Δημήτρης Παπαϊωάννου: Το θαύμα και το μεθύσι της ζωής

Όταν ο Θησέας μπήκε στον Λαβύρινθο για να συναντήσει το τέρας, μισό ζώο και μισό άνθρωπο, τον οδηγούσε το νήμα της Αγάπης, ο μίτος της Αριάδνης. Αυτή η εικόνα είναι ο μεγάλος συμβολισμός του ελληνικού τρόπου.

Ο Λαβύρινθος, μίμησις των ελίκων του εγκεφάλου, το τέρας, η διδυμία ενστίκτου και ελευθερίας και κίνητρο ο Έρωτας. Όταν ο Θησέας νίκησε τον Μινώταυρο με λάφυρο την Αριάδνη, φτάνοντας στη Νάξο χόρεψε τον Γέρανο χορό, μίμηση των ελίκων του Λαβυρίνθου. Αυτό το σύμβολο χθες τη νύχτα επέλεξε ο ιδιοφυής Παπαϊωάννου για να στείλει το ελληνικό μήνυμα στα πέρατα του κόσμου. Ένας έλικας όπως τα όστρακα, όπως οι χαράξεις του εγκεφάλου, από στάχυα, από κύκλιους χορούς, από ανθρώπινα σώματα που γλεντούσαν τη ζωή με απολλώνιο και διονυσιακό οίστρο. Εκεί στην κονίστρα των Αγώνων, σε μια μεγάλη λειτουργία όπου γιορτάστηκε η σπορά, ο θερισμός, ο τρύγος, ο γάμος, ο άρτος και ο οίνος, η παρέα και η συντροφικότητα, το μέλος και ο ρυθμός, η ευωχία και το μοιρολόι, η τραγωδία και η κάθαρση, η κωμωδία και οι σατυρικοί χοροί, ο Πάνας και οι Καλικάντζαροι, οι οπώρες και οι χυμοί παρέλασαν ως ζώσα μνήμη, ως ρίζα και καρπός ενός λαού που πάντρεψε δημιουργικά το δέντρο της Ανατολής με τους καρπούς της Δύσης.

«ΤΑ ΝΕΑ», 30.8.2004, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Ναι, ο Παπαϊωάννου και οι έξοχοι συνεργάτες του ύφαναν στον μεγάλο αργαλειό της παράδοσης το κιλίμι μιας πνευματικής συνέχειας, όπου η γλώσσα έγινε μουσική, η μουσική εμμέλεια σωμάτων και ο κόσμος χοροστάσι για να χορευτούν οι κύκλιοι χοροί, η αποθέωση της Δημοκρατίας, αφού ο πρώτος χορευτής στηριζόμενος στους άλλους εκτελέσει τα τσαλίμια του, πηγαίνει και παίρνει θέση στην ουρά, για να δώσει τη σειρά του στον δεύτερο και έτσι συνεχώς, ώστε όλοι να ξεκορμίσουν από το σύνολο, να δράσουν και να δείξουν τη δεξιοτεχνία τους και να ξαναγυρίσουν στην οργανωμένη μουσικά ομάδα.

Κι όλα αυτά με τον οίστρο του αυτοσχεδιασμού, την έμφυτη καλαισθησία ενός καλλιεργημένου λαού που ξέρει πότε να δραπετεύει από τη μόδα, την ευτέλεια και να λυτρώνεται στην Τελετή, στην Εορτή και στην Πανήγυρη.

«ΤΑ ΝΕΑ», 30.8.2004, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Ο κόσμος είναι πλωτός και απλός έγραφε ο ποιητής, αρκεί να τελεί τα πάντα

με λογισμό και μ’ όνειρο

με Φόβο και Σέβας.

Αυτά είναι όσα έγραφε —αφειδώλευτα και γενναιόδωρα— στην εφημερίδα «Τα Νέα» ο Κώστας Γεωργουσόπουλος την επομένη της λαμπρής τελετής λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, τη Δευτέρα 30 Αυγούστου 2004.

Ο ίδιος ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, ο ευρηματικός δημιουργός των τελετών έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, είχε δηλώσει επί του προκειμένου τα εξής: «Η τελετή έναρξης ήταν εμπνευσμένη από τις τελετές του Απόλλωνα. Η τελετή λήξης, από τις τελετές του Διονύσου. Η πρώτη είναι το φως, το πνεύμα και οι ιδέες. Η δεύτερη, το θαύμα και το μεθύσι της ζωής. Η μία είναι η γιορτή στο ον-άνθρωπο. Η δεύτερη είναι ο άνθρωπος που γιορτάζει. Η έναρξη είναι σαν να δίνεις το φιλί της ζωής σε ένα άγαλμα. Η λήξη είναι σαν να αγκαλιάζεις έναν άνθρωπο».