«Η τέχνη τού να μην κάνεις τίποτα»

Το χώμα, η λάσπη, οι πέτρες, τα ζώα, το φαγητό, οι χοροί, οι φορεσιές, οι αγροτικές εργασίες, οι άνθρωποι. Ολα αυτά σαν «ένα» φτιάχνουν τον κόσμο της ταινίας «Harvest» (Θερισμός), τελευταίας δημιουργίας της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη, που προβάλλεται στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Βενετίας. Μιας ταινίας τόσο πολύ «δεμένης» με τη φύση, που τελικά σου δίνει την αίσθηση ότι αυτή ακριβώς η φύση είναι που πρωταγωνιστεί.

Ακαθόριστη εποχή, πιθανόν κάπου στον μεσαίωνα (παρότι κάποια αντικείμενα και κάποια κτίσματα δηλώνουν μια πολύ πιο πρόσφατη περίοδο) και μάλλον προσχηματική η ιστορία. Παρακολουθούμε στιγμές από την καθημερινότητα μιας «κοινότητας» που απαρτίζεται από εργαζομένους σε μια αγροτική περιοχή, όπου και κατοικούν. Ο προύχοντας στον οποίος η περιοχή ανήκει (Χάρι Μέλινγκ) μάλλον αμήχανα προσπαθεί να διαχειριστεί τη θέση του εξουσιαστή και ένας από τους κατοίκους, ο Γουόλτερ (Κέιλεμπ Λάντρι Τζόουνς), ο οποίος γνωρίζει τον ιδιοκτήτη από παιδί, θα γίνει το πρόσωπο-καταλύτης μιας ταινίας που πέρα από κάθε τι μοιάζει να θέλει να γίνει κυρίως μια «αισθαντική εμπειρία». Γιατί ενώ θα συμβούν πολλά και διάφορα κατά τη διάρκεια της δίωρης διάρκειάς της, ελάσσονα σημασία έχουν, σε ό,τι τουλάχιστον αφορά την αφήγηση.

Εξάλλου, η ίδια η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη στη συνέντευξη Τύπου του «Harvest» είπε ότι από την ταινία δεν λείπει το στοιχείο του ντοκιμαντέρ διότι πολλά από τα όσα βλέπουμε είναι σκηνές που προέκυψαν εκτός σεναρίου. Ηταν τόσο έντονη η ζύμωση των ηθοποιών (και των χαρακτήρων που υποδύονται), της σκηνοθέτριας και του μελών του συνεργείου με τον χώρο γυρισμάτων στη Νόρεια Σκωτία που τελικά έχεις την αίσθηση ότι σκηνές από το… making of του «Harvest» πολύ πιθανόν να έχουν περάσει μέσα στην ίδια την ταινία (κάτι που από μόνο του μοιάζει με μια άλλου τύπου κινηματογραφική πρόταση).

Σε κάθε περίπτωση, το «Harvest», μια συμπαραγωγή Αγγλίας / Γερμανίας / Αμερικής / Γαλλίας και Ελλάδας (συμμετέχει τόσο η Faliro House όσο και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου), είναι μια ταινία που προκαλεί την περιέργεια κυρίως για το «guerrilla filmmaking» της, παρότι το σενάριο που υπογράφει η Τσαγγάρη με την Τζόσλιν Μπαρνς είναι βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Τζιμ Γκρέις. «Αυτό που μου άρεσε στο μυθιστόρημα είναι ότι βασικός ήρωάς του, ο Γουόλτ, είναι ένας άνθρωπος που δεν κάνει τίποτα» ανέφερε η σκηνοθέτρια στη συνέντευξη Τύπου της ταινίας. «Ανίκανος να κάνει το οτιδήποτε, προσπαθεί να καταλάβει τι συμβαίνει γύρω του ως ένας άνθρωπος που δεν ανήκει κάπου. Λαχταρά ένα μέλλον που δεν θα έχει ποτέ και νοσταλγεί το παρελθόν που του πήραν».

Αυτή η αδυναμία του Γουόλτ να συμβαδίσει με το παρόν είναι ίσως η πολιτική χειρονομία της ταινίας. «Είμαστε αδύναμοι, είμαστε δειλοί, παρατηρούμε, ασκούμε κριτική, καταναλώνουμε και δεν κάνουμε τίποτα» είπε η σκηνοθέτρια. «Και η διαδικασία δημιουργίας αυτής της ταινίας ήταν πραγματικά πανέμορφη γιατί ήμασταν αυτοί που είμαστε. Η τέχνη τού να μην κάνεις τίποτα».

Η μεταμόρφωση του Ντάνιελ Κρεγκ

Οι φαν του Τζέιμς Μποντ θα εκπλαγούν από την τολμηρή στροφή που κάνει ο Ντάνιελ Κρεγκ, ο τελευταίος μέχρι σήμερα ηθοποιός που υποδύθηκε τον διάσημο πράκτορα. Ο Ντάνιελ Κρεγκ πρωταγωνιστεί στον ρόλο ενός ηρωινομανούς, αλκοολικού ομοφυλόφιλου στην ταινία «Queer» του Λούκα Γκουαντανίνο που προβάλλεται και αυτή εντός διαγωνιστικού τμήματος. Βασισμένη στο μυθιστόρημα του αιρετικού εκπροσώπου της «γενιάς μπιτ» Γουίλιαμ Μπάροουζ (1914-1997), η ταινία είναι μια «βουτιά» στο μυαλό, την ψυχή, το όλο «είναι» ενός άντρα ονόματι Λι (Κρεγκ), ο οποίος περιφέρεται στην πόλη του Μεξικού αναζητώντας τον άντρα που θα εκπληρώσει τις σεξουαλικές ορέξεις του. Οι σκηνές του ανδρικού σεξ στο «Queer» είναι τόσο ρεαλιστικά κινηματογραφημένες που πραγματικά σοκάρουν, αν και ο Ντάνιελ Κρεγκ δήλωσε ότι η προεργασία που είχε κάνει με τον ηθοποιό Ντρου Στάρκεϊ (με τον οποίο μοιράζεται τις σκηνές) ήταν τόσο έντονη και μεγάλη σε διάρκεια που όταν τελικά τις γύρισαν γελούσαν. Αμφιβάλλει κανείς αν ο κόσμος που θα δει την ταινία θα γελάσει επίσης. Αλλά αν το κάνει, δεν θα είναι για αυτόν τον λόγο.