12 εικαστικοί για τον Γιάννη Σκαρίμπα

Φιγούρες σκυθρωπές που βαδίζουν στον δρόμο της υπαρξιακής τους ανησυχίας. Πρόσωπα σουρεαλιστικά, σχεδόν σαν τσαρλατάνοι να εκπέμπουν τις εσωτερικές τους συγκρούσεις. Τοπία σαγηνευτικά, που βρίσκονται δίπλα μας αλλά φεύγουν κι αυτά για τη σφαίρα της υπερβατικότητας. Αυτές είναι οι πρώτες ύλες από τις οποίες είναι κατασκευασμένα τα έργα στις «Αδειες καρέκλες», την εικαστική έκθεση που διοργανώνουν οι Εκδόσεις Νεφέλη στον χώρο βιβλίων «Σ22», στο πλαίσιο του Ετους Σκαρίμπα. Με αφορμή τη συμπλήρωση 40 χρόνων από τον θάνατο του σημαντικού ποιητή, πεζογράφου και θεατρικού συγγραφέα, 12 εικαστικοί παρουσιάζουν ζωγραφικά, γλυπτικά και μουσικά έργα, μεγάλων και μικρών διαστάσεων, που συνομιλούν με τη δουλειά του.

«Ολα τα έργα είναι δημιουργημένα πάνω σε διάφορα έργα του, σε διηγήματα και ποιήματά του. Δεν προϋπήρχαν. Δεν ήταν κάτι που με ενδιέφερε αυτό άλλωστε. Κάποιοι καλλιτέχνες είχαν επαφή με τη δουλειά του παλιότερα, κάποιοι απέκτησαν στην πορεία της προετοιμασίας που διήρκησε έξι με επτά μήνες», αναφέρει ο Γιώργος Τσόπανος, επιμελητής της έκθεσης και εγγονός του Γιάννη Σκαρίμπα. Οι καλλιτέχνες Βασίλης Αγγελόπουλος, Σπύρος Αγγελόπουλος, Barba Dee, Ιρις Δεπάστα, Rita Mosss, Σταυρούλα Παπαδάκη, Ραφαήλ Πετρόπουλος, Περικλής Πραβήτας, John Sugahtank, Τζούλια Σωτηρίου και Heo Tsop που συμμετέχουν στην έκθεση εμπνεύστηκαν από διηγήματα του συγγραφέα όπως «Το θείο τραγί», «Η κορδέλα η φανταζί», «Η τελευταία των 6 1/2», μυθιστορήματα όπως ο «Μαριάμπας» και ποιήματα όπως η «Ταμάρα», προσεγγίζοντας τα βαθιά συναισθήματα που εγείρονται στο έργο του κι εντέλει διευρύνοντας την επιρροή του πέρα από τα όρια της συγγραφής, μέσα στην εικαστική τέχνη και τη μουσική. Ολα τα εκθέματα πλαισιώνονται με χειρόγραφα από το προσωπικό αρχείο του Γιάννη Σκαρίμπα.

«Τα κείμενά του μπορώ να πω ότι θα μπορούσαν να μπουν σε ένα πλαίσιο εικονογράφησης, ακόμα και κόμικ. Υπάρχει μια έντονη δράση, αλλαγή ηρώων, συμβαίνουν αρκετά πράγματα, υπάρχουν μέχρι ρομπότ. Εχουν έντονο σουρεαλισμό, κάτι που βοηθάει στο να φτιάξεις ένα σουρεαλιστικό πίνακα ή μία ρεαλιστική δομή. Εχει πολλές εικόνες, πολλούς χαρακτήρες. Φαίνεται ότι δεν είναι πολύ δύσκολο να συσχετιστεί ο καλλιτέχνης μαζί του. Εχει βέβαια και μια σκοτεινή πλευρά στο έργο του. Μοιάζει σαν να περιγράφει μια φανταστική Χαλκίδα, πόλη με την οποία ταυτίστηκε, πιο σκοτεινή. Είναι σαν να βρίσκεται στην ομίχλη, ενώ δεν είναι», τονίζει ο εικαστικός ο οποίος έχει δημιουργήσει και ο ίδιος τρία έργα για την έκθεση, δουλεύοντας πάνω στην έννοια της ταυτότητας και του μασκαρέματος που κρύβουν τα κείμενα του Γιάννη Σκαρίμπα (με την ίδια θεματική θα παρουσιάσει και σχετική περφόρμανς στην έκθεση).

«Η δική του Χαλκίδα»

«Επειδή γνώρισα νωρίς το έργο του, γιατί είχα πρόσβαση στα κείμενά του, στη βιβλιοθήκη του, την προσωπική και τα αρχεία του, δεν μου αναπτύχθηκε ένας θαυμασμός λόγω οικογένειας. Αλλά ένας θαυμασμός νοοτροπίας, λογικής και μυαλού. Με εντυπωσιάζει η χρήση της γλώσσας που είναι αρκετά δύσκολη αφού παίρνει τις λέξεις και τις παραποιεί. Μπορεί να αλλάξει τη σειρά των γραμμάτων ώστε να αναφέρουν οτιδήποτε. Το ίδιο κάνει και με τα ονόματα. Εχει πολύ ενδιαφέρον ότι όλα τα ονόματα στους χαρακτήρες του δηλώνουν ουσιαστικά την πορεία τους μέσα στο έργο. Μ’ αρέσει που είναι περίεργη η δομή των βιβλίων του και σουρεαλιστική, όπου μπερδεύονται οι ήρωες μεταξύ τους. Και μου αρέσει που έχει δημιουργήσει έναν κόσμο στη Χαλκίδα, αλλά είναι μια δική του πόλη, χωρίς να έχει σχέση με την πραγματική. Εχει και πολλές αναφορές στα τρένα, γιατί ο σταθμός της Χαλκίδας ήταν κομβικός και βγάζουν μια ομορφιά τα ταξίδια, οι περιγραφές και οι χαρακτήρες που γνωρίζει μέσα σ’ αυτά», καταλήγει ο Γιώργος Τσόπανος.