Öğretmenlik Mesleği Kanunu Teklifi Meclis'ten geçti: Milyonlarca öğretmeni ilgilendiriyor
Kanuna göre, eğitim öğretim hizmetlerini yürüten öğretmenlerin seçilmeleri, yetiştirilmeleri, atanmaları, hakları, ödev ve sorumlulukları, ödül ve cezaları, kariyer basamaklarında ilerlemeleri ve öğretmenlik mesleğine ilişkin diğer hususlar ile Milli Eğitim Akademisinin kurulması, görevleri, teşkilat yapısı ve personeline ilişkin konular düzenleniyor.
Öğretmenler, öğrencilerini, Atatürk inkılap ve ilkelerine ve Anayasa'da ifadesini bulan Atatürk milliyetçiliğine bağlı, Türk milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yüceltmeye çalışan, insan haklarına ve Anayasanın başlangıcındaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getirmiş erdemli insanlar olarak yetiştirecek.
Öğretmenler, öğrencilerin öğrenme biçimleri ile ilgi ve yeteneklerini dikkate alacak ve kişilik haklarına saygı gösterecek, öğrencilerin, eğitim öğretim ortamında her türlü olumsuz söz, tavır ve davranışlardan korunmaları için çabada bulunacak.
Öğretmenler, derse girmek, nöbet tutmak, merkezi veya mahalli yapılan sınavlarda görev almak, kurul ve komisyonlara, tören ile toplantılara, öğrencilere yönelik düzenlenecek etkinlikler ile kulüp faaliyetlerine katılmak, öğrenci rehberlik hizmetlerini yürütmek, uygulama gerektiren eğitimleri koordine etmek ve eğitim öğretim süreçlerine ilişkin diğer iş ve işlemleri yürütmekle görevli olacak.
Öğretmenler, mevzuatta açıkça belirlenen hususlar ile olağanüstü hal, genel afet ve salgın hastalık durumları haricinde meslekleriyle ilgili olmayan iş ve faaliyetlerde rızaları dışında görevlendirilemeyecek.
Kanunla yöneticilerin ödev ve sorumlulukları da düzenleniyor.
Öğretmenlerin hak, ödev ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esaslar ile eğitim öğretim süreçlerindeki diğer görevleri okul tür ve kademelerine göre, ayrıca yöneticilerin de ödev ve sorumluluklarına ilişkin hususlar, okul tür ile kademelerine göre Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Öğretmenlerin nitelikleri ve seçimi
Kanunla, öğretmenlik, genel kültür, özel alan eğitimi ve öğretmenlik meslek bilgisi bakımından hazırlığı gerektiren özel bir ihtisas mesleği olarak tanımlanıyor.
Öğretmen olarak istihdam edilecekler, öğretmenlik mesleğine kaynak teşkil eden en az lisans düzeyinde yükseköğretim programlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışı yükseköğretim programlarından mezun olan ve hazırlık eğitiminde başarılı olanlar arasından seçilecek.
Öğretmen olarak istihdam edileceklerde genel kültür, özel alan eğitimi ve öğretmenlik meslek bilgisi bakımından aranacak nitelikler ile öğretmenlik alanlarına kaynak teşkil edecek yükseköğretim programları, söz konusu nitelikler esas alınarak Bakanlıkça belirlenecek.
Hazırlık eğitimi
Öğretmenlik mesleği yeterlikleri çerçevesinde belirlenen teorik ve uygulamalı derslerden oluşan hazırlık eğitimi, Milli Eğitim Akademisi tarafından verilecek. Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi, beceri, tutum ve değerleri içeren öğretmenlik mesleği yeterlikleri Bakanlıkça belirlenecek.
Hazırlık eğitiminin süresi 4 dönem olacak. Bu süre, öğretmen adayının mezun olduğu yükseköğretim programına göre 3 dönem olarak uygulanabilecek. Hazırlık eğitiminin içeriği, süresi ve hazırlık eğitimine ilişkin diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Hazırlık eğitimine alınacakların belirlenmesi
Kanuna göre, hazırlık eğitimine alınacaklarda, aranacak şartlar şöyle:
"Türk vatandaşı olmak, kamu haklarından mahrum bulunmamak, Türk Ceza Kanunu'nda belirtilen süreler geçmiş olsa bile, kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak, hayasızca hareketler, müstehcenlik ve fuhuş suçları ile cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan mahkum olmamak, devlet memurluğundan çıkarılmamış veya düzenlemeye göre öğretmenliği sona ermemiş olmak, askerlikle ilgisi bulunmamak, muvazzaf askerlik hizmetini yapmış veya muvazzaf askerlik hizmeti ertelenmiş ya da yedek sınıfa geçirilmiş olmak, öğretmenliğe atanacağı alan için Bakanlıkça belirlenen yükseköğretim programlarından mezun olmak, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yapılan sınavlardan alanlara göre Bakanlıkça belirlenecek sınav puanına sahip olmak, sağlık durumu yönünden öğretmenlik görevini yapmasına engel bir durumu olmamak."
Hazırlık eğitimine alınacak adaylar, atama izni verilen pozisyon sayısını geçmemek üzere, sınav puanı üstünlüğüne göre belirlenecek.
Terörle Mücadele Kanunu, Sosyal Hizmetler Kanunu ve milli sporcu kapsamındaki öğretmen adaylarının hazırlık eğitimine alınmasında, "sınav puanına sahip olmak" şartı dışındaki diğer şartlar aranacak.
Hazırlık eğitimine alınacaklara güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacak.
Hazırlık eğitiminde başarı
Hazırlık eğitiminde her bir teorik dersten en az iki yazılı sınav yapılacak. Her bir dersten not ortalaması 100 üzerinden 60 ve üzerinde olanlar başarılı sayılacak.
Teorik derslerden başarısız olanlara, bu derslerin her biri için ek bir sınav hakkı verilecek. Ek sınavdan 60 ve üzerinde puan alanlar ilgili dersten başarılı sayılacak. Ek sınavlar sonunda herhangi bir dersten başarısız olanların Akademiyle ilişiği kesilecek.
Hazırlık eğitiminde edinilen bilgi, beceri, tutum ve davranışların eğitim öğretim ortamına yansıtılmasındaki başarı düzeyini belirlemek amacıyla öğretmen adayı üç defa değerlendirmeye tabi tutulacak.
Söz konusu değerlendirme, uygulamadan sorumlu eğitim personeli, uygulamanın yapıldığı eğitim kurumunun müdürü ve uygulama öğretmeni tarafından, Bakanlıkça belirlenen öğretmenlik mesleği yeterlikleri esas alınarak Akademi tarafından öğretmenlik atama alanlarına göre oluşturulan değerlendirme formu üzerinden yapılacak.
Uygulamadan sorumlu eğitim personeli, eğitim kurumu müdürü ve uygulama öğretmeni tarafından ayrı ayrı doldurulan değerlendirme formlarında verilen puanların aritmetik ortalaması alınarak değerlendirme puanı belirlenecek.
Birinci değerlendirme puanının yüzde 20'si, ikinci değerlendirme puanının yüzde 30'u, üçüncü değerlendirme puanının yüzde 50'si alınarak uygulamalı ders başarı puanı belirlenecek.
Öğretmen adaylarından uygulamalı ders başarı puanı 100 üzerinden 70 ve üzerinde olanlar başarılı sayılacak. Uygulamalı derslerde başarısız olanların Akademi ile ilişiği kesilecek.
Hazırlık eğitiminin sonunda, teorik derslerin başarı notlarının aritmetik ortalamasının yüzde 40'ı, uygulamalı derslerin başarı notlarının aritmetik ortalamasının yüzde 60'ı toplanarak atamaya esas başarı puanı belirlenecek.
Hazırlık eğitimine devam zorunlu olacak. Öğretmen adaylarından belgeye dayalı sağlık mazeretleri sebebiyle hazırlık eğitimi süresince toplam 20 gün ve üzeri hazırlık eğitimine katılamayan veya katılamayacak olanların, mazeretlerinin ortadan kalkmasını takip eden ilk hazırlık eğitimi programına tekrar alınmak üzere kayıtları dondurulacak. Belgeye dayalı sağlık mazeretleri dışında öğretmen adaylarına mazeretlerine bağlı olarak hazırlık eğitimi süresince 10 güne kadar izin verilebilecek.
Akademi ile ilişiğin kesilmesi
Öğretmen adaylarından, "hazırlık eğitimine alınacakların belirlenmesi"ni düzenleyen ilgili maddedeki şartlardan herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılanların veya hazırlık eğitimi sırasında bu şartlardan herhangi birini kaybedenlerin, disiplin soruşturması sonucunda Akademiden çıkarma ile tecziye edilenlerin, hazırlık eğitiminde başarısız olanların Akademi ile ilişiği kesilecek.
Disiplin cezaları ve disiplin cezası gerektiren fiil ve davranışlar
Kanunla, öğretmen adaylarına uygulanacak disiplin cezaları ile bu cezalara karşılık gelen fiil ve davranışlar da belirlendi.
Buna göre, "öğretmen adayına, fiil ve davranışında kusurlu olduğunun bildirilmesi" olarak tanımlanan kınama cezasını gerektiren fiil ve davranışlar şöyle:
"Ders, seminer, sınav, uygulama ve diğer eğitim öğretim ortamlarında yürütülen çalışmaların düzenini bozmak, bu çalışmalara geç gelmeyi veya erken ayrılmayı alışkanlık haline getirmek. Sınavlarda kopya çekmeye teşebbüs etmek. Hazırlık eğitimine mazeretsiz olarak toplam iki gün katılmamak. Akademinin sunduğu imkanlardan hakkı olmaksızın yararlanmak veya bu imkanlardan başkasını yararlandırmak. Akademi personelini ya da öğretmen adaylarını kaba veya yaralayıcı sözle rencide etmek. Akademinin düzen ve işleyişini olumsuz etkileyen davranışlarda bulunmak. Akademide yürütülen eğitim faaliyetlerine ilişkin ses veya görüntüleri ilgili mevzuatında belirlenmiş usuller dışında paylaşmak."
İlgili madde ile düzenlenen ödemeden 10'da bir oranında kesinti yapılmasını gerektiren fiil ve davranışlar ise şöyle:
"Akademi yetkililerince istenilen bilgileri kasıtlı olarak eksik veya gerçeğe aykırı bildirmek. Akademiye ait alanlarda alkollü içki içmek veya Akademiye sarhoş gelmek. Hazırlık eğitimine mazeretsiz olarak toplam 4 gün katılmamak. Kasıtlı olarak Akademi bünyesinde mevcut bina, demirbaş eşya ve benzeri malzemeyi tahrip etmek veya bilişim sistemine zarar vermek. Kişilerin şeref ve haysiyetini zedeleyen söz, davranış veya yazılı eylemlerde bulunmak. Akademi personelini veya öğretmen adaylarını tehdit etmek. Sınavlarda kopya çekmek veya çektirmek."
Kanunla, öğretmen adayını "Akademiden çıkarılmasını gerektiren fiil ve davranışlar" da hüküm altına alınıyor.
Disiplin Kurulu, Akademi Başkanı tarafından Akademik Kurul üyeleri arasından 3, Akademide görevli daire başkanları arasından 2 üye olmak üzere her bir eğitim programı süresi için belirlenecek 5 üyeden oluşacak. Aynı usulle 5 yedek üye belirlenecek. Disiplin Kurulu ilk toplantısında kendi üyeleri arasından bir üyeyi başkan seçecek.
Öğretmen adaylarına ilişkin mali ve sosyal hükümler
Öğretmen adaylarına, hazırlık eğitimi sürecinde her ay (23 bin 310 ) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ödeme yapılacak. Bu ödeme, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayacak. İlgili madde kapsamında kaydı dondurulanlara bu süre boyunca ödeme yapılmayacak.
Öğretmen adaylarından askerlik yükümlülüğü bulunanların askerlik hizmetleri, Akademideki eğitimleri süresince ertelenecek.
Öğretmen adayları hazırlık eğitim sürelerinde Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılacak. Bu kişiler adına Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenecek primler, öğretmen adaylarına birinci fıkrada öngörülen ödemeden bağımsız olarak Bakanlık bütçesinden karşılanacak.
Sözleşmeli öğretmenlikte istihdam
Hazırlık eğitimini başarıyla tamamlayanlar ve gerekli şartları taşıyanlar, Devlet Memurları Kanunu kapsamında sözleşmeli öğretmen olarak istihdam edilecek.
Sözleşmeli öğretmenlerin, eğitim kurumlarına yerleştirilmeleri atamaya esas başarı puanı esas alınarak tercihleri doğrultusunda yapılacak. Tercihte bulunmayanlar ile tercihlerine yerleşemeyenlere boş kalan eğitim kurumları için yeniden tercih hakkı verilecek.
İkinci tercih döneminde tercihte bulunmayanlar ile tercihlerine yerleştirilemeyenler Bakanlıkça kura ile yerleştirilecek.
Yerleştirildikleri eğitim kurumlarında mazeretsiz olarak göreve başlamayanlar ile göreve başladığı halde mazeretsiz olarak görevlerinden ayrılanlar, hazırlık eğitimi sonunda aldıkları atamaya esas başarı puanıyla sözleşmeli öğretmenlik için yeniden başvuruda bulunamayacak ve yerleştirildikleri tarih itibarıyla 1 yıl süreyle hazırlık eğitimine alınmayacak.
Sözleşmeli öğretmenler, can güvenliği ve sağlık mazeretleri hariç olmak üzere, 3 yıl süreyle başka bir yere atanamayacak. Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirmelerde sözleşmeli olarak istihdam edilen öğretmenin eşi bu öğretmene tabi olacak.
Sözleşmeli öğretmenlikte istihdam ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Kadrolu öğretmenliğe atama
Üç yıllık çalışma süresini tamamlayan sözleşmeli öğretmenler talepleri halinde görev yaptıkları yerde öğretmen kadrolarına atanacak. Öğretmen kadrolarına atananlar mazerete bağlı olarak yapılacak yer değiştirmeler hariç olmak üzere 1 yıl süreyle yer değiştiremeyecek.
Öğretmen kadrolarına atananların sözleşmeli öğretmen pozisyonlarında geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespiti ile hizmet puanı hesaplamasında dikkate alınacak. Bunlar, atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına göreve başladığı tarihi takip eden ay başından itibaren hak kazanacak ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmayacak.
Öğretmen ve yöneticilere, görev yaptıkları her takvim yılı karşılığında hizmet puanı verilecek.
Öğretmenlerin yer değişikliği
Öğretmenlerin mazeret durumlarına ve isteğe bağlı yer değiştirmeleri, Bakanlığın öğretmen ihtiyacı ve öğretmenin tercihi dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılacak.
Öğretmenlerin nitelikleri ve seçimi, hazırlık eğitimi, hazırlık eğitimine alınacakların belirlenmesi, hazırlık eğitiminde başarı, Akademi ile ilişiğin kesilmesi, disiplin cezaları ve disiplin cezası gerektiren fiil ve davranışlar, disiplin kurulu ve disiplin cezalarının uygulanmasına ilişkin hususlar, öğretmen adaylarına ilişkin mali ve sosyal hükümler ile sözleşmeli öğretmenlikte istihdama ilişkin hükümler 1 Eylül 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek.
Öğretmenlik meslek kanunu yasalaştı mı?
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen Öğretmenlik Mesleği Kanununa göre, Milli Eğitim Bakanlığınca öğretmen ve yöneticilerin mesleki gelişimlerinde sürekliliği sağlamak üzere planlı, sürdürülebilir, izlenebilir ve mesleki uygulamalarla bütünleşik mesleki gelişim faaliyetleri düzenlenecek. Bu faaliyetler, merkezi veya mahalli olarak gerçekleştirilebilecek.
Öğretmen ve yöneticilere yönelik düzenlenecek mesleki gelişim faaliyetleri; talep ve ihtiyaçlara, eğitim alanında yaşanan değişim ve gelişmeler ile Bakanlık politikalarına uygun olarak belirlenecek. Bakanlıkça öğretmen ve yöneticilerin kişisel ve mesleki gelişimleri için görev yaptıkları okul türü ve kademesi ile atama alanları dikkate alınarak beşer yıllık dönemleri içeren bireysel mesleki gelişim planları hazırlanacak.
Mesleki gelişim faaliyetleri düzenli olarak izlenecek, değerlendirilecek ve değerlendirme sonuçları planlanacak mesleki gelişim faaliyetlerinde dikkate alınacak. Öğretmen ve yöneticilerin mesleki gelişimlerine ilişkin oluşturulacak planlar, programlar, uygulama ve uygulamaların değerlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Kariyer basamakları
Öğretmenlik mesleği; öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağından oluşacak. Öğretmenlerden; öğretmenlikte en az 10 yıl hizmeti olan, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan ve Akademi tarafından uzman öğretmenlik için düzenlenen eğitimi tamamlayanlara uzman öğretmen unvanı verilecek.
Uzman öğretmenlerden; uzman öğretmenlikte en az 10 yıl hizmeti olan, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası bulunmayan ve Akademi tarafından başöğretmenlik için düzenlenen eğitimi tamamlayanlara başöğretmen unvanı verilecek. Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almış olanlar, cezaları özlük dosyasından silindikten sonra uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı için başvuruda bulunabilecek.
Öğretmen unvanından, bu göreve atanmanın atamaya yetkili amir tarafından onaylandığı tarihten, uzman öğretmen veya başöğretmen unvanından ise uzman öğretmen/başöğretmen sertifikasının düzenlendiği tarihten itibaren yararlanılacak. Uzman öğretmen veya başöğretmen unvanı alanlara her unvan için ayrı ayrı olmak üzere bir derece verilecek. Öğretmenlik mesleği kariyer basamaklarında ilerlemede başvuru, sertifikaların düzenlenmesi ile uygulamaya ilişkin diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Yönetici görevlendirme
Eğitim kurumu müdürü veya müdür yardımcısı olarak ilk defa görevlendirilecek adaylar, Milli Eğitim Akademisi tarafından düzenlenen yönetici yetiştirme programına alınacak. Bu programa katılacak yönetici adayları yazılı ve/veya sözlü sınavlardan 60 ve üzerinde puan alanlar arasından puan üstünlüğüne göre belirlenecek. Yazılı ve sözlü sınavın birlikte yapılması halinde başarı puanı, yazılı ve sözlü sınav puanının aritmetik ortalaması alınarak tespit edilecek.
Yönetici yetiştirme programına alınanlardan bu program sonunda yapılan yazılı sınavda 60 ve üzerinde puan alanlar başarılı sayılacak. Bunlar tercihleri de dikkate alınarak bu fıkraya göre yapılan yazılı sınavda alınan puan üstünlüğüne göre vali onayı ile yönetici olarak görevlendirilecek. Yöneticiler 4 ders yılı için görevlendirilecek, aynı eğitim kurumunda aynı unvanla en fazla 8 ders yılı görev yapabilecek.
Yöneticilerin aynı eğitim kurumunda veya bir başka eğitim kurumuna yeniden yönetici olarak görevlendirilmelerinde Bakanlıkça belirlenecek başarı ölçütleri dikkate alınacak. Bu madde kapsamındaki görevlendirmeler özlük hakları, atama ve terfi yönünden kazanılmış hak doğurmayacak.
Bu maddeye ilişkin diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek ve düzenleme 1 Eylül 2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
Yurt içi veya yurt dışında, yerli veya yabancı kurum ve kuruluşlarla veya başka ülkelerle işbirliği anlaşması çerçevesinde kurulan ve ulusal veya uluslararası proje yürüten okul ve kurumlara, Bakan onayı ile özel program ve proje uygulayan okul ve kurum olarak seçilenler ile Bakan onayıyla doğrudan Bakanlık merkez teşkilatına bağlanan kurumlara yapılacak öğretmen atamaları ve yönetici görevlendirmeleri Bakan tarafından yapılacak.
Yükseköğretim Kanunu'nun ilgili maddesi kapsamında üniversitelerde görev yapan öğretim elemanlarına birinci fıkra kapsamında okul müdürlüğü görevi verilebilecek.
Ödül ve disiplin hükümleri
Öğretmen ve yöneticilere Devlet Memurları Kanunu kapsamında başarı belgesi, üstün başarı belgesi ve ödül verilebilecek.
Öğretmen ve yöneticiler hakkında Devlet Memurları Kanunu disiplin hükümleri uygulanacak. Ancak öğretmen ve yöneticilerden; öğrencilere ve eğitim süreçlerine ilişkin ses veya görüntüleri ilgili mevzuatında belirlenmiş usuller dışında paylaşanlara kınama; ilgili mevzuatı gereği yapılanlar dışında öğrencilere menfaat karşılığında özel ders veren veya özel ders için yönlendirme yapanlara, öğretmenlik mesleğiyle bağdaşmayacak şekilde öğrencilere olumsuz örnek teşkil edecek söz, davranış, hal ve hareketlerde bulunanlara, öğrencilerin ders başarılarının değerlendirilmesinde taraflı davrananlara, eğitim öğretim sürecinde Bakanlıkça onaylanan öğretim programının belirlediği amaç ve hedeflere aykırı faaliyet ve uygulamalar yapanlara aylıktan kesme cezası verilecek.
Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenen uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak, hayasızca hareketler, müstehcenlik ve fuhuş suçları ile cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan mahkum olanların öğretmenliği sona erecek.
Milli Eğitim Akademisi
Öğretmen adaylarının mesleğe hazırlanması, öğretmen, yönetici ve diğer personelin mesleki gelişimi, kariyer basamaklarında ilerlemeleri ve görevde yükselmeleri için eğitim programları hazırlamak, uygulamak ve değerlendirmek üzere Bakanlığa bağlı Milli Eğitim Akademisi kurulacak. Gerekli görülen yerlerde Akademi bünyesinde eğitim ve uygulama merkezleri açılabilecek.
Akademi'nin personel, denetim, bakım ve onarım, koruma ve güvenlik, taşınır ve taşınmaz, araç, gereç, malzeme, demirbaş ve taşıtlar ile benzeri ihtiyaçları için gerekli iş ve işlemler Bakanlığın ilgili birimleri tarafından yerine getirilecek. Akademinin giderleri için öngörülen ödenekler Bakanlık bütçesinde yer alacak.
Kanunla, Akademi'nin görevleri de hüküm altına alınıyor. Buna göre, Akademi, öğretmenlik mesleğine hazırlık eğitimi programları, yönetici yetiştirme programları ile öğretmen, yönetici ve diğer personelin kariyer basamaklarında ilerlemeleri ve görevde yükselmelerine yönelik eğitim programlarını hazırlayıp uygulayacak.
Akademi, öğretmen, yönetici ve diğer personelin sahip olması gereken yeterliklerini belirleyecek ve gelişen şartlara göre güncelleyecek. Öğretmenlere; öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi, beceri, tutum ve değerler ile dijital yeterlikleri kazandıracak eğitim faaliyetleri planlayıp uygulayacak. Öğretmen, yönetici ve diğer personelin eğitim ihtiyaçlarını belirleyecek, bu ihtiyacı karşılayacak eğitim programlarını hazırlayacak, uygulayacak ve eğitimlerin etkinliğini izleyecek. Talepleri uygun görülmesi halinde, giderleri kurumlarınca veya kendilerince karşılanmak kaydıyla özel öğretim kurumlarında görev yapan personele eğitim verecek.
Akademi, talepleri uygun görülmesi halinde giderleri kurumlarınca veya kendilerince karşılanmak kaydıyla diğer kamu kurum ve kuruluşlarının personeline eğitim verecek. Eğitim öğretim alanında bilimsel ve teknolojik gelişmeleri takip edecek; görev alanına giren konularda yayın yapacak; araştırma, geliştirme, proje faaliyetleri ve bilimsel çalışmalar yürütecek. Görev alanıyla ilgili konularda yurt içi veya yurt dışı üniversiteler ve diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği gerçekleştirecek; Bakan tarafından verilecek diğer görevleri yapacak.
Akademi İzleme ve Yönlendirme Kurulu
Akademi İzleme ve Yönlendirme Kurulu; Bakanın ya da Bakanın görevlendireceği bir Bakan Yardımcısının başkanlığında, Akademi Başkanı, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürü, Personel Genel Müdürü, bir Yükseköğretim Kurulu üyesi, Bakan tarafından diğer kamu kurum ve kuruluşları ile üniversitelerden belirlenecek birer temsilciden olmak üzere 7 kişiden oluşacak.
Kurul, Akademi'nin görev alanına giren konularda politika ve stratejileri belirleyecek; gerçekleştirilen çalışmaları izleyecek ve değerlendirecek. Kurul, yılda en az iki kez toplanacak ve Kurul'un sekretarya hizmetleri Akademi Başkanlığı tarafından yürütülecek.
Akademi Başkanlığı; Akademi Başkanı, Akademik Kurul ve sayısı 10'u geçmemek üzere hizmet birimlerinden oluşacak. Akademi Başkanı, Akademi'nin en üst amiri olarak doğrudan Bakana bağlı olarak görev yapacak. Akademi Başkanı, Akademi'nin temsil ve yönetiminden, Akademi faaliyetlerinin yürütülmesi ve denetiminden sorumlu olacak. Akademik Kurul'a, Akademi Başkanı başkanlık edecek. Akademik Kurul bir başkan ve 10 kurul üyesinden oluşacak.
Akademik Kurul, Akademi'nin görev alanına giren konularda Akademi İzleme ve Yönlendirme Kurulu tarafından belirlenen politikaların uygulanmasına ilişkin standartları, öğretmen, yönetici ve diğer personelin sahip olması gereken yeterlikleri, Akademi tarafından düzenlenecek eğitimlerin programlarını ve Akademi'nin yıllık çalışma planını hazırlayacak ve Bakan onayına sunacak. Akademik Kurul, Akademi'den çıkarma cezalarına karşı yapılan itirazları inceleyerek karara bağlayacak.
Kanunun, Milli Eğitim Akademisi ve Akademi İzleme ve Yönlendirme Kurulu'na ilişkin hükümleri, 1 Ocak 2025'te yürürlüğe girecek.
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen Öğretmenlik Mesleği Kanunu'na göre, Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Eğitim Akademisi hizmet birimlerinde görevlendirmek ve Akademinin eğitim faaliyetlerini yürütmek üzere Devlet Memurları Kanunu'nun ilgili maddesi çerçevesinde eğitim personeli istihdam edebilecek.
Kamu kurum ve kuruluşlarının kadrolarında söz konusu kanuna tabi kadrolar ile Yükseköğretim Personel Kanunu'na tabi öğretim elemanı kadrolarında bulunanların bu düzenleme kapsamında sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilmesi halinde kadrolarıyla ilişikleri kesilecek.
Önceki kurumlarına dönen kişilerin Akademide geçen hizmetleri kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinde değerlendirilecek ve bunların Akademide geçen süreleri diğer özlük işlemleri bakımından kendi kurumlarında geçmiş sayılacak. Bu personele sözleşmenin feshi durumunda iş sonu tazminatı ödenmeyecek ve bunların Akademide sözleşmeli personel pozisyonunda geçen süreleri emeklilik ikramiyesinin hesabında dikkate alınacak. Bu kapsamda istihdam edilenlerden, sözleşmeli personel pozisyonunda iken emekliye ayrılanların veya vefat edenlerin sözleşmeli personel pozisyonuna atanmadan önceki kadrolarında ilgili düzenleme kapsamında geçen sürelerine emekli ikramiyesi ödenmeyecek ve bu süreler ödenecek iş sonu tazminatının hesabında dikkate alınacak.
Düzenleme kapsamında sözleşmeli personel olarak istihdam edilecek kişi ile Bakan veya yetkili kılması halinde Akademi Başkanı arasında hizmet sözleşmesi imzalanacak.
Sözleşmeli personelin; görev yeri, görevi dahilinde yapacağı işlerin tanımları, uyacakları mesleki ve etik kurallar, ödev, yetki ve sorumlulukları ile diğer hususlar hizmet sözleşmesinde belirtilecek. Hizmet sözleşmesi yazılı olarak bir yıllık yapılacak. Bu süre sonunda tekrar sözleşme imzalanabilecek. Sözleşme süresinin sona ermesi halinde yeni sözleşme yapılıncaya kadar sözleşme süresi 3 aya kadar uzatılabilecek.
Akademide ödenecek ders ücretleri
Milli Eğitim Akademisinde eğitim personeli olarak istihdam edilenlerden profesör, doçent ve doktor öğretim üyesi ünvanına sahip olanların haftada asgari 10 saat ders verme yükümlülüğü olacak. Bunlara, haftada 10 saati aşan ders görevleri için bu ders görevlerinin fiilen yapılması şartıyla haftada en çok 20 saate kadar ek ders ücreti ödenecek.
Bu kapsamda bulunmayanlar haftada asgari 15 saat ders vermekle yükümlü olacak ve bu süreyi aşan ders görevleri için bunların fiilen yapılması şartıyla haftada en çok 15 saate kadar ek ders ücreti ödemesi yapılacak.
Fiilen yapmış oldukları ders görevleri karşılığında eğitim personelinden profesör ünvanına sahip olanlara ders saati başına 320, doçent ünvanına sahip olanlara ders saati başına 270, doktor öğretim üyesi ünvanına sahip olanlara ders saati başına 220, bu kapsamda bulunmayanlara ise ders saati başına 160 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarda ek ders ücreti ödenecek.
Sözleşmeli personelden, araştırma, proje, yayın ve benzeri bilimsel çalışmalarda görevlendirilenlere haftada 5 saati geçmemek kaydıyla ayrıca ders ücreti ödemesi yapılacak.
Geçici öğretim elemanı görevlendirilmesi
Sözleşmeli personel kazanç getirici başka bir iş yapamayacak, resmi veya özel herhangi bir müessesede maaşlı, ücretli veya sözleşmeli olarak görev alamayacak, Devlet Memurları Kanunu'nda devlet memurları için yasaklanan fiil ve eylemlerde bulunamayacak ve siyasi partilere üye olamayacak.
Sözleşmeli personel, istihdam edildiği hizmet biriminde, yönetici olarak görevlendirilebilecek. Bu görevleri yürüttükleri sürece kendilerine, bu görevlerinden dolayı ilave ücret ödenmeyecek.
Akademide, yükseköğretim kurumlarıyla işbirliği yapılarak geçici olarak öğretim elemanı görevlendirilebilecek. Bu şekilde istihdam edilen personelin Akademideki çalışma süresi yükseköğretim kurumlarında geçmiş sayılacak.
Eğitim personeli dışında, yüksek öğrenimli olmak koşuluyla Akademide ders vermek üzere görevlendirilenlere, haftada 30 saate kadar ek ders görevi verilebilecek. Bu personele, fiilen yapmış oldukları ders görevleri karşılığında ders saati başına ünvanları dikkate alınarak düzenlemede belirlenmiş gösterge rakamları üzerinden ek ders ücreti ödenecek.
Akademinin hizmet birimlerinin görev dağılımı, Akademik Kurul ve Akademi İzleme ve Yönlendirme Kurulunun çalışma usul ve esasları ile bu bölümde düzenlenen diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenecek.
Eğitim çalışanlarının şiddetten korunması
Kanunla eğitim çalışanlarının şiddetten korunması da amaçlanıyor.
Buna göre, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi eğitim kurumlarında yönetici, öğretmen, usta öğretici, yabancı uyruklu öğrencilerin eğitimine yönelik Bakanlık tarafından yürütülen projelerde öğretici/öğretmen veya rehber danışman; özel öğretim kurumlarında yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğretici olarak görev yapanlar ile Bakanlığa bağlı resmi eğitim kurumları ve özel öğretim kurumlarında ders ücreti karşılığı ders okutanlara ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan öğretmenlere karşı görevleri sebebiyle işlenen Türk Ceza Kanunu kapsamındaki kasten yaralama, tehdit, hakaret ve görevi yaptırmamak için direnme suçlarında tayin edilecek cezalar yarı oranında artırılacak. Bu suçların işlenmesi halinde hapis cezasının ertelenmesi hükümleri uygulanmayacak.
Düzenlemede hüküm bulunmayan hallerde hazırlık eğitimi alan öğretmen adayları hariç bu kanun kapsamındaki personel bakımından Devlet Memurları Kanunu ile ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanacak.
Ceza Muhakemesi Kanunu'nda yer alan "tutuklama nedenleri"ne "Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi eğitim kurumlarında yönetici, öğretmen, usta öğretici, yabancı uyruklu öğrencilerin eğitimine yönelik Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülen projelerde öğretici/öğretmen veya rehber danışman; özel öğretim kurumlarında yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğretici olarak görev yapanlar ile Bakanlığa bağlı resmi eğitim kurumları ve özel öğretim kurumlarında ders ücreti karşılığı ders okutanlara ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan öğretmenlere karşı görevleri sırasında veya görevleri sebebiyle işlenen kasten yaralama suçu" ekleniyor.
Düzenlemeyle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda değişikliğe gidiliyor. Buna göre, Öğretmenlik Mesleği Kanunu kapsamında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Milli Eğitim Akademisinde hazırlık eğitimine alınan öğretmen adayları, eğitim gördükleri süre içinde genel sağlık sigortalısı sayılacak. Bu kişilerin genel sağlık sigortası primleri, prime esas günlük kazanç alt sınırının 30 günlük tutarı üzerinden Bakanlık bütçesinden ödenecek. Bu kişilerin tespit edilecek eş ve çocukları ile ana ve babaları da bakmakla yükümlü olunan kişi sıfatıyla genel sağlık sigortasından yararlandırılacak.
Askeralma Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre ise Öğretmenlik Mesleği Kanunu kapsamında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Milli Eğitim Akademisinde hazırlık eğitimine alınan öğretmen adaylarından askerlik yükümlülüğü bulunanların askerlik hizmetleri, Bakanlığın teklifi üzerine Akademi'deki eğitimleri süresince ertelenecek.
Öte yandan kanunla 3 Şubat 2022 tarihli Öğretmenlik Meslek Kanunu yürürlükten kaldırılıyor.
1 Eylül 2025 tarihine kadar yapılacak sözleşmeli öğretmen istihdamında, kadrolu öğretmen atamalarında ve yönetici görevlendirilmelerinde, düzenlemeyle yürürlükten kaldırılan mevzuat hükümleri uygulanacak. Bu hükmün yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Bakanlık Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen ve kanunla Akademiye verilen görevler 1 Ocak 2025'e söz konusu Genel Müdürlükçe ilgili mevzuat hükümleri kapsamında yürütülmeye devam edilecek.
Aday Öğretmen Yetiştirme Programı
Kanuna göre, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte aday öğretmen olarak görev yapanlar ile yürürlüğe girdiği tarihten 1 Eylül 2025'e kadar aday öğretmen olarak istihdam edilecek olanlar, mesleğe, memuriyete, görev yaptığı kuruma ve içinde bulunduğu sosyal çevreye en iyi şekilde hazırlanmaları amacıyla; kişisel ve mesleki gelişimlerine katkı sağlayan, memuriyete ve mesleğe hazırlığı içeren ve en az 240 ders saati olacak şekilde planlanan hizmet içi eğitimden, görev alacağı kurumun faaliyet alanları esas alınarak belirlenecek temel görevleri gözlemleyeceği ve bir danışman nezaretinde kendisinin de tatbik edeceği uygulamalardan oluşan Aday Öğretmen Yetiştirme Programı'na tabi tutulacak.
Adaylık süreci bir yıldan az 2 yıldan çok olamayacak. Programı tamamlayan ve bir yıllık görev süresini dolduran aday öğretmenlerin adaylıkları, adaylık süreci sonunda kaldırılarak öğretmenliğe atamaları yapılacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte sözleşmeli öğretmen olarak görev yapanlardan adaylık sürecini tamamlamayanlar, aday öğretmenler için öngörülen adaylık sürecine tabi tutulacak. Adaylık sürecini tamamlayan sözleşmeli öğretmenlerden sözleşme gereği 3 yıllık çalışma süresini tamamlayarak öğretmen kadrosuna atananlar hakkında adaylık hükümleri uygulanmayacak. Aday öğretmenlikte geçen süreler, uzman öğretmen ve başöğretmen ünvanlarının verilmesinde öğretmenlikte geçmiş sayılacak.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görevde olan öğretmen ve uzman öğretmenler, öğretmenlikte ve/veya uzman öğretmenlikte 20 yıllık çalışma süresini tamamlamaları ve belirlenen şartlardan uzman öğretmenlikte en az 10 yıl hizmeti olma şartı hariç diğer şartları sağlamaları kaydıyla başöğretmen ünvanı için başvuruda bulunabilecek.
Öğretmenlik Meslek Kanunu'na köklü değişiklikler geliyor! Öğretmenlik Meslek Kanunu maddeleri neler?