Sudan’da adil ve sürdürülebilir bir barışa doğru*
Huseyin Awad Ali / Sudan Dışişleri Bakanı
Şüphesiz dünya, Sudan’da Hızlı Destek Güçleri milisleri ile Sudan devletine karşı Nisan 2023’ten bu yana devam eden savaşın yol açtığı trajik gelişmeleri izliyor. Bu savaş Sudan’ı; devletini, demografisini ve belki de haritasını, bazı küresel aktörlerin zımni onayı veya kayıtsızlığıyla bölgesel güçlerin hedeflerine ulaşacak şekilde yeniden şekillendirmeyi amaçlıyor.
Uluslararası toplum, milislerin Sudan halkına karşı işlediği zulümlerin ve uluslararası insancıl hukukun ciddi ihlallerinin tamamen farkındadır. Silahlı kuvvetlerimizin milisleri yenme kapasitesine tamamen sahip olduğunu vurgulamak isterim. Sudan Silahlı Kuvvetleri, barışı ve istikrarı yeniden tesis etmek, halkımızın hayatlarını yeniden inşa etmesini sağlamak ve savaşın ciddi şekilde tehdit ettiği ulusal birliği ve toplumsal dokuyu onarmak için bu savaşı sarsılmaz bir kararlılıkla yürütüyor.
SAVAŞ NEDEN DEVAM EDİYOR?
Milislerin bölgedeki bazı ülkelerden aldığı lojistik, siyasi ve medya desteği olmasaydı bu savaş uzun süre devam edemezdi. Bu nedenle Sudan’da biz, barış yanlısı tüm ülkelerin yanı sıra uluslararası ve bölgesel kuruluşlara, Sudan’ın iç işlerine yönelik dış müdahaleyi açıkça kınama çağrısında bulunuyoruz ve bu ülkelerden isyancı milisleri para, silah ve paralı askerlerle desteklemeyi bırakmalarını talep ediyoruz. Savaşı bitirmenin en kısa yolunun bu olduğuna inanıyoruz.
Ayrıca kardeş ve dost ülkelerimiz başta olmak üzere tüm ülkelere, milislerin işlediği suçları ve vahşetleri yanı sıra uluslararası insancıl hukuku ciddi şekilde ihlal etmelerini de kınama çağrısında bulunuyoruz. Milislerin, sivillerin korunması ve yardım sağlanmasına ilişkin Cidde Deklarasyonu’nu ihlal etmesi, kararlı ve caydırıcı bir uluslararası tepkiyi gerektirmektedir.
BARIŞ İÇİN ÇABALIYORUZ
Sudan, barış ve istikrarın yeniden tesis edilmesini amaçlayan tüm ciddi girişimleri memnuniyetle karşılamaktadır. Ancak Sudan, ateşkes müzakereleri için bir forum olarak Cidde Platformu’na olan bağlılığını sürdürüyor. Ateşkes konusunda nihai bir anlaşmaya varmanın temel koşulu olarak sivillerin korunması ve evlerine dönmelerine izin verilmesini içeren Cidde Platformu kararlarının uygulanmasında ısrar ediyoruz.
Cidde Deklarasyonu, insani sorunları ele alan ve sivilleri koruyan tek bağlayıcı ve pratik çerçeve olmaya devam ediyor ve ateşkes ile kalıcı barış için en uygun temeli sağlıyor. Savaşın başlamasından sadece dört hafta sonra imzalandığında iyi niyetle uygulanmış olsaydı, erken bir barış anlaşmasına yol açabilirdi. Bu nedenle Cidde Deklarasyonu’nu baltalamaya veya göz ardı etmeye yönelik herhangi bir girişim, krizin barışçıl çözümüne engel olacaktır.
Ne yazık ki, uluslararası toplumun pek çok etkili üyesinin, milislerin Bildirge’yi ve ilgili Güvenlik Konseyi kararlarını, özellikle de 2736 (2024) sayılı Kararı dikkate almamasına karşı hoşgörülü veya sempatik tutumu, milislerin zaman kazanma ve ciddi barış taahhütlerinden kaçınma stratejisini güçlendirmekten başka bir işe yaramıyor.
YAKLAŞAN KITLIK
İnsani durumla ilgili olarak Sudan, ihtiyacı olan kişileri korumaya ve onlara yardım sağlamaya kararlıdır. Ancak, milislerin ülkenin belirli bölgelerindeki nüfusu aç bırakmaya yönelik organize ve kasıtlı kampanyasına rağmen, Sudan’ın yakın bir kıtlıkla karşı karşıya olmadığını açıklığa kavuşturmalıyım. Milislerin stratejisi, tarım makinelerini, girdileri ve mahsulleri çalarak, sulama kanallarını kapatarak, çiftçileri terörize ederek, yardım dağıtımlarını engelleyerek ve büyük gıda depolarını yağmalayarak önemli gıda üretim alanlarında tarımın engellenmesini içermektedir.
Ancak Tarım Bakanlığı ve Birleşmiş Milletlerin uzman kuruluşları tarafından yürütülen son ortak araştırmaya göre, ülkede temel tahıllarda yalnızca hafif bir eksiklik var ve bu bazen yağmur eksikliği gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkıyor. Bir acil durum planı olarak, ana temel tahıl olan sorgumu yeterli miktarda, geleneksel olarak yetiştirilmeyen yerlerde bile güvenli durumlarda ekeceğiz. Çoğunlukla şehir merkezlerinde tüketilen buğdayda ülke ithalata bağımlı olmaya devam edecek.
İnsani sorunu belirli bir sınır koridoruna bağlı olarak göstermek yanıltıcıdır. Şu anda, yardım uçuşlarının kabulüne hazır yedi uluslararası havalimanının yanı sıra, yardımların geçişine açık beş sınır koridoru da bulunuyor. Sınır Tanımayan Doktorlar’ın, Çad’dan geçtikten sonra El Fasher yakınlarındaki milisler tarafından ilaç ve tedavi edici gıda malzemeleriyle dolu kamyonlara el konulmasıyla ilgili yaptığı son açıklama, asıl sorunun milislerin yardım dağıtımını engellemeye yönelik kasıtlı planında yattığını vurguluyor ve belirli bir noktaya ilişkin girişin kullanımında değil. Ayrıca Sudan, uluslararası topluma ve yardım kuruluşlarına insani yardım taahhütlerini yerine getirme çağrısında bulunuyor. Şu ana kadar bu taahhütlerin yalnızca yüzde 17’si yerine getirildi.
Son olarak, şanlı Aralık 2019 devrimi, demokrasiye geçiş ve savaş sonrası geçiş hükümetinin kurulması hedeflerine ulaşma konusundaki kararlılığımızı bir kez daha teyit etmek isterim. Bu hükümetin en önemli görevleri, milisleri dağıtarak birleşik bir ulusal ordu kurmak ve adil genel seçimler yapmak böylece Sudan halkının liderlerini seçmesine ve daha iyi bir geleceğe yönelik umutlarını ve isteklerini ifade etmesine olanak tanımak olacaktır.
*Bu yazı, Sudan Dışişleri Bakanı Huseyin Awad Ali tarafından Yeni Şafak gazetesinde yayımlanmak üzere kaleme alınmıştır.