Τα 6 πρόσωπα του δράματος

Μπενιαμίν Νετανιάχου

Παραμονές της πρωτοφανούς τρομοκρατικής επίθεσης που εξαπέλυσε η Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου του 2023, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ήταν ένας πρωθυπουργός υπό προθεσμία. Πέρα από τις κατηγορίες που αντιμετώπιζε για διαφθορά και τη δίκη σε βάρος του που είχε ξεκινήσει, είχε απέναντί του ένα τεράστιο κύμα λαϊκής διαμαρτυρίας, εξαιτίας του δικαστικού πραξικοπήματος που επιχειρούσε. Η σφαγή που κατάφερε να διαπράξει ανενόχλητη η Χαμάς επιβάρυνε, αναπόφευκτα, τη θέση ενός πολιτικού που έκανε καριέρα ως «Μίστερ Ασφάλεια». Κι όμως, έναν χρόνο μετά, ο Νετανιάχου είναι πάντα πρωθυπουργός, και μάλιστα με καλύτερα ποσοστά για τον ίδιο και το κόμμα του στις δημοσκοπήσεις. Δεν είναι λοιπόν παράξενη η άποψη που κατέθεσε τις προάλλες στην εφημερίδα «Tribune» ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ιμπέρ Βεντρίν, ότι «επιδιώκει να παρατείνει τον πόλεμο, ακόμα και μέσω κλιμάκωσης» προκειμένου «να παραμείνει στην εξουσία».

Μιλώντας στην «Guardian», η ισραηλινή πολιτική αναλύτρια Ντάλια Σάιντλιν, διαχώρισε την ιστορία της πολιτικής επιβίωσης του Νετανιάχου σε διάφορες διακριτές φάσεις. «Πρώτον, είναι ακόμα εδώ επειδή δεν υπάρχει κανένας νομικός μηχανισμός ώστε να πάμε σε εκλογές – όση δυσφορία κι αν νιώθει ο κόσμος για την κυβέρνηση – αν η κυβέρνηση δεν πέσει. Αμέσως μετά την 7η Οκτωβρίου, πολλοί άνθρωποι δεν ήθελαν να γίνουν εκλογές εν μέσω ενός σοβαρού αμυντικού πολέμου. Στη συνέχεια, είχαμε μια δεύτερη φάση χωρίς σοβαρή αντιπολίτευση, παρά τα υψηλά επίπεδα δυσπιστίας. Η τρίτη φάση, γύρω στον Μάρτιο – Απρίλιο, σήμανε μια επιστροφή των μεγάλων διαμαρτυριών, περίπου τότε όμως είδαμε να ξεκινάει η περιφερειακή κλιμάκωση με το Ιράν. Τότε, επίσης, αρχίσαμε να βλέπουμε την ανάκαμψή του στις δημοσκοπήσεις».

Με τον πόλεμο να επιβάλλει συχνά την αυτολογοκρισία, η αντιπολίτευση στο Ισραήλ ακούγεται μετά βίας. Οσο για τον κυβερνητικό συνασπισμό του Νετανιάχου, τον δεξιότερο στην ιστορία της χώρας, η δυναμική του τον έχει κάνει ασυνήθιστα σταθερό. Ο Νετανιάχου μπορεί πάντα να επικαλείται την πίεση που δέχεται από εξτρεμιστές υπουργούς όπως ο Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και ο Μπεζαλέλ Σμότριτς ως άλλοθι για τα «όχι» που λέει στην Ουάσιγκτον κι εκείνοι δεν έχουν στην πραγματικότητα καμία πρόθεση να ρίξουν την κυβέρνηση που τους νομιμοποίησε και τους έδωσε εξουσία. Με δυο λόγια: το πολιτικό τέλος του Νετανιάχου αργεί ακόμα. Το ίδιο και το τέλος του (περιφερειακού πια) πολέμου.

Τζο Μπάιντεν

Αν έχει καταδείξει κάτι ο τελευταίος χρόνος, είναι το πόσο πεπερασμένη είναι η δυνατότητα της κυβέρνησης Μπάιντεν να επηρεάζει το Ισραήλ. Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν αναγκαστεί επανειλημμένα να αναθεωρήσουν τις κόκκινες γραμμές τους, δικαιολογώντας ισραηλινές αποφάσεις που εκ των προτέρων χαρακτήριζαν απερίσκεπτες – από την επιχείρηση στη Ράφα μέχρι τη χερσαία εισβολή στον Λίβανο. Η Ουάσιγκτον επιμένει βέβαια πως ο λόγος της μετράει, το περασμένο Σαββατοκύριακο υποστήριξε για παράδειγμα ότι έπεισε τον Μπενιαμίν Νετανιάχου να εξαπολύσει μόνο μια περιορισμένη χερσαία επιχείρηση στον νότιο Λίβανο αντί για την εισβολή πλήρους κλίμακας που σκεφτόταν. Η πραγματικότητα όμως είναι πως ο Τζο Μπάιντεν, στη λήξη της θητείας του, δεν έχει τη δύναμη να επιβάλλει την εκεχειρία για την οποία πιέζει μήνες, και ο Νετανιάχου, στον αγώνα για πολιτική επιβίωσή του, δεν προτίθεται να του κάνει κανένα δώρο – άλλωστε είναι σαφές πως θα προτιμούσε να εκλεγεί τον Νοέμβριο ο Ντόναλντ Τραμπ και όχι η Κάμαλα Χάρις.

Γιαχία Σινουάρ

Αφότου ξεκίνησε τις επιχειρήσεις του στη Γάζα, το Ισραήλ έχει σκοτώσει κάπου 100 ανώτερους διοικητές της Χαμάς και της Ισλαμικής Τζιχάντ. Ο Νο 1 καταζητούμενος στη λίστα του, ωστόσο, ο Γιαχία Σινουάρ, επικεφαλής της Χαμάς στη Γάζα από το 2017, εγκέφαλος της τρομοκρατικής επίθεσης στο νότιο Ισραήλ πριν από έναν χρόνο, και ηγέτης συνολικά της Χαμάς από τον Αύγουστο, μετά την εξόντωση του Ισμαήλ Χανίγια σε ισραηλινό πλήγμα στην Τεχεράνη, εξακολουθεί να διαφεύγει. Λένε πως τουλάχιστον πέντε φορές από τον περασμένο Οκτώβριο είχαν οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες αρκετά ακριβείς πληροφορίες για το πού βρισκόταν, αλλά πάντα κατάφερνε να τους ξεφύγει. Λένε πως ζει μέσα στα τούνελ και βγαίνει σπάνια, πιθανόν μεταμφιεσμένος σε γυναίκα. Πληροφορίες τον ήθελαν, τέλη Σεπτεμβρίου, να έχει διακόψει κάθε επικοινωνία με τον έξω κόσμο. «Ζει με δανεικό χρόνο», διαβεβαίωνε τις προάλλες στη «Haaretz» ο Γιόσι Μελμάν. «Αλλά το τέλος του δεν θα λύσει την ισραηλινο-παλαιστινιακή διαμάχη».

Χασάν Νασράλα

Τον είχε, άραγε, προειδοποιήσει ο Αλί Χαμενεΐ ότι το Ισραήλ είχε διεισδύσει στη Χεζμπολάχ και σχεδίαζε να τον σκοτώσει, καλώντας τον να καταφύγει στο Ιράν, όπως είπαν ιρανικές πηγές στο Reuters; Είχε, άραγε, συμφωνήσει σε 21ήμερη εκεχειρία λίγο πριν πεθάνει, την περασμένη Παρασκευή, σε ένα μαζικό ισραηλινό πλήγμα στη νότια Βηρυτό, όπως υποστήριξε ο λιβανέζος υπουργός Εξωτερικών; Ηταν πράγματι Ιρανός ο διπλός πράκτορας που αποκάλυψε στο Ισραήλ το σημείο όπου βρισκόταν, ένα μπούνκερ 20 μέτρα κάτω από τη γη, όπως έγραψε η «Parisien»; Αληθεύει ότι του άλειψε το χέρι, καθώς το έσφιγγε, με μία ουσία που λειτούργησε κατόπιν σαν πομπός, όπως μετέδωσε το σαουδαραβικό δίκτυο Al Hadath; Η εξόντωση του Χανάν Νασράλα, από 32ετία ηγέτη της Χεζμπολάχ, ήταν η κορύφωση μιας ισραηλινής εκστρατείας «σοκ και δέους» που ξεκίνησε στις 17 Σεπτεμβρίου με την ανατίναξη δεκάδων βομβητών της Χεζμπολάχ -και η επιβεβαίωση πως στη Μέση Ανατολή, η ζωή ξεπερνάει εύκολα τη φαντασία.

Αλί Χαμενεΐ

Λένε πως από όταν σκότωσε το Ισραήλ τον Χανάν Νασράλα, Νο 2 του στον «άξονα της αντίστασης», έχει μεταφερθεί σε «ασφαλές καταφύγιο». Και πως «δεν εμπιστεύεται κανέναν» -σίγουρα άλλωστε έχει φτάσει στα αφτιά του η θεωρία ότι κομμάτι των ιρανικών υπηρεσιών πληροφοριών συνεργάζεται με τον εχθρό. Για τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, η εντολή επίθεσης στο Ισραήλ, με 180 βαλλιστικούς πυραύλους, το απόγευμα της Τρίτης, ήταν τρόπον τινά μονόδρομος: έπειτα από τόσες φορές που είχε ορκιστεί εκδίκηση η Τεχεράνη, αν δεν έκανε κάτι θα πρόδιδε επικίνδυνη αδυναμία. Ο αγιατολάχ Χαμενεΐ όμως γνωρίζει πως αν κλιμακωθεί περαιτέρω ο πόλεμος και συρθούν σε αυτόν οι ΗΠΑ (όπως εκτιμούν κάποιοι ότι θέλει ο Μπενιαμίν Νετανιάχου) τότε ο χρόνος για το καθεστώς του θα αρχίσει να μετράει αντίστροφα. Ο Τζο Μπάιντεν ξεκαθάρισε την Τετάρτη πως δεν θα υποστήριζε ισραηλινά πλήγματα στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Τον λόγο, ωστόσο, τον έχει τώρα ο ισραηλινός πρωθυπουργός.

Γκάλια Νταβίντ

Αρχές Ιουνίου του 2023, είχαν βρεθεί στην Αθήνα συγγενείς δύο ισραηλινών ομήρων στη Γάζα, του 23χρονου Εβιατάρ Νταβίντ και του 22χρονου Αλμόγκ Μεΐρ – είχαν απαχθεί αμφότεροι, εκείνο το «Μαύρο Σάββατο», από το φεστιβάλ μουσικής Supernova. Ο Αλμόγκ βρίσκεται πια κοντά στους δικούς του, διασώθηκε προ τεσσάρων μηνών, μαζί με δύο ακόμα ομήρους, από τον ισραηλινό στρατό. Ο Εβιατάρ, ωστόσο, είναι πάντα μακριά τους, ένας από τους 101 ομήρους που παραμένουν στη Γάζα, ένας από τους 66 που εκτιμάται πως είναι ακόμα ζωντανοί. Η μητέρα του, η Γκάλια, όπως και ο αδελφός του, ο Ιλάι, εξακολουθούν να οργώνουν τον κόσμο ζητώντας βοήθεια. Πολλοί συγγενείς ομήρων, ωστόσο, φοβούνται πως με την εισβολή στον Λίβανο και την κλιμάκωση με το Ιράν, η Γάζα έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα και η προοπτική μιας νέας συμφωνίας εκεχειρίας που θα προβλέπει την επιστροφή των αγαπημένων τους απομακρύνεται ακόμα περισσότερο -αν αποτελούσε ποτέ προτεραιότητα για τον ισραηλινό πρωθυπουργό.