Harita üç günde değişti: Muhalifler Halep ve İdlib'in tamamını aldı
Suriye'de Heyet Tahriru'ş Şam (HTŞ) ve Suriye Milli Ordusu'nun (SMO) oluşturduğu muhalif gruplar, çarşamba günü başlattıkları "Düşmanı Caydırma Operasyonu" kapsamında, 72 saat içinde ülkenin en büyük ikinci şehri Halep'in merkezi semtlerini tamamen ele geçirdi. Şehir merkezinde Halep Valiliği binası, Halep Kalesi, Selahaddin, Seyf el-Devle, el-Firdevs, el-Sukkeri, Sadullah Meydanı, Halep el-Cedide (Yeni Halep) ve el-Furkan semtlerini ele geçiren muhalifler kentte kontrolü sağladı. Halep'in doğu ve kuzey kırsalı ile İdlib'in güney kırsalında da ilerleyişini sürdüren muhalif gruplar, stratejik noktaları ele geçirmeye devam ederken, Esed rejimi ve İran'a bağlı militanlar ise topluca mevzilerini terk ediyor.
HALEP'TE NORMALE HIZLI DÖNÜŞ
Halep kent merkezini ele geçiren muhalif gruplar, cuma gecesi saat 23.30 ile cumartesi sabahı saat 08.00 arasında sokağa çıkma yasağı ilan etti. Yasağın bitmesinden sonra ise kentte hızlı bir şekilde normal hayata dönüldüğü görüldü. Muhalif grupların operasyon odası "Askeri Operasyon İdaresi", Halep sakinleri için yayınladığı açıklamada, silah bırakmak isteyenlerin, evlerine gidenlerin ve çatışmalarla ilgili olmayan sıradan halkın güvende olacağı vurgulandı. Muhalifler ayrıca, Halep ve İdlib kırsallarında mevzilerini bırakarak kaçan rejim militanlarına kaçmamaları ve saf değiştirmeleri çağrısı yaparak, bu militanların saf değiştirmek için arayabileceği telefon numaraları yayınladı.
GÜNEY VE DOĞU YÖNLÜ İLERLEYİŞ
Muhaliflere bağlı Askeri Operasyon İdaresi, Halep'in güven altına alınması için kentin doğu kırsalı ile İdlib'in güney kırsalı yönünde operasyonların devam ettiğini ilan etti. Halep'in doğusunda bulunan stratejik Ebu Duhur askeri havaalanını ele geçiren muhalif gruplar, bölgedeki Halep Hapishanesi'ne de girerek tutukluları serbest bıraktı.
HAMA'YA DAYANDILAR
Halep'in kuzeyinde de Anadan, Haritan, Hayyan ve Kefr Hamra beldeleri yeniden muhaliflerin kontrolüne geçti. İdlib kırsalında ise güney yönünde ilerleyen muhalifler, Şam ile Halep'i birbirine bağlayan stratejik M5 karayolu üzerindeki Han Şeyhun ile İdlib'in en büyük beldelerinden Maarret el-Numan'ı da ele geçirdi. Han Şeyhun'u ele geçiren gruplar, ardından Hama'ya yöneldi. Hama'nın kuzeyindeki Taybetul İmam, Keferzeyte, Keferenbude, Hilfeye, Kaletmadik, Latamine, Soran, Kirnez, Mardes, Hammaiyet ve Termele yerleşimleri ele geçirildi. Silahlı gruplar Hama'nın en önemli ilçelerinden biri olan, M5 kara yolu üzerindeki Morik ilçesini de rejim güçlerinden aldı. Zeynel Abidin Dağı'nı da kontrol altına alan silahlı gruplar, gece saatlerinde Suriye'nin dördüncü büyük şehri olan Hama'nın sınırına dayandı.
"RUSLAR GELİYOR ÇEKİLME TAKTİKSEL"
Muhalif grupların Halep ve İdlib'de geniş alanları kontrol altına almasına rağmen 2015 yılından beri rejimin yanında Suriye'ye doğrudan askeri müdahale başlatan Rusya'nın etkin bir hamle yapmakta gecikmesi dikkat çekiyor. Reuters'e konuşan rejim yetkilileri, Şam yönetiminin Rusya'dan ek askeri destek sözü aldığını ve bu desteğin 72 saat içinde Rusya'ya ait Lazkiye'deki Hmeymim üssüne ulaşacağını söyledi. Dün öğlen saatlerinde de Rusya'ya ait Su-24 savaş uçaklarının Yeni Halep semtindeki El-Bâsil Meydanı'na düzenlediği bombardımanda 20'den fazla sivil yaşamını yitirdi. Dördüncü gününü geride bırakan çatışmalarda, Esed rejiminin Savunma Bakanlığı'nın ilk açıklaması ise dün geldi. Açıklamada, "Terör grupları" olarak nitelenen muhalif grupların birçok cepheden saldırması nedeniyle Halep'ten çekilmek zorunda kalındığı, İdlib'in güney kırsalındaki çekilmenin de "taktiksel" olduğu öne sürüldü. Açıklamada ayrıca, "Suriye ordusuna bağlı kuvvetler, karşı saldırıya hazırlanmak üzere yeniden mevzileniyor" ifadeleri yer aldı.
Şam da karıştı: Darbe girişimi iddiası
İdlib, Halep ve Hama'daki hezimet, Şam'ı da karıştırdı. Rejim güçleri başkentte bir biri ile çatışmaya başladı. Rejimin önemli komutanlarından birisi olan ve Rusya'ya yakınlığı ile tanınan General Hüsam Luka'nın Beşşar Esed'e karşı darbe girişiminde bulunduğu, Beşşar Esed'in kardeşi Mahir Esed komutasındaki güçlerin de darbe girişimine karşı koyduğu öne sürülüyor. Darbe giriminde bulunan grubun Esed ailesine 'yönetimden çekilin' çağrısı yaptığı dile getiriliyor. Beşşar Esed'in da perşembe günü gizlece gittigi Moskova'dan apar topar Şam'a döndüğü vurgulanıyor. Ayrıca Esed rejimine bağlı bazı birliklerin komutanlarının muhalif güçlerle irtibata geçerek birlikte hareket etmek istedikleri iddia ediliyor. Öte yandan İsrail basını, ABD ve İsrail'in Şam'daki Beşşar Esed rejiminin çökmesi durumunda alınacak pozisyonla ilgili görüşmeler yapıldığını ileri sürdü.
SMO TEL RIFAT'A YÜRÜYOR
Halep'in kuzeyinde bulunan Suriye Milli Ordusu'nun (SMO), Esed rejimi ve PKK/PYD militanlarının ortak konuşlandığı Tel Rıfat'a yönelik "Özgürlük Şafağı Operasyonu"nu başlattığını ilan etmesi rejim ve terör örgütünü panikletti. SMO savaşçıları, sabah saatlerinde El-Bab beldesi yakınlarındaki Tadif köyünü PKK'dan kurtarması sonrası Tel Rıfat'taki çok sayıda PKK militanının İran'a bağlı milis grupların kontrolündeki Nubul ve Zehra beldelerine kaçtığı bildirildi. SMO kuvvetlerinin Tel-Rıfat'a doğru 15 köy ve beldeyi ele geçirerek ilerleyişini sürdürdüğü ifade edilirken, Nubul ve Zehra'ya da girdiği öne sürüldü. Ayrıca, terör örgütü PKK ve rejim unsurlarından çok sayıda zırhlı araç ve mühimmatın ele geçirildiğine dair görüntüler de paylaşıldı.
REJİM, PKK'YA BIRAKTI MUHALİFLER ALDI
Muhaliflerin Halep'ten doğu ve kuzeye doğru ilerleyişi karşısında tutunamayan rejim militanları, buradaki stratejik noktaları terör örgütü PKK/PYD'ye devrediyor. Cuma gecesi, Halep Uluslararası Havalimanı'nı kapattığını ilan eden rejim, cumartesi sabahı havalimanından çekildi. Kısa süre sonra havalimanında PKK/PYD'nin ana omurgasını oluşturduğu ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri (SDG) bayraklarının gönderlere çekildiği görüldü. Benzer bir durum, Halep'in dış mahallelerinden Şeyh Neccar ve yakınlarındaki sanayi bölgesi ile Neyrab Askeri Havaalanı'nda da görüldü. Muhalifler ise akşam saatlerinde Halep havalimanını ele geçirdi.
ABD ŞOKTA MISIR ENDİŞELİ
İran'ın, Halep'e yönelik operasyonun ABD destekli olduğu suçlamalarına Beyaz Saray'dan cevap geldi. ABD'nin yaşanan gelişmelerle ilgisinin olmadığı vurgulanırken, ABD Başkanı Joe Biden'ın gelişmeleri "sürpriz" olarak nitelediği ve şok yaşadığı kaydedildi. Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulâti ise Suriyeli mevkidaşı Bessam Sabbağ ile bir telefon görüşmesi yaparak, Kahire'nin endişeli olduğunu ifade etti.
HTŞ'DEN RUSYA'YA ZEYTİN DALI
Suriye'nin kuzeyindeki İdlib'de etkin olan Kurtuluş Hükümeti tarafından yayınlanan açıklamada, muhalif grupların Halep'e ilerleyişi karşısında Rus savaş uçaklarının İdlib kent merkezi ve kırsalına hava bombardımanı düzenlemesi kınandı. Rusya ile gelecekte Suriye'nin inşasında ortak çalışmaya hazır olunduğuna işaret edilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi; "Suriye devrimi, Rusya dahil herhangi bir ülkeye karşı başlamamıştır. Rusya’nın Ukrayna’daki savaşında da taraf değildir. Suriye devrimi, halkın kölelikten kurtulup özgür bir yaşam sürme arzusuyla başlamıştır. Bu kapsamda, Rusya’yı çıkarlarını Esed rejimiyle ya da Beşşar Esed’in şahsıyla bağlantılandırmamaya davet ediyoruz. Suriye halkı, Rusya dahil bütün dünya ülkeleriyle karşılıklı saygı ve çıkarlara dayalı bir ilişki kurmak istemektedir. Rusya’yı da Suriye’nin aydınlık geleceğinin inşasında bir ortak olarak görmek istiyoruz."
Rus ve Esed rejiminin askeri birlikleri muhaliflerin ilerlediği Hama'dan çekildi