπεδο; Διότι οι τομείς που ανθούν στην ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια είναι η εστίαση και τα τουριστικά καταλύματα. Το δεύτερο τρίμηνο του 2024 ο τομέας που παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση (18%) στην ίδρυση νέων επιχειρήσεων, είναι οι υπηρεσίες εστίασης και καταλύματος. Κοινώς το επιχειρηματικό όνειρο του Ελληνα περιγράφει ένα μπαρ, μία ψησταριά, ένα καφέ ή τη δημιουργία rooms to rent με πρώτη προτίμηση τη μετατροπή σπιτιού σε Airbnb.
Σημειώστε ότι στην πατρίδα μας λειτουργούν περίπου 900.000 επιχειρήσεις. Το μεγαλύτερο κομμάτι τους, σχεδόν 700.000, είναι ατομικές. Και από αυτές, οι περισσότερες (550.000) δεν απασχολούν μισθωτούς. Διατηρούμε μεγάλο ποσοστό αυτοαπασχόλησης που δεν ψαλιδίστηκε από τα μνημόνια. Ομως το μεγάλο ποσοστό αυτοαπασχόλησης περιορίζει τα αναπτυξιακά ερείσματα, δεν υπάρχουν οι ισχυρές επιχειρήσεις που δημιουργούν μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία. Συνεπώς όσο το ελληνικό όνειρο κοιτάζει μέχρι το μαγαζί στη γωνία που μπορεί να γίνει ψησταριά, οι μισθοί μας θα βλέπουν και αυτοί μέχρι ένα συγκεκριμένο ύψος.